Η κατάθλιψη και η θνησιμότητα από καρκίνο: Ένας κρίσιμος σύνδεσμος σε κύριους τύπους καρκίνου

Η κατάθλιψη αποτελεί μια συχνή αλλά συχνά υποαναγνωρισμένη κατάσταση μεταξύ των ογκολογικών ασθενών, επηρεάζοντας έως και το 20–30% των ατόμων με διάγνωση καρκίνου. Πέρα από την επίδρασή της στην ποιότητα ζωής, όλο και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την έκβαση της νόσου, συμπεριλαμβανομένης της επιβίωσης.

Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση 65 μελετών κοόρτης που καλύπτουν καρκίνο του παχέος εντέρου, μαστού, πνεύμονα, προστάτη και μικτούς τύπους καρκίνου παρέχει ισχυρές αποδείξεις ότι η κατάθλιψη που διαγιγνώσκεται μετά από διάγνωση καρκίνου συνδέεται με σημαντικά αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας.

Η ανάλυση έδειξε ότι οι ασθενείς με κατάθλιψη αντιμετώπιζαν 83% μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του παχέος εντέρου, 59% μεγαλύτερο κίνδυνο στον καρκίνο του πνεύμονα, 74% μεγαλύτερο κίνδυνο στον καρκίνο του προστάτη και 23% μεγαλύτερο κίνδυνο στον καρκίνο του μαστού σε σύγκριση με ασθενείς χωρίς κατάθλιψη. Σε μικτούς τύπους καρκίνου, η κατάθλιψη αύξησε τον κίνδυνο θνησιμότητας κατά 38%. Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν ότι το ψυχολογικό βάρος του καρκίνου δεν είναι μόνο μια συναισθηματική πρόκληση, αλλά ένας κρίσιμος παράγοντας που επηρεάζει την επιβίωση.

Μηχανισμοί που συνδέουν την κατάθλιψη με την έκβαση του καρκίνου

Η κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει την πρόοδο του καρκίνου μέσω πολλών βιολογικών και συμπεριφορικών μηχανισμών. Βιολογικά, συνδέεται με χρόνια συστηματική φλεγμονή, δυσλειτουργία του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων (HPA), καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος, δυσλειτουργία του αυτόνομου νευρικού συστήματος, οξειδωτικό στρες και μειωμένη επιδιόρθωση του DNA. Αυξημένα επίπεδα προ-φλεγμονωδών κυτοκινών, όπως η ιντερλευκίνη-6 (IL-6) και ο παράγοντας νέκρωσης όγκου α (TNF-α), μπορούν να συμβάλλουν στην ανάπτυξη και μετάσταση όγκων. Σε μεγαλύτερους ασθενείς, η κατάθλιψη μπορεί να επιδεινώσει τη γήρανση του ανοσοποιητικού συστήματος, δημιουργώντας ένα περιβάλλον ευνοϊκότερο για την εξέλιξη του καρκίνου.

Συμπεριφορικά, η κατάθλιψη επηρεάζει τις υγειονομικές συνήθειες και την προσκόλληση στη θεραπεία. Οι ασθενείς με κατάθλιψη είναι πιο πιθανό να καθυστερήσουν στην αναζήτηση ιατρικής φροντίδας, να μην ακολουθήσουν σωστά χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία ή ορμονικές θεραπείες και να υιοθετήσουν ανθυγιεικές συνήθειες όπως κάπνισμα, κακή διατροφή και σωματική αδράνεια. Η κοινωνική απομόνωση και η περιορισμένη υποστήριξη ενισχύουν περαιτέρω την ευαλωτότητα, επιδεινώνοντας τις αρνητικές επιπτώσεις στην επιβίωση.

Κλινικές επιπτώσεις και παρεμβάσεις

Η ισχυρή σύνδεση μεταξύ κατάθλιψης και θνησιμότητας από καρκίνο υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για ενσωμάτωση της ψυχικής υγείας στην καθημερινή ογκολογική φροντίδα. Ψυχολογικές παρεμβάσεις, όπως η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία (CBT), η υποστηρικτική-εκφραστική θεραπεία και οι παρεμβάσεις βασισμένες στην ενσυνειδητότητα, έχουν δείξει ότι μειώνουν το άγχος και βελτιώνουν την προσκόλληση στη θεραπεία. Η φαρμακευτική διαχείριση της κατάθλιψης, όπως με αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs), μπορεί επίσης να υποστηρίξει την ψυχική υγεία και να επηρεάσει πιθανώς την εξέλιξη της νόσου, αν και χρειάζεται περαιτέρω έρευνα. Η έγκαιρη αναγνώριση και θεραπεία των συμπτωμάτων κατάθλιψης θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για ογκολόγους, επαγγελματίες ψυχικής υγείας και φορείς χάραξης πολιτικής.

Η κατάθλιψη δεν είναι απλώς ένα ψυχολογικό βάρος για τους ασθενείς με καρκίνο—είναι σημαντικός παράγοντας πρόβλεψης της θνησιμότητας. Τα ευρήματα αυτά υπογραμμίζουν την ανάγκη για συστηματική ανίχνευση της κατάθλιψης και στοχευμένες παρεμβάσεις ως αναπόσπαστο μέρος της ογκολογικής φροντίδας.

Οργανισμοί όπως το ΚΑΠΑ3 διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη της ψυχικής υγείας των ασθενών, προσφέροντας πόρους και καθοδήγηση που μπορούν να βελτιώσουν τόσο την ποιότητα ζωής όσο και τα αποτελέσματα της θεραπείας. Η ενσωμάτωση της ψυχολογικής υποστήριξης στη φροντίδα του καρκίνου διασφαλίζει ότι η ψυχική ευεξία αναγνωρίζεται ως βασικό κομμάτι της θεραπείας.
Στο πλαίσιο αυτής της αποστολής, το ΚΑΠΑ3 συμμετέχει στο MELODIC, μια νέα ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που αφιερώνεται στην υποστήριξη της ψυχικής υγείας νέων ενηλίκων (18–30 ετών) που ζουν με καρκίνο ή μετά από αυτόν.

Διαβάστε το αρχικό άρθρο εδώ

Διαβάστε περισσότερα για το έργο Melodic εδώ

Ενημερωθείτε περισσότερο για την ψυχική υγεία μέσα από μια επιλογή άρθρων της ιστοσελίδας μας:  άρθρο1, άρθρο2, άρθρο3, άρθρο4, άρθρο5 άρθρο6

Κείμενο/προσαρμογή: Ιφιγένεια Αναστασίου για το Κάπα3

Νεότερα Δεδομένα για την Κάρτα Αναπηρίας: Δικαιώματα, χρήση και τρόποι έκδοσης

Η Κάρτα Αναπηρίας θεσπίστηκε με τον Ν. 4961/2022 (ΦΕΚ Α’ 146, άρθρο 106) και ρυθμίζεται από την ΚΥΑ 16996/2023 (ΦΕΚ Β’ 932/23-02-2023).
Αποτελεί ένα ενιαίο αποδεικτικό ταυτότητας και αναπηρίας, που γίνεται υποχρεωτικά αποδεκτό από όλους τους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.

Τι προσφέρει η Κάρτα

  • Απόδειξη αναπηρίας χωρίς ανάγκη επίδειξης γνωματεύσεων ή εγγράφων από ΚΕΠΑ.
  • Προτεραιότητα εξυπηρέτησης σε δημόσιες υπηρεσίες, ΔΕΚΟ, τράπεζες, νοσοκομεία.
  • Ελεύθερη ή μειωμένη είσοδο σε μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους και πολιτιστικές εκδηλώσεις, τόσο για το άτομο όσο και για τον συνοδό του.
  • Χρήση ειδικών θέσεων (π.χ. καθίσματα ή χώροι στάθμευσης ΑμεΑ).
  • Αμοιβαία αναγνώριση της Κάρτας σε χώρες της Ε.Ε. όπου υπάρχει σχετική συμφωνία.

Μορφή κάρτας

Η Κάρτα είναι ψηφιακή, αλλά μπορεί:

  • να αποθηκευτεί ως αρχείο PDF,
  • να εκτυπωθεί,
  • να προστεθεί στο Gov.gr Wallet,
  • και σύντομα να διατίθεται και σε πλαστικοποιημένη μορφή.

Πώς εκδίδεται

Η διαδικασία είναι απλή:

  1. Επισκεφθείτε την πλατφόρμα karta.epan.gov.gr.
  2. Συνδεθείτε με τους κωδικούς Taxisnet.
  3. Εφόσον υπάρχει σε ισχύ γνωμάτευση αναπηρίας, η έκδοση ολοκληρώνεται άμεσα.
    Η ίδια διαδικασία ισχύει και για ανήλικους ή για συνοδούς, με αντίστοιχους κωδικούς Taxisnet.

Πηγή: ΥΑ 16996/16.02.2023 – Taxheaven.gr

28η Οκτωβρίου: Παγκόσμια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων και Μεταμοσχεύσεων

Η 28η Οκτωβρίου δεν είναι μόνο μια ημέρα μνήμης για την ιστορία της χώρας μας· είναι και η Παγκόσμια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων και Μεταμοσχεύσεων, μια μέρα αφιερωμένη στη δεύτερη ευκαιρία που μπορεί να προσφέρει η ζωή. Μια υπενθύμιση ότι η προσφορά δεν σταματά με το τέλος, αλλά συνεχίζεται μέσα από εκείνους που επιλέγουν να χαρίσουν ελπίδα.

Η δωρεά οργάνων αποτελεί την ύψιστη μορφή εθελοντισμού — ένας μόνο δότης μπορεί να σώσει έως και οκτώ ζωές και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής δεκάδων άλλων μέσω της δωρεάς ιστών. Κι όμως, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), χιλιάδες άνθρωποι παγκοσμίως εξακολουθούν να περιμένουν ένα μόσχευμα που ίσως να μην έρθει ποτέ. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, περίπου 70.000 ασθενείς βρίσκονται κάθε χρόνο σε λίστες αναμονής, ενώ μόλις το 40% λαμβάνει τελικά το μόσχευμα που χρειάζεται.

Στην Ελλάδα, τα ποσοστά δωρεάς παραμένουν χαμηλά — λιγότεροι από 10 δότες ανά εκατομμύριο κατοίκων, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ξεπερνά τους 20. Παρόλα αυτά, υπάρχουν φωτεινά παραδείγματα, όπως η Πανεπιστημιακή Κλινική Εντατικής Θεραπείας του ΠΑΓΝΗ, που πρωτοπορεί στη χώρα μας, πραγματοποιώντας 10 δωρεές οργάνων και ιστών το 2024 και ήδη 6 το 2025, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ενίσχυση του εθνικού προγράμματος μεταμοσχεύσεων.

Η διαδικασία της δωρεάς σήμερα στην Ελλάδα πραγματοποιείται αποκλειστικά σε περιπτώσεις εγκεφαλικού θανάτου και συντονίζεται από τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ), με αυστηρές ιατρικές και ηθικές προϋποθέσεις. Το επόμενο βήμα είναι η εφαρμογή της δωρεάς οργάνων μετά από κυκλοφορικό θάνατο (Donation after Circulatory Death – DCD), μια πρακτική που εφαρμόζεται ήδη σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ολλανδία, συμβάλλοντας σημαντικά στην κάλυψη του ελλείμματος μοσχευμάτων. Παρότι υπάρχει ήδη το νομοθετικό πλαίσιο (Ν. 5034/2023), η DCD δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί στη χώρα μας.

Η αναγκαιότητα για κατάλληλα μοσχεύματα αυξάνεται συνεχώς. Πολλές δωρεές δεν πραγματοποιούνται λόγω έλλειψης ενημέρωσης ή απουσίας συζήτησης με την οικογένεια. Η σωστή ενημέρωση, η κατανόηση και η πρόθεση του κάθε πολίτη να γίνει δωρητής μπορούν να κάνουν τη διαφορά.

Η δωρεά οργάνων δεν είναι μόνο ιατρική πράξη — είναι κοινωνική υπόθεση. Είναι η πιο έμπρακτη μορφή αλληλεγγύης, που ενώνει την επιστήμη με την ανθρωπιά και μετατρέπει την απώλεια σε ελπίδα.

Ας επιλέξουμε συνειδητά να προσφέρουμε ζωή.
Γίνε δότης. Γίνε η ελπίδα που περιμένει κάποιος άλλος.
Δήλωσε τώρα την επιθυμία σου να γίνεις δωρητής στην ιστοσελίδα του Εθνικού Μητρώου Οργάνων και Ιστώνwww.eom.gr

Πηγές:

Ελληνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων: https://www.eom.gr/

Στατιστικά δωρεάς οργάνων και μεταμοσχεύσεων: https://www.edqm.eu/en/

Κείμενο/Προσαρμογή: Ιφιγένεια για το Κάπα3

Η Δύναμη της Κοινωνικής Στήριξης στη Φροντίδα του Καρκίνου

Γιατί η ανθρώπινη σύνδεση είναι εξίσου σημαντική με τη θεραπεία

Οι ειδικοί ψυχικής υγείας τονίζουν πόσο σημαντικό είναι να έχουμε γύρω μας ανθρώπους που μας στηρίζουν. Η κοινωνική υποστήριξη όπως η οικογένεια, φίλοι, συνάδελφοι ή η κοινότητά μας επηρεάζει άμεσα την συναισθηματική ισορροπία και ποιότητα ζωής. Με έρευνες να δείχνουν ότι η στήριξη μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να βοηθήσει στην ανάρρωση και την προσαρμογή κατόπιν από μια σοβαρή ασθένεια.

Ομαδικές δράσεις, όπως ομάδες υποστήριξης ή κοινότητες ασθενών, έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμες, καθώς δίνουν την ευκαιρία στους ανθρώπους να μοιραστούν εμπειρίες, να νιώσουν κατανόηση και να μειώσουν το ψυχολογικό στρες (Jackson και συν., 2019). Στην περίπτωση των ασθενών με καρκίνο, η στήριξη από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον συνδέεται με λιγότερο άγχος, αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση και μεγαλύτερη αίσθηση ελέγχου κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Η πρακτική υποστήριξη φαίνεται να είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους ηλικιωμένους ασθενείς, που συχνά αντιμετωπίζουν και σωματικές δυσκολίες (Ahmad et al., 2013).

Η κοινωνική στήριξη δεν αφορά μόνο τη βοήθεια, επιπλέον, ενισχύει την αισιοδοξία και την ανθεκτικότητα, στοιχεία πολύτιμα για την αντιμετώπιση του καρκίνου. Όταν οι κοινωνικές σχέσεις καλλιεργούν την ελπίδα και την αυτοπεποίθηση, λειτουργούν ως προστατευτικός παράγοντας απέναντι στο άγχος και την κατάθλιψη, μειώνοντας τον ψυχολογικό αντίκτυπο της ασθένειας (Ruiz-Rodríguez και συν., 2022).

Η σχέση ανάμεσα στη στήριξη και την ψυχική ανθεκτικότητα φαίνεται να είναι αμφίδρομη. Σύμφωνα με μελέτη, όσοι δέχονται περισσότερη υποστήριξη διαχειρίζονται καλύτερα τη νόσο, ενώ όσοι διαχειρίζονται πιο αποτελεσματικά τις δυσκολίες τους τείνουν να διατηρούν πιο δυνατές κοινωνικές σχέσεις (Bottaro και συν., 2023). Ένας κύκλος σύνδεσης που ενισχύει την ανάρρωση.

Εξίσου σημαντική είναι και η πηγή της υποστήριξης. Οι ασθενείς συνήθως θεωρούν την οικογένεια, τους φίλους και τον σύντροφο ως τις βασικές πηγές συναισθηματικής βοήθειας. Ωστόσο, όταν το είδος της υποστήριξης δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες τους, μπορεί να εκλαμβάνεται ως λιγότερο ουσιαστική ή ακόμη και άχρηστη.

Παράλληλα, οι επαγγελματίες υγείας αποτελούν συχνά την πρώτη και πιο σταθερή πηγή καθησυχασμού. Οι παραπάνω έρευνες έδειξαν ότι οι ασθενείς που νιώθουν πως οι γιατροί και οι νοσηλευτές τους ακούν, τους σέβονται και τους ενημερώνουν με σαφήνεια, αντιμετωπίζουν τη θεραπεία με μεγαλύτερη ψυχραιμία και λιγότερο άγχος. Η ανοιχτή, ενθαρρυντική και συμπονετική επικοινωνία από τους επαγγελματίες υγείας ενισχύει την ψυχική ανθεκτικότητα των ασθενών και τη συνεργασία στη φροντίδα, δημιουργώντας έναν θετικό κύκλο μεταξύ στήριξης και ευεξίας.

Στο πλαίσιο του Κάπα3, η αξία αυτής της σύνδεσης αναδεικνύεται καθημερινά. Μέσα από προγράμματα, έρευνες και δράσεις, προωθείται η δημιουργία κοινοτήτων όπου κανείς δεν είναι μόνος ή μόνη. Η κοινωνική στήριξη δεν συμβαίνει μόνο στα νοσοκομεία, συμβαίνει στα σπίτια, στους χώρους εργασίας και στις κοινότητες.
Η ίαση δεν συμβαίνει μόνο στα νοσοκομεία· συμβαίνει και στα σπίτια, στους χώρους εργασίας και στις κοινότητες, όπου κυριαρχούν η κατανόηση και η συμπόνια.

Βιβλιογραφία

 Ahmad, M., Khan, M. A., & Shirazi, M. (2013). Perception of Social Support by Cancer Patients. International Journal of Psychology and Behavioral Sciences3(5), 115–122. https://doi.org/10.5923/j.ijpbs.20130305.01

Bottaro, R., Craparo, G., & Faraci, P. (2023). What is the direction of the association between social support and coping in cancer patients? A systematic review. Journal of Health Psychology28(6), 135910532211311. https://doi.org/10.1177/13591053221131180

Jackson, M., Jones, D., Dyson, J., & Macleod, U. (2019). Facilitated group work for people with long-term conditions: A systematic review of benefits from studies of group-work interventions. British Journal of General Practice69(682), 363–372. https://doi.org/10.3399/bjgp19x702233

Ruiz-Rodríguez, I., Hombrados-Mendieta, I., Melguizo-Garín, A., & Martos-Méndez, M. J. (2022). The importance of social support, optimism and resilience on the quality of life of cancer patients. Frontiers in Psychology13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.833176

 

Άρθρο από: Δέσποινα Χρυσοστομίδου, Ψυχολόγος για το Kapa3 Research Insights

Η Κάπα3 στο Patients Summit 2025: Δυναμική παρουσία για τους ογκολογικούς ασθενείς και τις οικογένειές τους.

Με ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκε το Patients Summit 2025, η ετήσια πανελλαδική συνάντηση που διοργανώνει η Ένωση Ασθενών Ελλάδας και έχει καθιερωθεί ως ο σημαντικότερος θεσμός διαλόγου και συνεργασίας των συλλόγων ασθενών της χώρας. Το συνέδριο έφερε στο ίδιο τραπέζι εκπροσώπους συλλόγων, επαγγελματίες υγείας, φορείς πολιτικής και κοινωνικής καινοτομίας, με κοινό στόχο να ενισχυθεί η φωνή των ασθενών και να διαμορφωθεί ένα πιο ανθρώπινο, συμμετοχικό και αποτελεσματικό σύστημα υγείας.

Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν εμπειρίες, να παρουσιάσουν επιτυχημένες πρακτικές και να συζητήσουν για ζητήματα που αφορούν τη βιωσιμότητα των συλλόγων, την πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες, τη χρήση ψηφιακών εργαλείων στην υγεία, αλλά και την ενδυνάμωση των ασθενών στη λήψη αποφάσεων. Μέσα από θεματικά πάνελ και εργαστήρια, τονίστηκε η ανάγκη για συνεργασία, διαφάνεια και αξιοποίηση δεδομένων που μπορούν να οδηγήσουν σε στοχευμένες λύσεις με πραγματικό κοινωνικό αντίκτυπο.

To Κάπα3 συμμετείχε ενεργά στο συνέδριο, εκπροσωπώντας τους ογκολογικούς ασθενείς και τις οικογένειές τους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρουσία της στο “Εργαστήριο Στρατηγικής: Πως μετριέται η αξία μας;”, όπου το Κάπα3 παρουσίασε το παράδειγμα και τη φιλοσοφία λειτουργίας του γύρω από τη συλλογή και αξιοποίηση δεδομένων ως εργαλείο ανάπτυξης καινοτόμων δράσεων.

Η συλλογή δεδομένων αποτελεί για το Κάπα3 μια ουσιαστική διαδικασία κατανόησης των πραγματικών αναγκών των ωφελούμενων. Όπως επισημάνθηκε, η ανάλυση αυτών των δεδομένων ,μέσα και από τη συνεργασία με τον βιοστατιστικό του συλλόγου, κ. Κωνσταντίνο Τζάνα, βοηθά το Κάπα3 να διαμορφώνει στοχευμένες και τεκμηριωμένες στρατηγικές. Η συνεχής αξιολόγηση από τους ίδιους τους ασθενείς επιτρέπει την προσαρμογή των υπηρεσιών και την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων, που έχουν ουσιαστικό θετικό αντίκτυπο στη ζωή των ανθρώπων που εξυπηρετεί ο σύλλογος.

Η παρουσία του Κάπα3 στο Patients Summit 2025 ανέδειξε τη σημασία της συνεργασίας, της επιστημονικής τεκμηρίωσης και της συλλογικής δράσης. Ο οργανισμός συνεχίζει να ενισχύει τη φωνή των ογκολογικών ασθενών, επενδύοντας στη γνώση, την καινοτομία και τη διαφάνεια, αξίες που μπορούν να μεταμορφώσουν την εμπειρία του ασθενή και να συμβάλουν σε ένα σύστημα υγείας πιο δίκαιο και ανθρώπινο για όλους.

 

Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού – 25 Οκτωβρίου

Η 25η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου του Μαστού, μια ημέρα αφιερωμένη στην ευαισθητοποίηση, την πρόληψη και τη στήριξη των ανθρώπων που ζουν με αυτή την ασθένεια. Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη μορφή καρκίνου στις γυναίκες παγκοσμίως, επηρεάζοντας περίπου 2,3 εκατομμύρια γυναίκες κάθε χρόνο εκ των οποίων 670.000 έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας του, ενώ στην Ελλάδα διαγιγνώσκονται περίπου 6.000 νέες περιπτώσεις ετησίως (Πηγή: Globocan 2025).

Πρόκειται για μητέρες, αδελφές, κόρες και φίλες που αξίζουν ελπίδα και αξιοπρέπεια.

Οι  πιθανότητες επιβίωσης εξαρτώνται από την πρόσβαση σε έγκαιρη διάγνωση και αποτελεσματική θεραπεία: σε χώρες υψηλού εισοδήματος, το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης ξεπερνά το 90%, ενώ σε χώρες όπως η Ινδία φτάνει το 66% και στη Νότια Αφρική μόλις το 40%. Οι ανισότητες αυτές καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για διεθνή και συντονισμένη δράση, καθώς η αναλογία διαγνώσεων και θανάτων αναμένεται να αυξηθεί κατά 40% έως το 2050, αν συνεχιστούν οι τρέχουσες τάσεις.

Ο καρκίνος του μαστού δεν αφορά μόνο τις γυναίκες: περίπου το 1% των διαγνώσεων αφορά άνδρες, κάτι που συχνά παραβλέπεται στην κοινωνία. Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση πρέπει να είναι συμπεριληπτικές, ώστε να μην αφήνουμε κανέναν απροστάτευτο.

Η Παγκόσμια Πρωτοβουλία για τον Καρκίνο του Μαστού του ΠΟΥ, που ξεκίνησε το 2021, συνεργάζεται με χώρες για τη μείωση της θνησιμότητας, ενισχύοντας τα υγειονομικά συστήματα και διευκολύνοντας την πρόσβαση σε διάγνωση και θεραπεία.

Παράλληλα, η ψυχοκοινωνική υποστήριξη για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους είναι καθοριστική, καθώς η διάγνωση επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής τους, από την εργασία μέχρι την καθημερινότητα και την ψυχική τους υγεία.

Η Διεθνής Ημέρα για τον Καρκίνο του Μαστού προτρέπει επίσης τις κοινότητες, τους φορείς υγείας και τις αρχές να συνεργαστούν για τη βελτίωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες διάγνωσης και θεραπείας. Η ενημέρωση σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου – όπως η κληρονομικότητα, η ηλικία και ο τρόπος ζωής – και η προώθηση υγιεινών συνηθειών συμβάλλουν στην πρόληψη και στη μείωση των ανισοτήτων στην υγεία.

Κάθε γυναίκα μπορεί να συμβάλει: προγραμματίζοντας μαστογραφία, υπενθυμίζοντας σε φίλες να κάνουν το ίδιο, ενισχύοντας μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς ή συμμετέχοντας σε δράσεις ευαισθητοποίησης. Ακόμα και μικρές πράξεις, όπως το ροζ κορδελάκι ή η κοινοποίηση αξιόπιστων πληροφοριών στα social media, έχουν σημασία.

Στο ΚΑΠΑ3, πιστεύουμε ότι κάθε γυναίκα και κάθε άνθρωπος που ζει με καρκίνο αξίζει υποστήριξη, ενημέρωση και πρόσβαση σε θεραπείες υψηλής ποιότητας. Μέσα από δράσεις ευαισθητοποίησης, κοινωνικής υποστήριξης και ενδυνάμωσης, στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια κοινωνία όπου καμία ζωή δεν θα κινδυνεύει από την έλλειψη γνώσης, πόρων ή στήριξης, και όπου η ελπίδα και η αλληλεγγύη γίνονται όπλα απέναντι στην ασθένεια.

Ενημερωθείτε περισσότερο για τον καρκίνο του μαστού από προηγούμενά μας άρθρα:

https://www.kapa3.gr/katanoontas-toys-paragontes-kindynoy-gia-ton-karkino-toy-mastoy-ti-mporoyme-kai-ti-den-mporoyme-na-allaxoyme/

Οκτώβριος – Μήνας Ευαισθητοποίησης για τον Καρκίνο του Μαστού

Η σημασία της αυτοεξέτασης μαστού & μέσα πρόληψης

Πηγές: https://gco.iarc.fr/en

https://www.who.int/initiatives/global-breast-cancer-initiative

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/breast-cancer

Κείμενο/προσαρμογή: Ιφιγένεια για το ΚΑΠΑ3

EGFR: Ένας “παλιός στόχος” που αποκτά νέα ζωή στην αντικαρκινική έρευνα

Όταν η επιστήμη προχωρά βήμα-βήμα

Η πρόοδος στην ογκολογία δεν έρχεται πάντα με θεαματικές ανακοινώσεις. Πολλές φορές βρίσκεται σε μελέτες που δείχνουν μικρά, αλλά ουσιαστικά βήματα. Μια τέτοια περίπτωση είναι η πρόσφατη ανασκόπηση στο JAMA Oncology για νέες στοχευμένες θεραπείες στον καρκίνο κεφαλής και τραχήλου — έναν τύπο καρκίνου που συχνά συνδέεται με το κάπνισμα, την κατανάλωση αλκοόλ ή τη λοίμωξη από HPV. Στο ΚΑΠΑ3 παρακολουθούμε στενά τέτοιες εξελίξεις, για να ενημερώνουμε τους ασθενείς και τις οικογένειές τους με υπεύθυνο τρόπο.

Οι ερευνητές επικεντρώθηκαν σε μια πρωτεΐνη που ονομάζεται EGFR (Epidermal Growth Factor Receptor). Περίπου το 90% των ασθενών με αυτό το είδος καρκίνου εμφανίζουν υπερέκφραση της πρωτεΐνης, κάτι που την καθιστά ελκυστικό στόχο για θεραπεία. Στο παρελθόν, φάρμακα όπως το cetuximab προσπάθησαν να «μπλοκάρουν» τη δράση του EGFR, όμως τα αποτελέσματα ήταν περιορισμένα. Οι ασθενείς παρουσίαζαν μικρές βελτιώσεις, χωρίς ουσιαστική αύξηση της επιβίωσης.

Η νέα γενιά ερευνών προχωρά ένα βήμα πιο πέρα. Εξετάζονται συνδυασμοί θεραπειών, όπως η στόχευση του EGFR μαζί με ανοσοθεραπεία (π.χ. pembrolizumab), που ενισχύει την άμυνα του οργανισμού απέναντι στα καρκινικά κύτταρα. Σε κάποιες πρώτες μελέτες, αυτός ο συνδυασμός εμφάνισε ποσοστά ανταπόκρισης περίπου 45% και διάμεση επιβίωση γύρω στους 18 μήνες σε ασθενείς όπου οι προηγούμενες θεραπείες είχαν αποτύχει — ένα αποτέλεσμα που, αν και όχι θεαματικό, θεωρείται ελπιδοφόρο για το συγκεκριμένο νόσημα.

Οι επιστήμονες γνωρίζουν πια ότι η επιτυχία μιας στοχευμένης θεραπείας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Σε αρκετούς ασθενείς, τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσουν με τον καιρό αντοχή, «μαθαίνοντας» να παρακάμπτουν τη δράση του φαρμάκου. Επίσης, οι καρκίνοι που σχετίζονται με τον ιό HPV φαίνεται να συμπεριφέρονται διαφορετικά από εκείνους που δεν σχετίζονται, γεγονός που ανοίγει νέους δρόμους για πιο εξατομικευμένες προσεγγίσεις.

Παράλληλα, η έρευνα στρέφεται και στην αναζήτηση βιοδεικτών – μοριακών στοιχείων που μπορούν να δείξουν ποιοι ασθενείς έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες να ωφεληθούν από μια συγκεκριμένη θεραπεία. Αν αυτά τα εργαλεία αποδειχθούν αξιόπιστα, θα μπορούν να οδηγήσουν σε πιο στοχευμένες, αποτελεσματικές και ασφαλείς θεραπείες στο μέλλον.

Ταυτόχρονα, δοκιμάζονται νεότερες μορφές φαρμάκων, όπως τα αμφι-ειδικά αντισώματα (bispecific antibodies) και τα συζευγμένα μονοκλωνικά αντισώματα (antibody-drug conjugates), που στοχεύουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τα καρκινικά κύτταρα. Όλες αυτές οι προσπάθειες βρίσκονται σε πρώιμα στάδια κλινικών δοκιμών, με κύριο στόχο να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα και να περιορίσουν τις παρενέργειες.

Το σημαντικότερο μήνυμα αυτής της έρευνας δεν είναι ότι βρέθηκε ένα «νέο φάρμακο που νικά τον καρκίνο», αλλά ότι η επιστήμη επιμένει να ψάχνει, να δοκιμάζει, να μαθαίνει. Κάθε μικρό βήμα, κάθε ποσοστό βελτίωσης, κάθε νέα ιδέα ανοίγει τον δρόμο

Για τους ανθρώπους που ζουν με καρκίνο — και για τις οικογένειές τους — η ελπίδα δεν βρίσκεται μόνο στις μεγάλες ανακαλύψεις και στις νέες θεραπείες, αλλά και στη βεβαιότητα ότι χιλιάδες ερευνητές σε όλο τον κόσμο δουλεύουν ακούραστα για να κάνουν κάθε επόμενο βήμα λίγο πιο κοντά στη ζωή. Γιατί στην επιστήμη, όπως και στη ζωή, η πρόοδος μετριέται συχνά όχι σε άλματα, αλλά σε σταθερά, ανθρώπινα βήματα. Και από πλευράς, μας στο ΚΑΠΑ3, δεσμευόμαστε να μοιραζόμαστε αυτά τα νέα με τρόπο κατανοητό και χρήσιμο για όλους.

Δείτε όλη τη δημοσιευμένη έρευνα εδώ

Πηγές:

Hwang W. et al. “Emerging EGFR-Targeted Therapy in Head and Neck Cancer: A Review.” JAMA Oncology (2025).
World Health Organization – Cancer Research Updates

Κείμενο/Προσαρμογή: Ιφιγένεια για το Κάπα3

 

 

Το ΚΑΠΑ3 στο συνέδριο της ESMO: Έμπνευση και επιβεβαίωση ότι βαδίζουμε στο δρόμο του μέλλοντος

Στις 17-20 Οκτωβρίου βρεθήκαμε στο Βερολίνο για το παγκόσμιο συνέδριο της ESMO. Το συνέδριο ξεχώρισε για τη συμμετοχή της ελληνικής ιατρικής κοινότητας, που πρωτοστάτησε στην παρουσίαση κλινικών δεδομένων, Real-World Evidence και up-to-date εκπαίδευσης σε συνεργασία με την παγκόσμια κοινότητα ογκολογίας. Παράλληλα, οι ελληνικές ομάδες απέσπασαν διακρίσεις σε διάφορους τομείς (ιατρικό, νοσηλευτικό, δομές) και μας γέμισαν έμπνευση και ελπίδα για όσα δρομολογούνται στον χώρο της ογκολογικής φροντίδας.

Ο κύριος στόχος της παρουσίας μας ως ΚΑΠΑ3 ήταν να επικεντρωθούμε στην έρευνα που καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες του πληθυσμού, μέσα στο πλαίσιο της παγκόσμιας κοινότητας. Η συνεργασία μας με επαγγελματίες υγείας από όλο τον κόσμο μας επέτρεψε να συλλέξουμε πολύτιμες γνώσεις και εμπειρίες. Οι εντατικές ώρες συνεδρίων και συζητήσεων διεύρυναν το πεδίο γνώσεών μας, αλλά και μας προβλημάτισαν για τα επόμενα βήματα.

Κύριες προκλήσεις που εντοπίστηκαν για την κοινότητα υπεράσπισης των δικαιωμάτων των ασθενών

  1. Υποχρεωτική πολυεπιστημονική αξιολόγηση πριν από την έναρξη της θεραπείας
    Κανένας ασθενής δεν θα πρέπει να ξεκινά θεραπεία χωρίς να έχει περάσει από πολυεπιστημονική αξιολόγηση, που να περιλαμβάνει νοσηλευτή ογκολογίας, κοινωνικό επιστήμονα και ψυχολόγο. Αυτό θα πρέπει να αποτελεί το ελάχιστο πρότυπο για όλους τους καρκινοπαθείς.
  2. Πιστοποίηση και ποιότητα πολυεπιστημονικών ομάδων
    Είναι καθήκον μας να διασφαλίσουμε ότι οι ομάδες αυτές διαθέτουν ποιοτικά χαρακτηριστικά. Η πιστοποίησή τους είναι σίγουρα πολύπλοκη. Ωστόσο, για εμάς στο ΚΑΠΑ3, η πολυεπιστημονικότητα αποτελεί βασικό κριτήριο παροχής υπηρεσιών και πρέπει να είναι πιστοποιημένη. Η ποιότητα της φροντίδας μπορεί να βελτιώσει την έκβαση των ασθενών, όπως έδειξαν κλινικές μελέτες και έρευνες στο φετινό συνέδριο, με πιθανή βελτίωση συνολικής επιβίωσης έως και 10% (Σουηδία).

Είμαστε βαθιά περήφανοι που η λειτουργία μας βασίζεται σε αυτά ακριβώς τα πρότυπα. Στην εποχή που έχει σημειωθεί η μεγαλύτερη πρόοδος στην ιατρική και στις νέες θεραπείες, εμείς ενισχύουμε με κάθε τρόπο τον θεσμό της έρευνας και της πολυεπιστημονικότητας στο επίπεδο προσβασιμότητας και προσέγγισης των ασθενών, με στόχο την ποιότητα ζωής τους.

Είναι η τρίτη φορά που παρουσιάζουμε τις προσπάθειές μας σε συνέδριο της ESMO, σε συνεργασία με το Διεθνές Πανεπιστήμιο και το Τμήμα Νοσηλευτικής, αναδεικνύοντας για ακόμη μία φορά την παρουσία μας σε κάθε επίπεδο. Παράλληλα, οι εκπαιδεύσεις λοιπών επαγγελματιών υγείας λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο στον οργανισμό μας, σε συνεργασία με τα Ελληνικά Πανεπιστήμια.

Για τον Έλληνα ασθενή και το περιβάλλον του, δεν έχουμε ακόμη φτάσει στο σημείο να θεωρούμε την ποιότητα της φροντίδας ουσιαστικό στόχο που πρέπει να επιδιωχθεί από όλη την κοινότητα του καρκίνου, ώστε να εναρμονιστούμε με τις προσπάθειες της υπόλοιπης Ευρώπης και στο μέλλον οι πολυεπιστημονικές αξιολογήσεις των ασθενών από την πρώτη μέρα της διάγνωσης να θεωρούνται αυτονόητες αρχές των θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Στο ΚΑΠΑ3 γνωρίζουμε καλά ότι η ποιότητα της φροντίδας, που από τη φύση της είναι πολυεπιστημονική, απαιτεί συλλογική προσπάθεια και συνεργασία μεταξύ φορέων και επαγγελματιών για να κατανοήσουμε ποιο είναι το καλύτερο πρότυπο.

Νέος Κύκλος Βιωματικών Συναντήσεων για την ολιστική φροντίδα σώματος και ψυχής από το Καπα3 και το Ε.Β.Ε.Υ.

Μετά τον πρώτο κύκλο συναντήσεων που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο, (δείτε το σχετικό άρθρο εδώ), με θέμα τη Διατροφική καθοδήγηση και τη βιωματική ψυχολογική υποστήριξη, το ΚΑΠΑ3 και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου συνεχίζουν τη συνεργασία τους με έναν νέο κύκλο βιωματικών δράσεων αφιερωμένων στην ολιστική φροντίδα σώματος και ψυχής.

Οι συναντήσεις απευθύνονται σε άτομα που βιώνουν την ογκολογική εμπειρία, σε φροντιστές και επαγγελματίες υγείας — σε όλους όσοι αναζητούν έναν χώρο ουσιαστικής επικοινωνίας, κατανόησης και ενδυνάμωσης.

Σε αυτό το νέο κύκλο, η ψυχική υγεία και η διατροφή προσεγγίζονται ως δύο όψεις της ίδιας φροντίδας.

Στο κομμάτι της ψυχικής υγείας, μαθαίνουμε να αναγνωρίζουμε και να διαχειριζόμαστε δύσκολα συναισθήματα όπως το άγχος ή ο φόβος, να ενισχύουμε την ανθεκτικότητά μας και να καλλιεργούμε μια βαθύτερη σχέση με τον εαυτό μας και τους άλλους.

Παράλληλα, στο κομμάτι της διατροφής, εξερευνούμε πώς η ισορροπημένη και συνειδητή διατροφή μπορεί να στηρίξει τον οργανισμό, να ενισχύσει την ενέργεια και τη διάθεση, και να γίνει πράξη φροντίδας και αυτοσεβασμού. Η τροφή δεν είναι μόνο ανάγκη, αλλά και τρόπος να δείξουμε αγάπη — προς το σώμα, την ψυχή και τη ζωή.

Οι συναντήσεις πραγματοποιούνται διαδικτυακά και βασίζονται στον διάλογο, τη βιωματική μάθηση και την ανταλλαγή εμπειριών. Ο καθένας συμμετέχει με τον δικό του ρυθμό, σε ένα περιβάλλον αποδοχής και εμπιστοσύνης.

Για να δηλώσετε συμμετοχή: Εκδήλωση Ενδιαφέροντος για Συμμετοχή στην Ομάδα Υποστήριξης για Άτομα με Καρκίνο

Ενημερωθείτε περισσότερο για την ασφαλή χρήση των τοπικών προϊόντων διατροφής στην πρόληψη και πρόγνωση του καρκίνου εδώ

Κείμενο/Προσαρμογή: Ιφιγένεια για το Κάπα3

Κατανοώντας τους Παράγοντες Κινδύνου για τον Καρκίνο του Μαστού: Τι Μπορούμε και Τι Δεν Μπορούμε να Αλλάξουμε

Ο Οκτώβριος είναι ο Μήνας Ευαισθητοποίησης για τον Καρκίνο του Μαστού — μια περίοδος για να μοιραζόμαστε γνώση, να ενισχύουμε την πρόληψη και να θυμόμαστε τη σημασία της έγκαιρης διάγνωσης. Ένα από τα πιο συχνά ερωτήματα είναι: «Τι μπορώ να κάνω για να μειώσω τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού;»

Η αλήθεια είναι ότι, ενώ δεν γνωρίζουμε την ακριβή αιτία του καρκίνου του μαστού, η επιστημονική έρευνα έχει εντοπίσει ορισμένους παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης. Μερικοί από αυτούς είναι εκτός ελέγχου μας, ενώ άλλοι σχετίζονται με τον τρόπο ζωής μας και μπορούν να τροποποιηθούν. Μαθαίνοντας ποιοι είναι, μπορούμε να πάρουμε τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις για την υγεία μας.

Παράγοντες που Δεν Μπορούν να Αλλάξουν

Κάποιοι παράγοντες κινδύνου δεν είναι δυνατό να αποφευχθούν:

  • Φύλο: Το να είναι κάποιος γυναίκα ή άτομο που έχει γεννηθεί θηλυκό αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα.
  • Ηλικία: Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία· τα 2/3 των διηθητικών καρκίνων μαστού εντοπίζονται σε γυναίκες άνω των 55.
  • Οικογενειακό Ιστορικό και Γονίδια: Ιστορικό καρκίνου μαστού σε συγγενείς ή κληρονομικές μεταλλάξεις (όπως BRCA1/2).
  • Προσωπικό Ιστορικό: Γυναίκες που έχουν ήδη νοσήσει έχουν αυξημένο κίνδυνο επανεμφάνισης.
  • Προηγούμενη Ακτινοβολία: Ακτινοθεραπεία στο στήθος ή στο πρόσωπο πριν τα 30.
  • Ορισμένες Παθήσεις Μαστού: Μη κακοήθεις μεταβολές που αυξάνουν τον κίνδυνο.

Παράγοντες που Σχετίζονται με τον Τρόπο Ζωής

Η καθημερινότητά μας επηρεάζει σημαντικά τον κίνδυνο:

  • Βάρος: Η παχυσαρκία, ειδικά μετά την εμμηνόπαυση.
  • Άσκηση: Έλλειψη σωματικής δραστηριότητας.
  • Κάπνισμα και Αλκοόλ: Συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο.
  • Ορμονικοί Παράγοντες: Χρήση ορμονοθεραπείας (HRT) ή ορμονικής αντισύλληψης.
  • Αναπαραγωγικό Ιστορικό: Η ηλικία της πρώτης κύησης, ο αριθμός κυήσεων και το ιστορικό θηλασμού.
  • Έναρξη Εμμήνου Ρύσεως: Η πρόωρη έναρξη περιόδου σχετίζεται με ελαφρώς υψηλότερο κίνδυνο.

Νεοεμφανιζόμενοι Παράγοντες

Η έρευνα εξετάζει και άλλες πιθανές αιτίες, όπως:

  • Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D.
  • Νυχτερινή εργασία και έντονος φωτισμός το βράδυ.
  • Έκθεση σε χημικές ουσίες (τρόφιμα, πλαστικά, καλλυντικά, αντηλιακά, φυτοφάρμακα, ρύπανση).
  • Συχνή κατανάλωση ψητών ή καπνιστών κρεάτων.
  • Υψηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Μύθοι και Παρανοήσεις

Εξίσου σημαντικό είναι να γνωρίζουμε τι δεν αυξάνει τον κίνδυνο. Η επιστήμη δεν έχει βρει καμία σχέση ανάμεσα στην άμβλωση, τα αποσμητικά/αντιιδρωτικά, τα σουτιέν ή τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τον καρκίνο του μαστού.

Ίσως να μην μπορούμε να ελέγξουμε όλους τους παράγοντες κινδύνου, αλλά κάθε μικρή μας επιλογή προς έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής κάνει τη διαφορά. Η άσκηση, η σωστή διατροφή, ο περιορισμός του αλκοόλ και η αποφυγή του καπνίσματος δεν είναι μόνο μέτρα πρόληψης· είναι τρόποι να φροντίζουμε τον εαυτό μας κάθε μέρα.
Στο ΚΑΠΑ3 πιστεύουμε ότι η ενημέρωση και η στήριξη σώζουν ζωές. Κανείς δεν είναι μόνος ή μόνη σε αυτή τη διαδρομή. Δεσμευόμαστε πως θα συνεχίζουμε να μιλάμε ανοιχτά, να ενημερώνουμε και να στεκόμαστε δίπλα σε κάθε γυναίκα, γιατί η ευαισθητοποίηση δεν είναι φόβος· είναι δύναμη, ελπίδα και μικρά βήματα προς ένα πιο υγιές αύριο.

Διαβάστε περισσότερα εδώ: https://www.breastcancer.org/risk/risk-factors

Κείμενο/Προσαρμογή: Ιφιγένεια για το Κάπα3