Συντάκτης: k3-editor

Ο καρκίνος του μαστού είθισται να θεωρείται ασθένεια που αφορά στον γυναικείο πληθυσμό, ωστόσο συναντάται και στους άνδρες, σε ποσοστό <1% του συνόλου των καρκίνων του μαστού και 1% των καρκίνων στους άνδρες.

Με μέση ηλικία διάγνωσης τα 67 έτη, οι παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνισή του είναι ποικίλοι, όπως η ηλικία, γενετικοί παράγοντες, ορμονικοί, περιβαλλοντικοί και διατροφικοί.

Παράγοντες κινδύνου

Η ηλικία αποτελεί τον ισχυρότερο παράγοντα κινδύνου. Είναι πιο συχνός στις ηλικίες 50-75 ετών και η επίπτωσή του αυξάνει καθώς αυξάνει η ηλικία.

Στους γενετικούς παράγοντες περιλαμβάνεται η μετάλλαξη στα γονίδια BRCA1 και BRCA2 και διάφορα γενετικά σύνδρομα, όπως το σύνδρομο Klinefelter και Cowden. Η μετάλλαξη στα γονίδια BRCA1 και BRCA2  αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης του καρκίνου του μαστού στους άνδρες από το ποσοστό της τάξης 0,5% – 1% έως 6 % – 12% . Η εν λόγω μετάλλαξη κληρονομείται από τα αρσενικά μέλη της οικογένειας στους απογόνους. Η γενετική μετάλλαξη, καθώς και το οικογενειακό ιστορικό αυξάνουν πολύ τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού, ιδιαιτέρως εάν έχουν νοσήσει και άλλοι άρρενες της οικογένειας από την ίδια αιτία. Επιπλέον, το γενετικό σύνδρομο Klinefelter, μία γενετική ανωμαλία που απαντάται σε έναν στους 1000 άνδρες, οδηγεί σε αύξηση των επιπέδων των οιστρογόνων και μείωση εκείνων των ανδρογόνων.

Οι ορμονικοί παράγοντες που θεωρούνται υπεύθυνοι για την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού στους άρρενες είναι τα υψηλά επίπεδα οιστρογόνων. Αυτό συμβαίνει σε περιπτώσεις παχυσαρκίας, όπου η αύξηση του λίπους στον οργανισμό οδηγεί σε αυξημένη παραγωγή οιστρογόνων. Ακόμη, συναντάται σε περιπτώσεις λήψης ορμονικών σκευασμάτων.

Επιπρόσθετα, παράγοντες κινδύνου αποτελούν η έκθεση σε εντομοκτόνα DDT, που μιμούνται τη δράση τω οιστρογόνων στον οργανισμό. Ομοίως, η κατανάλωση βοείων προϊόντων αποτελεί παράγοντα κινδύνου, καθώς συνηθίζεται να εκτρέφονται με οιστρογόνα με σκοπό την εκπάχυνσή τους. Επίσης, η εκτεταμένη κατανάλωση αλκοόλ είναι πιθανό να επιδράσει στην ικανότητα του ήπατος να ρυθμίζει τα επίπεδα των οιστρογόνων στον οργανισμό, ενώ η ηπατοπάθεια προκαλεί μείωση των επιπέδων των ανδρογόνων και αύξηση των οιστρογόνων, στοιχείο που αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης γυναικομαστίας και κατ’ επέκταση, καρκίνο του μαστού.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι στην πλειονότητά τους, όπως συμβαίνει και με τον γυναικείο καρκίνο του μαστού, οι άνδρες που έχουν εμφανίσει καρκίνο του μαστού δεν έχουν οικογενειακό ιστορικό ούτε κάποια κληρονομική γενετική ανωμαλία. Μάλιστα, οι άνδρες που φέρουν τη μετάλλαξη BRCA1 και BRCA2  παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου και σε άλλα μέρη του σώματος, όπως ο προστάτης, το στομάχι, το πάγκρεας και το παχύ έντερο.

Κλινική εικόνα

Η κλινική εικόνα του καρκίνου του μαστού στους άνδρες ομοιάζει με εκείνη των γυναικών. Συνηθέστερα, ο εντοπισμός γίνεται με την ψηλάφηση του μορφώματος, ενώ συχνό σύμπτωμα αποτελεί  η εισολκή της θηλής, το έκκριμα από τη θηλή, το οίδημα, η εξέλκωση του δέρματος του μαστού, η πάχυνση του δέρματος, η αλλαγή στο σχήμα και το μέγεθος του ενός μαστού, καθώς και η μασχαλιαία λεμφαδενοπάθεια. Φαίνεται πως η διήθηση των λεμφαδένων της μασχάλης παρατηρείται συχνότερα στους άνδρες.

Η διάγνωση του καρκίνου του μαστού στους άνδρες πραγματοποιείται συνήθως με καθυστέρηση εν συγκρίσει με τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού στις γυναίκες, διότι η αυτοεξέταση και οι απεικονιστικές εξετάσεις των μαστών δεν αποτελούν μέρος του καθιερωμένου προληπτικού ελέγχου των αρρένων. Αποτέλεσμα αυτού, η διάγνωση να γίνεται όταν πλέον ο όγκος είναι ψηλαφητός, στα προχωρημένα στάδια.

Η πρώτη προσέγγιση σε άνδρα ασθενή με οποιοδήποτε σύμπτωμα στον μαστό περιλαμβάνει την κλινική εξέταση του θωρακικού τοιχώματος, των μαστών και των μασχαλιαίων κοιλοτήτων. Ακολουθούν η μαστογραφία, το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία που καταδεικνύουν την συνέχεια της προσέγγισης. Σε περίπτωση ύποπτου ευρήματος διενεργείται βιοψία με ανάλογη βελόνα, τα αποτελέσματα της οποίας θα καθορίσουν και τους θεραπευτικούς χειρισμούς.

Η σταδιοποίηση της νόσου πραγματοποιείται με συγκεκριμένες εξετάσεις που περιλαμβάνουν αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας, αξονική τομογραφία θώρακος και μεσοθωρακίου, σπινθηρογράφημα οστών. Λόγω της πρώιμης επέκτασης το θωρακικό τοίχωμα σε ποσοστό μεγαλύτερο του 40% η νόσος αντιστοιχεί στο στάδιο ΙΙΙ/ΙV.

Θεραπευτική αντιμετώπιση

Δεδομένης της σπανιότητας εμφάνισης της νόσου η θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού στους άντρες αντιστοιχεί σε εκείνη που ακολουθείται στον γυναικείο καρκίνο του μαστού. Σημαντική διαφοροποίηση εντοπίζεται στη χειρουργική θεραπεία, καθώς επιλέγεται η τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή με μασχαλιαίο λεμφαδενικό καθαρισμό ή βιοψία του λεμφαδένα φρουρού, αφού δεν υπάρχει λόγος για συντηρητική επέμβαση.

Η ακτινοθεραπεία μετεγχειρητικά είναι αποτελεσματική στην πρόληψη της τοπικής υποτροπής στις περιπτώσεις με όγκο μεγαλύτερο του 1 εκατοστού και μεγαλύτερο από 1 εκατοστό μασχαλιαίο λεμφαδένα.

Η ορμονοθεραπεία σε δεκαετή χορήγηση αποτελεί βασική θεραπευτική προσέγγιση, καθώς παρατηρούνται υψηλά ποσοστά του ανδρικού καρκίνου του μαστού με θετικούς ορμονικούς υποδοχείς.

Τα θεραπευτικά σχήματα για επικουρική χημειοθεραπεία και ανοσοθεραπεία βασίζονται σε δεδομένα από τη χορήγησή τους σε γυναίκες.

Ο ανδρικός καρκίνος του μαστού, κατ’ αντιστοιχία με τις γυναίκες, είναι δυνατόν να προκαλέσει μεταστάσεις το ήπαρ, τον πνεύμονα, τον εγκέφαλο και τα οστά. Όταν δεν υφίσταται λεμφαδενική διήθηση η συνολική πενταετής επιβίωση φθάνει το 85%. Όταν υφίστανται λεμφαδενική διήθηση, λογίζεται στο 57%.

Πρόγνωση

Η πρόγνωση του καρκίνου του μαστού στους άρρενες είναι χειρότερη από εκείνη στη περίπτωση των γυναικών και αυτό εξαιτίας της καθυστερημένης αναζήτησης ιατρικής βοήθειας, με συνέπεια την διάγνωση της νόσου σε προχωρημένο στάδιο. Είναι σημαντικό λοιπόν να διενεργούν ψηλάφηση των μαστών τους και οι άντρες, καθώς επίσης να παρατηρούν τον μαστό τους και στην περίπτωση που εντοπίσουν οποιαδήποτε αλλαγή ή αλλοίωση να αποταθούν σε εξειδικευμένο ιατρό για διερεύνηση.

Πηγές: https://www.euroclinic.gr/article/karkinos-tou-mastou-ston-andra/

https://www.mastologia.gr/simvoules/86-karkinos-mastou-andra