Η 17η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί παγκοσμίως ως η μέρα ευαισθητοποίησης και πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αποτελεί τον τέταρτο πιο συχνό καρκίνο στον γυναικείο πληθυσμό, ενώ φαίνεται να προσβάλλει κυρίως τις γυναίκες ηλικίας άνω των 30 ετών.
Από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που μπορούν να αποτελέσουν αιτία εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, έχει θεωρηθεί ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), ο οποίος μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής. Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, είναι οι παρακάτω:
- Η έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας σε μικρή ηλικία
- Οι πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι
- Το κάπνισμα
- Το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
- Άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα
Όπως σε κάθε νόσο που είναι πιθανόν να προσβάλλει τον άνθρωπο, έτσι και για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας έχουν καθιερωθεί στρατηγικές πρόληψης που φαίνεται να μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα νόσησης. Ο εμβολιασμός των κοριτσιών έναντι του ιού HPV πριν την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας, αποτελεί πλέον ένα «θαύμα» της επιστήμης, καθώς έχει φανεί πως μειώνει σε μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου. Εκτός από τις ιατρικές παρεμβάσεις και την εξέλιξη της επιστήμης, η σωστή και έγκαιρη ενημέρωση του πληθυσμού αναφορικά με τα οφέλη μιας καλής ποιότητας ζωής που περιλαμβάνει την αποφυγή του καπνίσματος, ισορροπημένη διατροφή και σεξουαλική αγωγή προσαρμοσμένη στην ηλικία και τις ανάγκες των διαφορετικών πληθυσμών, αποτελούν στρατηγικές που πρέπει να υιοθετούνται από όλες τις κοινωνίες.
Αναφορικά με τον προ συμπτωματικό έλεγχο, αυτός θα πρέπει να ξεκινάει από την ηλικία του 21ου έτους της ηλικίας μιας γυναίκας. Παγκοσμίως, συστήνεται η κυτταρολογική εξέταση κολποτραχηλικού επιχρίσματος (Εξέταση Παπανικολάου) κάθε τρία χρόνια για τις ηλικιακές ομάδες 21-30 ετών. Για τις γυναίκες άνω των 30 ετών, συστήνεται έλεγχος ανά τριετία σε συνδυασμό με κυτταρολογική εξέταση και εξέταση HPV DNA.
Η διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, επηρεάζει συνολικά την ποιότητα ζωής των γυναικών, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Η στιγμή της ανακοίνωσης της διάγνωσης, προκαλεί έντονα συναισθήματα στις γυναίκες, που πηγάζουν κυρίως από τις σκέψεις και τα ερωτήματα που γεννιούνται στην ασθενή. Η ανησυχία για την πορεία τη νόσου, η αποτελεσματικότητα της θεραπείας, η αβεβαιότητα για το μέλλον, το στίγμα από τον κοινωνικό περίγυρο αλλά και οι σωματικές αλλαγές που μπορεί να προκύψουν, αποτελούν μερικές από στις σκέψεις που απασχολούν τις γυναίκες. Με τη διάγνωση και τη θεραπεία, θίγεται επίσης και ο παράγοντας της γονιμότητας, καθώς αποτελεί ταυτοτικό χαρακτηριστικό της γυναικείας φύσης.
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες σε γυναικείο πληθυσμό που πάσχει από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, έχει φανεί πως η ψυχολογική δυσφορία είναι εκτεταμένη και επηρεάζει σοβαρά την ποιότητα ζωής των ασθενών. Πιο συγκεκριμένα, συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης συναντώνται συχνά σε γυναίκες έχουν λάβει διάγνωση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και δίνουν τον δικό τους αγώνα. Ακόμα, το αίσθημα της απομόνωσης και της ανησυχίας για το μέλλον, επιδρούν αρνητικά στην ποιότητα ζωής και στην ικανότητα της γυναίκας να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της ασθένειας.
Η υποστήριξη της υγείας των γυναικών με καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, δεν αφορά μόνο την φροντίδα του σώματος αλλά και της ψυχής. Η ατομική και η ομαδική ψυχολογική υποστήριξη έχουν φανεί πως επιδρούν θετικά στη μείωση των συναισθημάτων δυσφορίας και στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των γυναικών. Μια από τις ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις που είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική είναι η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT), η οποία συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση του άγχους και στην αποτελεσματικότερη προσαρμογή στη θεραπεία και την ασθένεια. Σημαντική είναι επίσης η ψυχοεκπαίδευση των ασθενών, η οποία περιλαμβάνει την ενημέρωση για τη φύση του καρκίνου και την εκμάθηση δεξιοτήτων για την καλύτερη διαχείριση των ψυχολογικών επιπτώσεων της νόσου.
Η πρόληψη είναι το μεγαλύτερο δώρο που θα μπορούσαμε να έχουμε!
Προσέχουμε το σώμα μας,
δεν αμελούμε τις εξετάσεις μας,
δεν αγνοούμε τα συμπτώματα!
Επιμέλεια :Μαρία Βεργάκη ,Ψυχολόγος,Ομάδα υποστήριξης Καπα3
Βιβλιογραφία
Dhakal, K., Chen, C., Wang, P., Mboineki, J. F., & Adhikari, B. (2024). Existing psychological supportive care interventions for cervical cancer patients: a systematic review and meta-analysis. BMC Public Health, 24(1), 1419. DOI: doi: 10.1186/s12889-024-18634-3
Wu, C. T., & Chiu, L. T. (2023). The impact of psychological distress on cervical cancer. Cancers, 15(4), 1100. DOI: 10.3390/cancers15041100
Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (2023). Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας- Ενημέρωση για την αποτελεσματική πρόληψη έναντι της νόσου. Αντλήθηκε από: https://eody.gov.gr/karkinos-toy-trachiloy-tis-mitras_-enimerosi-gia-tin-apotelesmatiki-prolipsi-enanti-tis-nosoy/
