“Ο χρόνιος πόνος είναι ο ίδιος μιας νόσος και σαν νόσος πρέπει να αντιμετωπίζεται.”
Ένα Ιατρείο Πόνου στελεχώνεται από μια ομάδα εξειδικευμένων Αναισθησιολόγων – Αλγολόγων και Ψυχολόγων .
Στόχος του ιατρείου πόνου είναι, με συγκεκριμένες θεραπείες (επεμβατικές θεραπείες – εξειδικευμένη φαρμακευτική αγωγή – ψυχολογική υποστήριξη), η ανακούφιση του ασθενούς από τον πόνο, την βελτίωση της ποιότητας ζωής του, την διατήρηση της ψυχικής του υγείας και την γρήγορη επαναφορά στις καθημερινές δραστηριότητες του. Στις ιατρικές υπηρεσίες του ιατρείου περιλαμβάνονται η εξειδικευμένη φυσιοθεραπεία και η νοσηλεία κατ΄οίκον.
Ο Πόνος της Νόσου
Ο πόνος είναι αίσθηση που προέρχεται από ενεργοποίηση συγκεκριμένων κύτταρων (υποδοχείς πόνου), τα οποία βρίσκονται σε όργανα (πχ ήπαρ, πάγκρεας, ουροδόχος κύστη κ.α.) και ιστούς (πχ μύες, συνδέσμους, οστά). Οι υποδοχείς αυτοί ενεργοποιούνται μετά από βλάβη και μεταφέρουν, μέσω μιας περιπλοκής νευρικής οδού, το σήμα της βλάβης στον εγκέφαλο όπου αντιλαμβανόμαστε τον πόνο. Περιορίζει την ατομική και κοινωνική δραστηριότητα του ασθενούς, προκαλεί αϋπνία και περιορίζει την πνευματική του συγκέντρωση. Όλα αυτά οδηγούν σε βάθος χρόνου στο φαινόμενο της κατάθλιψης από το οποίο πάσχει το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών με χρόνιο πόνο.
Πρέπει να υπάρξει προσπάθεια αντιμετώπισης του καρκίνου, αλλά παράλληλα και συναισθηματικός θωρακισμός του ασθενή και της οικογένειας του, ώστε να αντιμετωπίσουν την κατάσταση με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Απαιτείται, επίσης, ψυχολογική υποστήριξη για την αποφυγή πρόσθετου άγχους στα μέλη της οικογένειας του καρκινοπαθούς.
Οι κύριες πεποιθήσεις των ψυχοθεραπευτών περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Οι ψυχολογικοί παράγοντες μπορούν να επιδεινώσουν ή να βελτιώσουν την πορεία του καρκίνου.
- Υπάρχει δυνατότητα εφαρμογής θεμελιωδών ψυχαναλυτικών αρχών στην ψυχοθεραπεία ενός καρκινοπαθούς.
- Είναι σημαντικό να αφιερωθεί χρόνος και σημασία εξατομικευμένα σε έναν δεδομένο ασθενή.
- Θεωρείται βαρυσήμαντο να υπάρχει εξοικείωση από τον ασθενή με την ιδέα της ενασχόλησης με την ψυχοθεραπεία, καθώς και αποδοχή από τον θεραπευτή της πιθανότητας ότι η θεραπεία μπορεί να είναι αναποτελεσματική.
Σε πολλούς ιατρικούς κλάδους, η θεραπεία εξωτερικών ασθενών παρέχει σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι της ενδονοσοκομειακής περίθαλψης. Η ψυχική ισορροπία και η αντίσταση στο στρες μπορούν να επιτευχθούν με μεγαλύτερη επιτυχία έξω από το νοσοκομείο ή το ψυχιατρικό ίδρυμα Τα αισθήματα αμηχανίας, ταπείνωσης και ασημαντότητας που αντιμετωπίζει συχνά ο άρρωστος στο νοσοκομείο, δεν υπάρχουν στο σπίτι. Το ίδιο ισχύει και για απρόσωπο, αντιπαθητικό και εχθρικό περιβάλλον. Η ατμόσφαιρα του νοσοκομείου θεωρείται μη φιλική κατά τη διάρκεια της σωματικής και ψυχικής του δυσφορίας. Τα αρνητικά συναισθήματα που δημιουργούνται κατά την νοσηλεία σε νοσοκομείο παρεμβαίνουν στην αποτελεσματική άμυνα του οργανισμού και στην πρόοδο της νόσου. Φυσικά, υπάρχουν και εξαιρέσεις, όπου ορισμένες νοσοκομειακές μονάδες λειτουργούν σε ένα φιλόξενο και οικογενειακό περιβάλλον.
Υπάρχει ανάγκη για εξειδικευμένη εκπαίδευση ενός ψυχοθεραπευτή που εργάζεται με καρκινοπαθή. Η κλινική του εμπειρία το καθορίζει αυτό. Η θεωρητική-κλινική αλληλεπίδραση θα είναι συχνό θέμα συζήτησης με τον επόπτη του νοσοκομείου καθώς προχωρά η διαδικασία του καρκίνου. Μια από τις πιο δύσκολες προκλήσεις στη θεωρία και την πράξη της ψυχανάλυσης είναι η στροφή από το «ψυχικό» στο «σωματικό» και το αντίστροφο.
Τα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζει ένας «απαιτητικός» ασθενής μερικές φορές οδηγούν σε κούραση ή εξάντληση τόσο για τον ψυχοθεραπευτή όσο και για τον κύριο θεραπευτή. Η κύρια προτεραιότητα των ηγετών και των οργανωτικών μονάδων που εργάζονται με σύνθετους ασθενείς είναι να «θωρακίσουν» τους θεραπευτές.
Η ύπαρξη ανεξαρτησίας και επιστημονικής αυτονομίας από τις ογκολογικές μονάδες είναι κρίσιμη προϋπόθεση για τη λειτουργία μιας Μονάδας Ψυχολογικού Πόνου. Απαιτείται όμως άριστη συνεργασία με το ογκολογικό ίδρυμα ή τον υπεύθυνο ιατρό του ασθενούς. Αυτή είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος για τη δημιουργία της απαιτούμενης συμπληρωματικότητας μεταξύ φυσικής θεραπείας και ψυχοθεραπείας. Η συνεργασία πρέπει να είναι αποτελεσματική και η αμοιβαία εκτίμηση να τηρείται και από τις δύο μεριές. Απαιτείται μια κοινή φιλοσοφία καθώς και η γνώμη του ογκολόγου για την αποτελεσματικότητα των θεραπειών. Εάν δεν υπάρξει τέτοια εναρμόνιση, οι προσπάθειες των ψυχιάτρων και των ψυχοθεραπευτών θα είναι μάταιες. Μονάδες που έχουν σημειώσει επιτυχία στην Ελλάδα και αλλού έχουν χρησιμοποιήσει αυτή τη συμμετρία μεταξύ σωματικής και ψυχολογικής φροντίδας.
Δείτε αναλυτικά την λίστα με τα ιατρεία πόνου στo link που ακολουθεί : https://www.kapa3.gr/ogkologika-kentra-nosokomeia-athinas/
Βιβλιογραφία
Marty P. (1980), “L’ordre psychosomatique”, Payot, Paris
Αναγνωστόπουλος Φ., Παπαδάτου Δ. (1986) «Ψυχολογική προσέγγιση ατόμων με καρκίνο», Εκδόσεις «Φλόγα»
Damigos D. (1986) “Crise, évenement et cancer”, Thèse DERBH, Faculté de Médecine, Université de Lyon I.
Σακελλαρόπουλος Π. (1988) «Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεία στη Δημόσια Περίθαλψη», Ψυχολογικά Θέματα, Τόμος 2, τεύχος 1.
Δαμίγος Δ. (1990) «Η ψυχολογική διάσταση στην καρκινική διεργασία», Διδακτορική Διατριβή, Ιωάννινα
Υφαντής Θ., Παναγούτσος Π., Σακελλαρόπουλος Π., (1995) «Ψυχιατρική
περίθαλψη στο σπίτι του αρρώστου», Τ.Lemperière – A. Féline, Εγχειρίδιο
Ψυχιατρικής Ενηλίκων, Α΄τόμος, Παράρτημα, σελ. 337-381
