Δυνατά Στοιχεία του Χαρακτήρα: Πως επιδρούν ευεργετικά στην σωματική,ψυχική και πνευματική υγεία των ατόμων

Είναι ευρέως γνωστό, πως ενώ αρχικά η επιστήμη της ψυχολογίας ασχολήθηκε τόσο με την αντιμετώπιση της δυσλειτουργίας, όσο και με την επίτευξη της ύψιστης λειτουργικότητας, ωστόσο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο επικεντρώθηκε κατά κύριο λόγο στη θεραπεία των ψυχικών ασθενειών. Εντούτοις, ο κλάδος της Θετικής Ψυχολογίας, από την άλλη πλευρά γεννήθηκε με στόχο να καλύψει αυτό το κενό, μετατοπίζοντας το ενδιαφέρον στη μελέτη των θετικών συναισθημάτων, θετικών οργανισμών και δυνατών στοιχείων του ατόμου.

Πιο συγκεκριμένα, ως δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα εννοούνται όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά του ατόμου, που του δίνουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσει όλο το δυναμικό του και να αποδώσει τα μέγιστα, επιτυγχάνοντας με αυτό τον τρόπο την προσωπική του άνθηση κι ανάπτυξη.

Με άλλα λόγια, τα δυνατά στοιχεία μας αποτελούν το κλειδί προκειμένου να μπορέσουμε να είμαστε ο καλύτερος εαυτός μας, είναι το <<καλό μέσα μας>>, και μας οδηγούν να κάνουμε το σωστό για εμάς. Τα στοιχεία αυτά αντανακλούν τον πραγματικό μας εαυτό, το πώς είμαστε στον πυρήνα μας, όταν αποτινάξουμε από πάνω μας κάθε αρνητική πινελιά.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι διαφέρουν από άλλα δυνατά μας σημεία, όπως οι ικανότητες, οι δεξιότητες, τα ενδιαφέροντα και τα ταλέντα μας, ενώ η εφαρμογή τους είναι ευεργετική τόσο για το ίδιο το άτομο όσο και εν γένει για την κοινωνία. Επιπρόσθετα, είναι χρήσιμο να σημειωθεί ότι ως έναν μικρό βαθμό είναι έμφυτα, γεγονός που σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι διαθέτουν τις δικές τους μοναδικές ποιότητες χαρακτήρα, οι οποίες όμως προκειμένου να αναπτυχθούν επηρεάζονται κυρίως, από περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Συνεχίζοντας, αξίζει να απαντηθεί το ερώτημα <<γιατί είναι σημαντική η εφαρμογή των δυνατών στοιχείων του χαρακτήρα?>>. Η απάντηση, σύμφωνα και με τη θεωρία της Fredrickson είναι γιατί μέσα από την καλλιέργεια τους, προκαλείται η βίωση θετικών συναισθημάτων, η οποία βοηθά το άτομο να βιώσει ακόμη περισσότερα θετικά συναισθήματα, να ακυρώσει τις δυσάρεστες συνέπειες των αρνητικών συναισθημάτων, να διευρύνει το ρεπερτόριο σκέψης και συμπεριφοράς του και τέλος, να χτίσει ψυχικούς, γνωστικούς και κοινωνικούς πόρους.

Το χτίσιμο αυτό συνδέεται με την ενίσχυση των επιπέδων της ψυχικής ανθεκτικότητας του ατόμου, τα οποία αυξάνονται όσο εφαρμόζονται τα δυνατά στοιχεία στην πράξη.

Πιο συγκεκριμένα, οι μελέτες των Peterson και Seligman (2004) κατέληξαν στην κατηγοριοποίηση VIA( Values In Action), η οποία αναγνωρίζει 24 δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα, τα οποία με τη σειρά τους  κατηγοριοποιούνται σε 6 πιο ευρείες κι αφηρημένες ομάδες: τις αρετές.

Οι αρετές, που συμπεριλήφθηκαν στην κατηγοριοποίηση VIA είναι οι εξής: η σοφία, το κουράγιο, η ανθρωπιά, η δικαιοσύνη, η εγκράτεια και η υπέρβαση. Ειδικότερα, η σοφία είναι η αρετή του νου. Περιλαμβάνει δυνατά στοιχεία που σχετίζονται με την απόκτηση και τη χρήση της γνώσης. Τα δυνατά στοιχεία που περιλαμβάνει είναι η δημιουργικότητα, η περιέργεια, η κριτική σκέψη και η αγάπη για μάθηση. Δεύτερον, το κουράγιο είναι η αρετή της ψυχής. Περιλαμβάνει συναισθηματικά χαρακτηριστικά, που σχετίζονται με τη θέληση για την επίτευξη στόχων ενάντια σε εμπόδια. Τα δυνατά στοιχεία, που περικλείει αυτή η κατηγορία είναι η γενναιότητα, η επιμονή, η ειλικρίνεια και η ζέση.

Τρίτον, η ανθρωπιά είναι η διαπροσωπική αρετή. Περιλαμβάνει διαπροσωπικά στοιχεία του χαρακτήρα, τα οποία σχετίζονται με τη φροντίδα και τη φιλική προσέγγιση άλλων ατόμων. Τα δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα που περιλαμβάνονται είναι η αγάπη, η καλοσύνη και η κοινωνική νοημοσύνη.  Επιπλέον, η δικαιοσύνη είναι η κοινωνική αρετή. Περιλαμβάνει χαρακτηριστικά πολιτότητας, που υποστηρίζουν την υγιή κοινωνική ζωή. Τα δυνατά στοιχεία, τα οποία συγκαταλέγονται στην εν λόγω κατηγορία είναι η ομαδικότητα, η αμεροληψία και η ηγεσία. Ακόμη, η εγκράτεια είναι η ενδοπροσωπική αρετή. Περιλαμβάνει δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα που προστατεύουν από την υπερβολή και τα δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα που εμπίπτουν σε αυτή είναι η συγχώρεση, η ταπεινοφροσύνη, η σύνεση και ο αυτοέλεγχος. Τέλος, η υπέρβαση είναι η πνευματική αρετή. Περιλαμβάνει δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα που συνεισφέρουν στη σύνδεση του ατόμου με ένα ανώτερο σύνολο, δίνοντάς του νόημα. Τα δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα που περιλαμβάνει αυτή η αρετή είναι η εκτίμηση της ομορφιάς και της τελειότητας, η ευγνωμοσύνη, η ελπίδα, το χιούμορ και η πνευματικότητα. Εν κατακλείδι, προκειμένου το άτομο να εντοπίσει τα προσωπικά του δυνατά στοιχεία χαρακτήρα, θα μπορούσε να συμπληρώσει το Ερωτηματολόγιο Δυνατών Στοιχείων του Χαρακτήρα ( VIA Inventory of Strengths- Peterson & Seligman, 2004).

Τέλος, μία διαδεδομένη κι αποτελεσματική βιωματική άσκηση, που αποδεικνύεται εξαιρετικά βοηθητική στην καλλιέργεια των δυνατών στοιχείων του χαρακτήρα των ατόμων, ονομάζεται <<Καταξιωτική Συνέντευξη>>. Στόχος της άσκησης είναι να βοηθήσει, είτε μεμονωμένα άτομα, είτε μέλη ομάδας, να αναγνωρίσουν τις ικανότητες και τις δεξιότητες, τις οποίες επέδειξαν στο πλαίσιο μιας συγκεκριμένης πρόκλησης της ζωής τους και να ενδυναμωθούν, τόσο από την αναγνώριση αυτών των δυνατών τους στοιχείων όσο και μέσα από την καταξίωση τους, την εκφρασμένη εκτίμηση των άλλων γι’ αυτά.

Ως συνέπεια, τα άτομα αισθάνονται ενθαρρυμένα από τη διαδικασία, συνήθως πιο έτοιμα να θέσουν νέες προκλήσεις για τον εαυτό τους ή την ομάδα, στην οποία ανήκουν, να ονειρευτούν το μέλλον που επιθυμούν για τα ίδια και να περιγράψουν τα συγκεκριμένα βήματα, τα οποία έχουν να ακολουθήσουν προκειμένου να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα.

Βιβλίο: Κατακτώντας την Ευημερία. Θετικές παρεμβάσεις, τεχνικές και βιωματικές ασκήσεις, Εκδόσεις ΤΟΠΟΣ

 ΛΙΘΟΞΟΪΔΟΥ ΣΟΦΙΑ, Ψυχολόγος, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Θετικής Ψυχολογίας, Ασκούμενη στο Κέντρο Ημέρας Ίασις- ΑμΚΕ Ίασις

 

Ποιότητα Ζωής: Θετική Ψυχολογία και Καρκίνος .Ένα Webinar για τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής

Το Κέντρο Καθοδήγησης Καρκινοπαθών Κ3  και η ΑΜΚΕ IASIS διοργανώνουν Webinar με τίτλο “Ποιότητα Ζωής:  Θετική Ψυχολογία και Καρκίνος”.

Πλήθος αξιόλογων συνεργατών θα συμμετέχουν,άνθρωποι της πρώτης γραμμής, όπως ψυχολόγοι, ψυχοθεραπευτές, κοινωνικοί λειτουργοί και σύμβουλοι ψυχικής υγείας που συνεργάζονται καθημερινά για την βελτίωση της ποιότητας ζωής των ογκολογικών ασθενών.

Σκοπός του Webinar

Οι εισηγητές θα μιλήσουν για την ψυχική ανθεκτικότητα, τα θετικά συναισθήματα, τις συναισθηματικές πιέσεις κατα την διάρκεια της ασθένειας αλλά και για τις απαιτήσεις της φροντίδας. Μια σειρά από προκλήσεις που συνδιαμορφώνουν ένα επιβαρυντικό ψυχοκοινωνικό περιβάλλον για τον ογκολογικό ασθενή.

Στόχος του Webinar είναι να συμβάλει στη δημιουργία ενός πλαισίου υποστήριξης σε μια ολιστική προσέγγιση της ασθένειας και της αντιμετώπισής της.

Οι έρευνες μιλούν για 

Για πολλούς τρόπους  που μπορούμε να βοηθήσουμε  τους ασθενείς στην ποιότητα ζωής τους. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε μέσω κοινωνικών φορέων, είτε μέσω της οικογένειας. Η κοινωνία φροντίζει μέσω οργανώσεων και κοινωνικών δράσεων να συμβάλει τα μέγιστα, ενισχύοντας ψυχικά και οικονομικά τους ασθενείς. Η οικογένεια με την σειρά της οφείλει να παρέχει πλήρη υποστήριξη στον ασθενή.

Η θετική ψυχολογία είναι ένας βασικός παράγοντας για καλύτερο προσδόκιμο ζωής των ασθενών. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Journal of Clinical Oncology, η ποιότητα ζωής των καρκινοπαθών συνδέεται άμεσα με τα συναισθήματα που βιώνουν όταν μάθουν για την ασθένεια τους. Οι ασθενείς που έτειναν να είναι πιο θετικοί απέναντι στην ζωή τους, φαίνεται πως ζούσαν περισσότερο. Αντίθετα, οι ασθενείς που θεωρούσαν ότι είχαν κακή ποιότητα ζωής, ζούσαν λιγότερο.

Συμπέρασμα 

Η θετική ψυχολογία είναι ένας βασικός παράγοντας για καλύτερο προσδόκιμο ζωής των ασθενών

 Βοηθώντας τους καρκινοπαθείς να ξεπεράσουν τυχόν καταθλιπτικές τάσεις, θα ενισχυθεί η συναισθηματική τους κατάσταση.

Έτσι, θα βελτιωθεί και η ποιότητα ζωής τους.

Εισηγητές και Πρόγραμμα

Μπορεί το αλκοόλ να προκαλέσει καρκίνο; Οι ειδικοί απαντούν

Εάν πίνετε αλκοολούχα ποτά περιορίστε την κατανάλωση τους. Είναι καλύτερα για πρόληψη του καρκίνου να μην πίνετε αλκοόλ.

Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου μπορεί να μειωθεί με την υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών και δραστηριοτήτων. Στις ευρωπαϊκές πληθυσμιακές ομάδες, οι άνθρωποι που ακολουθούν υγιεινό τρόπο ζωής που συνάδει με τις συστάσεις για την πρόληψη του καρκίνου υπολογίζεται ότι διατρέχουν 18% μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου συγκριτικά με όσους δεν πληρούν τις συστάσεις για τον τρόπο ζωής και το σωματικό βάρος.

Η μείωση αυτού του κινδύνου έχει υπολογιστεί με βάση έναν υγιεινό τρόπο ζωής που περιλαμβάνει: διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους (ο Δείκτης Μάζας Σώματος [ΔΜΣ] κυμαίνεται από 18,5 έως 24,9 kg/m2) και αποφυγή τροφών που οδηγούν σε πρόσληψη βάρους, όπως τα ζαχαρούχα ροφήματα και το γρήγορο φαγητό (fast food)· μέτρια σωματική δραστηριότητα για τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα· μητρικό θηλασμό (για τις γυναίκες)· κατανάλωση τροφίμων ως επί το πλείστον φυτικής προέλευσης· περιορισμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος· αποφυγή επεξεργασμένων κρεάτων· και περιορισμό κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών.

Όλα τα αλκοολούχα ποτά περιέχουν αιθανόλη και ο κίνδυνος καρκίνου αυξάνεται όσο αυξάνεται η πρόσληψη. Οι άνθρωποι που πίνουν πολύ διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο και όσο πιο νωρίς ξεκινήσει η χρήση αλκοόλ στη ζωή τους, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου.

Επιπλέον, η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του δέρματος, του παγκρέατος και του πνεύμονα, καθώς και του καρκίνου του μαστού τόσο σε προεμμηνοπαυσιακές όσο και στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και του πεπτικού συστήματος. Είναι επίσης δυνατόν να βλάψει το DNA, το οποίο αποτελεί ένα εξελιγμένο μόριο που φιλοξενεί τη γνώση που χρειάζεται ένα κύτταρο για να λειτουργήσει σωστά και να αναπαραχθεί. Ακόμη, η αιθανόλη, που βρίσκεται μέσα στο αλκοόλ, διευκολύνει την είσοδο καρκινογόνων ουσιών από τα τσιγάρα και άλλες χημικές ουσίες που προκαλούν καρκίνο.

Οι διατροφικές συνήθειες μπορούν επίσης να επηρεαστούν από τη χρήση αλκοόλ, καθώς με την κατανάλωση μιας μεγάλης πηγής θερμίδων. Έτσι, ένας μέσος άνθρωπος μπορεί να οδηγηθεί σε παχυσαρκία και υποσιτισμό.

Σύμφωνα με την AICR, είναι προτιμότερη η αποφυγή της κατανάλωσης αλκοόλ για την πρόληψη και την αποφυγή του καρκίνου. Όσοι προτιμούν να πίνουν αλκοόλ θα πρέπει να τηρούν τους κυβερνητικούς κανόνες. Σύμφωνα με τις Διατροφικές Οδηγίες για τους Αμερικανούς 2020-2025, «για όσους επιλέγουν να πίνουν, η πρόσληψη πρέπει να περιορίζεται σε 1 ποτό ή λιγότερο την ημέρα για τις γυναίκες και 2 ποτά ή λιγότερο την ημέρα για τους άνδρες ».

Καταληκτικά, το αλκοόλ δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για να ανακουφίσει την ένταση. Αντίθετα, μπορεί το άτομο να ασκηθεί, να εγγραφεί σε μια λέσχη κοινότητας ή να ξεκινήσει ένα νέο ενδιαφέρον. Τέλος, είναι προτιμότερη η κατανάλωση μη αλκοολούχων ποτών ή η επιλογή ποτών με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ.

Πηγές :

https://cancer-code-europe.iarc.fr/index.php/el/12-ways/alcohol

Άγχος και Στρες στον καρκίνο: Υπάρχει θετικό πρόσημο ;

Διανύουμε το 2023 και οι ζωές όλων έχουν πάρει μια “ποικιλόμορφη” πορεία. Με τα θετικά στοιχεία και τα αρνητικά. Το σίγουρο είναι πως η καθημερινότητα είναι γεμάτη απροσδόκητα εμπόδια, υποχρεώσεις, τρέξιμο και στρες. Στρες, μια μικρή λέξη με δύναμη, με μεγάλο αντίκτυπο και συνήθως αρνητικό πρόσημο. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. 

Στρες:

Μια φυσιολογική οργανική και ψυχολογική αντίδραση του οργανισμού όταν έρχεται αντιμέτωπος με κάτι καινούριο ή απαιτητικό. Το στρες προκαλεί απελευθέρωση της αδρεναλίνης η οποία επιτρέπει τις γρήγορες αποφάσεις, την ανταπόκριση στις προκλήσεις και την εγρήγορση. Συνήθως εμφανίζεται σε καταστάσεις με έντονα συναισθήματα (π.χ. άγχος, ανησυχία, φόβος). Μπορεί να εκδηλωθεί με έντονους καρδιακούς παλμούς, ιδρώτα, αναπνευστική ανεπάρκεια, κόπωση, νευρικότητα και αύξηση αρνητικών συναισθημάτων. Πιο απλά το στρες εμφανίζεται όταν δημιουργείτε μια διατάραξη της ηρεμίας και της συνηθείας. Τέλος, έρχεται και αλληλοεπιδράει τέλεια με το αίσθημα του άγχους και ειδικότερα τα άγχη της ασθένειας του καρκίνου. 

Τα άτομα που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο έρχονται αντιμέτωπα με μεγάλες αλλαγές. Έχοντας να διαχειριστούν, επεξεργαστούν και αποδεχτούν όλα όσα φέρνει η ασθένεια μπροστά τους. Σύμφωνα με έρευνες οι ασθενείς με καρκίνο βιώνουν υψηλά επίπεδα ψυχολογικών συμπτωμάτων, οπού σχετίζονται με το άγχος και το στρες.

Ο καρκίνος από μόνος του συνδέεται άμεσα και έμμεσα με ιδιαίτερα αγχώδεις διαδικασίες. Οι οποίες σε συνδυασμό με το επιπλέον στρες της καθημερινότητας επιφέρουν περισσότερα προβλήματα στην ποιότητα ζωής του κάθε ατόμου. Οι άνθρωποι που παλεύουν με τον καρκίνο πολλές φορές σιωπηλά, αδιαμαρτύρητα, ίσως και μοναχικά είναι αγωνιστές. Χρειάζονται στήριξη, βοήθεια και ισχυρά ψυχικά αποθέματα ώστε να ανταπεξέλθουν όσο καλύτερα μπορούν στην θεραπεία. 

Η ερώτηση οπού δημιουργείτε είναι εάν μπορούμε να δώσουμε καινούριο σκοπό στην εμπειρία του στρες ;

Χρησιμοποιώντας το ως εργαλείο για θετικά αποτελέσματα στη ζωή και στην ασθένεια κατά επέκταση. 

Η απάντηση είναι θετική.  

Το στρες δεν είναι πάντα κάτι το αρνητικό. Στην πραγματικότητα μπορεί να προσφέρει καλύτερη θεραπευτική διαδικασία και κινητοποίηση. Οι προκαλούμενες θετικές από το στρες αλλαγές θεωρείται ότι αυξάνουν την ανοσοποιητική ικανότητα του οργανισμού, αυξαίνουν την ευαισθησία του και τον καθιστούν λιγότερο ευάλωτο στην ασθένεια.

Σύμφωνα με έρευνα, οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις εμπειρίες του στρες και να τις δώσουν νέο σκοπό, να τις επαπροσδιορίσουν. 

  • Ο επαναπροσδιορισμός είναι και η πρώτη προϋπόθεση. Στη οποία προσπαθούμε να μετατρέψουμε τις αρνητικές καταστάσεις σε πιο προσαρμοστικές. Ο σκοπός δεν είναι να εξαλείψουμε το αίσθημα του στρες αλλά να το χρησιμοποιήσουμε ως εργαλείο για μια καλύτερη ποιότητα ζωής.  
  • Η δεύτερη προϋπόθεση είναι ο χρόνος για ανάρρωση και ανανέωση. Η αποδοχή του στρες μπορεί να ακούγεται μια ιδανική λύση, όμως είναι εξίσου σημαντικές οι ευκαιρίες ανάρρωσης. Η φροντίδα του εαυτού φέρνει θετικά αποτελέσματα γαλήνης και ηρεμίας. 
  • Μια ακόμα προϋπόθεση είναι να συνδεθούν οι υποχρεώσεις με τα συναισθήματα. Φτιάξτε μια λίστα με τις υποχρεώσεις και τα συναισθήματα που τις ακολουθούν. Έπειτα προσπαθήστε να διαχειριστείτε το εκ άστατο συναίσθημα ώστε να μειωθούν οι επιπτώσεις. 
  • Τέλος άλλη μια σημαντική προϋπόθεση είναι ο έλεγχος των ανησυχιών που δημιουργούνται από τις αρνητικές σκέψεις. Το καλύτερο “φάρμακο” είναι η ίδια μας η σκέψη και οι ερμηνείες που εμείς οι ίδιοι επιλέγουμε να δώσουμε. 

Ας προσπαθήσουμε όλοι μαζί να δώσουμε ένα πιο θετικό πρόσημο στις στρεσογόνες καταστάσεις της καθημερινότητας. 

Αξίζουμε μια καλύτερη ποιότητά στην καθημερινότητα της ζωής μας, χωρίς παραπάνω στρες!!! 

Άρθρο από : Πολυκάρπου Ανδριανή, Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, ΜΑ Συμβουλευτική Ψυχολογία, Συνθετική Συστημική Προσέγγιση. @Polykarpou_psychologist

References 

Altay, N., Kilicarslan-Toruner, E. Sari, Ç. (2017). The effect of drawing and writing     technique on the anxiety level of children undergoing cancer treatment. European Journal of Oncology Nursing

Lisa G., Atara MacNamara. (2005). Taking positive changes seriously. Toward a positive psychology of cancer survivorship and resilience

Thinh Toan Vu et al. (2023). Mental Health, Functional Impairment, and Barriers to Mental Health Access Among Cancer Patients in Vietnam. Psycho-Oncology 

Χουντουμάδη Α., Πατεράκη Λ.. (2008). Λεξικό Ψυχολογίας. Αθήνα

Kοινωνική υποστήριξη και καρκινοπαθείς. Μία διαδρομή με εμπόδια

Η διάγνωση του καρκίνου είναι ένα γεγονός που αλλάζει τη ζωή των ατόμων σε σημείο που τα κάνει να αισθάνονται ανησυχία μαζί με φόβο και μειωμένη την αίσθηση ελέγχου στην ζωή.

Η αντιμετώπιση των σωματικών, συναισθηματικών και ψυχολογικών προκλήσεων του καρκίνου μπορεί να είναι απίστευτα δύσκολη, γι’ αυτό και η κοινωνική υποστήριξη παίζει καθοριστικό ρόλο στο ταξίδι προς τη θεραπεία για τους ασθενείς με καρκίνο.

Η κοινωνική υποστήριξη περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα πόρων, συμπεριλαμβανομένης της συναισθηματικής, πληροφοριακής, απτής και πρακτικής υποστήριξης, και μπορεί να προέρχεται από διάφορες πηγές, όπως η οικογένεια, οι φίλοι, οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης, οι ομάδες υποστήριξης και οι κοινότητες.

Η συναισθηματική υποστήριξη αποτελεί το θεμελιώδες συστατικό της κοινωνικής υποστήριξης για τους ασθενείς με καρκίνο, καθώς η αντιμετώπιση του καρκίνου μπορεί να προκαλέσει τεράστια συναισθηματική δυσφορία, όπως φόβο, θλίψη, θυμό και άγχος.

Που θέλουμε να πάμε; Μπορεί να είναι η γνώση από την συμπερίληψη με τον άλλον η λύση για ανακούφιση της ψυχολογικής δυσφορίας;

Η ύπαρξη ενός συστήματος υποστήριξης μπορεί να προσφέρει στους ασθενείς με καρκίνο έναν ασφαλή χώρο για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, να ακουστούν και να λάβουν κατανόηση μέσω της ενσυναίσθησης. Η συναισθηματική υποστήριξη μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από το ψυχολογικό βάρος του καρκίνου, στη μείωση του στρες και στη βελτίωση των αποτελεσμάτων της ψυχικής υγείας.

Μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με καρκίνο που λαμβάνουν συναισθηματική υποστήριξη από αγαπημένα πρόσωπα ή συμμετέχουν σε ομάδες υποστήριξης εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα άγχους και κατάθλιψης και έχουν βελτιωμένη ποιότητα ζωής.

Έγκυρη ενημέρωση: η γνώση για το που πάμε.

Η υποστήριξη σε επίπεδο ενημέρωσης είναι μια άλλη κρίσιμη πτυχή της κοινωνικής υποστήριξης για τους καρκινοπαθείς. Η κατανόηση της πολυπλοκότητας του καρκίνου, των θεραπευτικών επιλογών και γενικότερα  του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να αποτελέσει σημαντικότατο γνωστικό εργαλείο προκειμένου ο ασθενής να ξέρει που βαδίζει και τι πρέπει να “χτίσει” ψυχολογικά για την αντιμετώπιση του δύσκολου σταδίου της θεραπείας.

Επίσης, η πρόσβαση σε ακριβείς και αξιόπιστες πληροφορίες μπορεί να ενδυναμώσει τους ασθενείς με καρκίνο έτσι ώστε να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με τα σχέδια θεραπείας τους, να διαχειρίζονται τις παρενέργειες και να συμμετέχουν σε πρακτικές αυτοφροντίδας.

Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης, οι οργανώσεις υποστήριξης του καρκίνου και οι έγκυρες διαδικτυακές πηγές μπορούν να παρέχουν πολύτιμη πληροφοριακή υποστήριξη στους ασθενείς και τους φροντιστές τους, επιτρέποντάς τους να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις προκλήσεις του καρκίνου.

Στηρίξου πάνω μου.

Η κοινωνική υποστήριξη μπορεί να λάβει ποικίλες μορφές. Μία απ’ αυτές είναι η απτή υποστήριξη, η οποία περιλαμβάνει βοήθεια σε πρακτικά καθήκοντα, κάτι που την καθιστά απαραίτητη για τους ασθενείς με καρκίνο. Οι θεραπείες για τον καρκίνο μπορεί να είναι σωματικά απαιτητικές και εξαντλητικές. Η υποστήριξη όπως η μεταφορά σε ραντεβού, η προετοιμασία γευμάτων και οι δουλειές του σπιτιού μπορεί να ελαφρύνει σημαντικά το βάρος των ασθενών και των φροντιστών τους, επιτρέποντάς τους να επικεντρωθούν στη θεραπεία και την ανάρρωσή τους. Οι φίλοι, η οικογένεια και οι οργανώσεις της κοινότητας μπορούν να παρέχουν ουσιαστική υποστήριξη που βοηθά τους ασθενείς να διαχειρίζονται τις καθημερινές τους δραστηριότητες και να διατηρούν μια αίσθηση κανονικότητας κατά τη διάρκεια μιας δύσκολης περιόδου.

Σε αλλάζω την στιγμή που με αλλάζεις.

Η κοινωνική υποστήριξη διαδραματίζει επίσης κρίσιμο ρόλο στη βελτίωση των αποτελεσμάτων της θεραπείας των καρκινοπαθών.

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με ισχυρά συστήματα κοινωνικής υποστήριξης τείνουν να έχουν καλύτερη προσαρμογή και αφοσίωση στα θεραπευτικά σχέδια, καλύτερη σωματική αποκατάσταση και μειωμένο κίνδυνο επιπλοκών.

Η κοινωνική υποστήριξη μπορεί επίσης να επηρεάσει θετικά το ανοσοποιητικό σύστημα των ασθενών με καρκίνο, να μειώσει τη φλεγμονή και να ενισχύσει τη συνολική φυσιολογική λειτουργία, συμβάλλοντας σε καλύτερα αποτελέσματα της θεραπείας. Επιπλέον, η κοινωνική υποστήριξη μπορεί να προσφέρει στους ασθενείς με καρκίνο μια αίσθηση ελπίδας, κινήτρων και σκοπού, η οποία μπορεί να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και τις ικανότητες αντιμετώπισης, βελτιώνοντας τελικά την ικανότητά τους να διαχειρίζονται τις προκλήσεις του καρκίνου.

Είμαστε μαζί και προχωράμε.

Εκτός από τα συναισθηματικά, πληροφοριακά, απτά και σχετιζόμενα με τη θεραπεία οφέλη, η κοινωνική υποστήριξη μπορεί επίσης να δημιουργήσει μια αίσθηση κοινότητας για τους ασθενείς με καρκίνο. Η συμμετοχή σε ομάδες υποστήριξης, η σύνδεση με άλλους που έχουν παρόμοιες εμπειρίες και η συμμετοχή σε εκδηλώσεις που σχετίζονται με τον καρκίνο μπορούν να προσφέρουν την αίσθηση του ανήκειν και να μειώσουν τα συναισθήματα απομόνωσης.

Η κοινωνική υποστήριξη μπορεί επίσης να ενισχύσει την αίσθηση της συμπερίληψης και της ομαλοποίησης, καθώς οι ασθενείς συνειδητοποιούν ότι δεν είναι μόνοι τους στο ταξίδι τους και μπορούν να αντλήσουν δύναμη από άλλους που έχουν περάσει με επιτυχία από παρόμοιες προκλήσεις (“πέρασα και εγώ από αυτό το στάδιο και τώρα είμαι εδώ για σένα”).

Η οικοδόμηση κοινωνικών δεσμών και ουσιαστικών σχέσεων μπορεί να προσφέρει στους ασθενείς με καρκίνο μια αίσθηση σκοπού, κοινωνική δέσμευση και βελτιωμένη συνολική ευημερία.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η κοινωνική υποστήριξη δεν είναι μια προσέγγιση που ταιριάζει σε όλους και μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τις ατομικές προτιμήσεις, τα πολιτιστικά πρότυπα και τις προσωπικές συνθήκες (κλειστές και ανοιχτές κοινωνικές). Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να προτιμούν πιο ιδιωτικές μορφές υποστήριξης, ενώ άλλοι μπορεί να βρίσκουν άνεση σε μεγαλύτερες ομάδες υποστήριξης. Ο τύπος και η ποσότητα της κοινωνικής υποστήριξης που απαιτείται μπορεί επίσης να αλλάζει κατά τη διάρκεια της πορείας του καρκίνου και είναι σημαντικό να γίνονται σεβαστές οι επιλογές και τα όρια των ασθενών.

Κλείνοντας θα έλεγα ότι μερικές φορές, ει δυνατόν, είναι καλό να αφηνόμαστε, να μη φοβόμαστε για αυτό που έχουμε να πούμε (ας κρίνουμε και ας μας κρίνουν υπό την ομπρέλα μιας υγιούς διαδικασίας) και ας αφήσουμε το περιβάλλον να αποφασίσει τι μένει και τι φεύγει από μία συζήτηση σχετικά με τον κατά περίπτωση τεθέντα προβληματισμό. Έτσι οδηγούμαστε στην επιλογή της καταλληλότερης συμπεριφοράς.

Η συμπερίληψη φέρνει την ανατροφοδότηση και στην συνέχεια την ενδεχόμενη αναθεώρηση.

**Σημειώστε ότι συνιστάται πάντα να συμβουλεύεστε πολλαπλές πηγές και να συμβουλεύεστε τους επαγγελματίες υγείας για εξατομικευμένες ιατρικές συμβουλές.**

Επιμέλεια άρθρου : Ερμής Μοίρας

Για χρήσιμες πληροφορίες – πηγές:

 

 

28η Απριλίου: Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία

Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (Δ.Ο.Ε.) έχει καθιερώσει την 28η Απριλίου ως «Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία», με στόχο την περαιτέρω προβολή του θέματος της πρόληψης των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών σε διεθνές επίπεδο.

Σύμφωνα με έρευνα της Eurostat, περισσότεροι από 30 εκατομμύρια τόνοι καρκινογόνων, μεταλλαξιογόνων και τοξικών, για την αναπαραγωγική υγεία, ουσιών παράγονται ετησίως στην Ευρώπη. Επιπλέον, χημικά και άλλοι βιολογικοί παράγοντες μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.

Η οδηγία 2004/37/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (3) στοχεύει στην προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους για την υγεία και την ασφάλειά τους, λόγω έκθεσης σε καρκινογόνους ή μεταλλαξιογόνους παράγοντες στον χώρο εργασίας.

Ποια είναι όμως η σημασία ενός ασφαλούς και υγιούς περιβάλλοντος για τους εργαζομένους και πώς αυτό οφείλει να προωθηθεί;

Ένα ασφαλές και υγιές εργασιακό περιβάλλον είναι ένα περιβάλλον εργασίας που δεν απειλεί την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων. Αυτό οφείλει να περιλαμβάνει τη διατήρηση της ασφαλείας και υγείας των εργαζομένων κατά τη διάρκεια της εργασίας τους, καθώς και την πρόληψη των ατυχημάτων και των ασθενειών που μπορεί να προκαλέσει η εργασία.

Είναι σημαντικό να προστατεύονται οι εργαζόμενοι που εκτίθενται σε καρκινογόνες ή μεταλλαξιογόνες ουσίες. Ως ένα πρώτο βήμα, η Επιτροπή εξέδωσε κατευθυντήριες γραμμές, σε ειδικό οδηγό για την πρόληψη και τις ορθές πρακτικές, ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι για την υγεία και την ασφάλεια κατά την εργασία.

Αναφορικά, οι παράγοντες κινδύνου είναι:

Χημικοί, όπως:

  1. το βενζόλιο
  2. το χλωριούχο βινύλιο
  3. το κάδμιο
  4. το κοβάλτιο
  5. η φορμαλδεΰδη
  6. η σκόνη πυριτίου
  7. η σκόνη ξύλου ή οι αναθυμιάσεις πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων (PAH) από άσφαλτο σε έργα οδοποιίας
  8. το ορυκτέλαιο
  9. η ακτινοβολία ιονίζουσα και υπεριώδης από τον ήλιο
  10. η εκπομπή καυσαερίων κινητήρα ντίζελ

Βιολογικοί, όπως:

  1. το κυκλικό ή νυχτερικό ωράριο εργασίας
  2. η καθιστική εργασία
  3. το στρες
  4. η ποιότητα του αέρα των χώρων εργασίας, για πρόκληση ή επιδείνωση αναπνευστικών, αλλεργικών και μολυσματικών παθήσεων
  5. ο σωστός καθαρισµός και η επιµέλεια του χώρου εργασίας

Σε κάθε εργασιακό περιβάλλον, λοιπόν, απαιτείται μελέτη των παραγόντων, φυσικών και ψυχοκοινωνικών που είναι σε θέση να βλάπτουν την υγεία των εργαζομένων. Η συνεργασία εργοδοτών και εργαζομένων με τη βοήθεια του κράτους, μπορούν να βρουν λύσεις για βελτίωση των συνθηκών εργασίας. Η προστασία της σωματικής και ψυχικής υγείας των εργαζομένων πρέπει είναι η υψίστη προτεραιότητα.

Ως εκ τούτου, υποχρέωση αποτελεί:

  1. η εκπαίδευση του προσωπικού, σχετικά με τις ασφαλείς και υγιεινές πρακτικές εργασίας, προκειμένου να υπάρχει σωστή πρόληψη τραυματισμών και ασθενειών.
  2. η επιθεώρηση των χώρων εργασίας και των εργαλείων από ειδικούς, για την ανίχνευση επικίνδυνων καταστάσεων.
  3. η πρόληψη τραυματισμών και ασθενειών, μέσω της χρήσης κατάλληλων εξοπλισμών και προληπτικών μέτρων.
  4. η παροχή υπηρεσιών επαγγελματικής υγείας στους εργαζόμενους, όπως ιατρικές εξετάσεις και πρόληψη ασθενειών, για την διατήρηση της υγείας τους.
  5. η διαμόρφωση μιας κουλτούρας ασφάλειας, στην οποία οι εργαζόμενοι νιώθουν άνετα να αναφέρουν ανησυχίες τους και να επικοινωνούν ανοιχτά, σχετικά με θέματα ασφαλείας και υγείας στην εργασία, για την προαγωγή της ασφάλειας και της υγείας στην εργασία.
  6. η αξιολόγηση των κινδύνων στην εργασία, για την αναγνώριση των πιθανών κινδύνων και τη λήψη των κατάλληλων μέτρων πρόληψης.
  7. η υποστήριξη των εργαζομένων από τη διοίκηση της επιχείρησης, μέσω εκπαίδευσης, κατάλληλου εξοπλισμού και παροχής αναγκαίων εγκαταστάσεων, για την προαγωγή της ασφάλειας και της υγείας στην εργασία.
  8. η συνεχής βελτίωση της πολιτικής ασφαλείας και υγείας στην εργασία, για την προσαρμογή στις αλλαγές στις συνθήκες εργασίας και τη βελτίωση της απόδοσης της επιχείρησης.

 

Βιβλιογραφία:

ΟΔΗΓΙΑ (ΕΕ) 2019/130 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 16ης Ιανουαρίου 2019 για την τροποποίηση της οδηγίας 2004/37/ΕΚ σχετικά με την προστασία των εργαζομένων από τους κινδύνους που συνδέονται με την έκθεση σε καρκινογόνους ή μεταλλαξιογόνους παράγοντες κατά την εργασία

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019L0130&amp;from=EN

Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων «Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία» https://ypergasias.gov.gr/ergasiakes-scheseis/ygeia-kai-asfaleia-stin-ergasia/

 

 

 

Η Ψυχολογία του Πάσχα και η Σημασία της Ελπίδας

Η επίδραση της ελπίδας στην κοινωνική, σωματική και πνευματική ευεξία έχει ευρέως διατυπωθεί. Όμως, τι πραγματικά είναι  ελπίδα και πώς επηρεάζει την ευημερία μας; Σύμφωνα με τον ορισμό Snyder(2009), η ελπίδα είναι μια θετική συναισθηματική κινητήρια δύναμη. Η οποία βασίζεται σε μια αίσθηση επιτυχίας και αισιοδοξίας. Με άλλα λόγια η ελπίδα είναι η κινητήρια δύναμη που μπορεί να μας κάνει να νικήσουμε τους κακούς μας δαίμονες.

Παρόλα αυτά, το ερώτημα είναι ένα “Πως μπορούμε να ανακαλύψουμε την Ελπίδα σε καιρούς παρατεταμένης δυσκολίας, όπως ο καρκίνος;

Η ασθένεια του καρκίνου, σε οποία μορφή του και σε οποίο στάδιο μπορεί να βρίσκετε, φέρει ένα σημαντικό πλήγμα στην αίσθηση της ελπίδας πολλών ανθρώπων. Σε κάθε περίπτωση όμως ο καρκίνος δεν αλλάζει τα όνειρα, τις επιθυμίες, τις πεποιθήσεις και το άτομο ως σύνολο.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το αίσθημα ελπίδας σχετίζεται θετικά με υψηλοτέρα επίπεδα ικανοποίησης. Παράλληλα λειτουργεί ως αντίβαρο στα αρνητικά συμπτώματα της πάθησης και των στρεσογόνων γεγονότων.

Με αποτέλεσμα, το αίσθημα της ελπίδας να οδηγεί σε μια καλύτερη σωματική και ψυχολογική κατάσταση υγείας. Το σίγουρο είναι ότι η ελπίδα δεν είναι μόνο ένα στοιχείο στις δυσκολίες αλλά προσφέρει καλύτερη προσαρμογή στις διαταράξεις της ζωής του ατόμου.

Αυτές οι μέρες είναι από τις πιο κατάλληλες να μιλήσουμε για την αναγέννηση της ελπίδας. Για εμάς του Έλληνες το Πάσχα πέραν της βαθιάς πνευματικής αξίας, έχει μια επιπλέον ψυχολογική ιδιαιτερότητα. Η ιδιαιτερότητα αφορά την εσωτερική συναισθηματική πάλη ανάμεσα στην απώλεια και στην ελπίδα. Συνήθως, κατά την Εβδομάδα των Παθών, επιτρέπουμε στους εαυτούς μας, να βιώνει μια διαδικασία πόνου, δυστυχίας και πένθους με διάρκειά και τέλος. Σύμμαχος μας όμως πάντα η ελπίδα και η αισιοδοξία.

Κάποιος θα μπορούσε εύκολα να παρομοιάσει το ταξίδι του Πάσχα με την ασθένεια του καρκίνου. Όπου η Μεγάλη Εβδομάδα συμβολίζει την όχι τόσο φωτεινή πλευρά, αυτή των συμπτωμάτων και η ανάσταση την προσπάθεια, την αισιοδοξία, την ελπίδα.

Συμβολίζοντας μια ευρύτερη ψυχική διαδικασία της εξάλειψης και της αναγέννηση.

Η ελπίδα, είναι μια από τις απαντήσεις για τις δυσκολίες, τις εντάσεις και το στρες της πάθησης. Μέσα από τις γιορτές του Πάσχα μας δίνετε η δυνατότητα να αναλογιστούμε ότι ο πιο πολύτιμος σύμμαχος σε αυτό το δύσκολο ταξίδι του καρκίνου είναι η Ελπίδα.

Επομένως οφείλουμε να δώσουμε στον εαυτό μας όλα αυτά οπού η ρουτίνα της καθημερινότητας μας έχει στερήσει. Δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη συνταγή, ωστόσο υπάρχουν μια σειρά πραγμάτων που μπορεί κανείς να κάνει  για να διευκολύνει την ανάπτυξη της ελπίδας. Ακόμα και κατά τη διάρκεια έντονων προκλήσεων, που συνεχώς αντιμετωπίζουμε.

Θέστε ως προτεραιότητα την φροντίδα του εαυτού σας:

Η διατροφή, ο ύπνος, η ξεκούραση, οι δραστηριότητες και οι πνευματικές μας συνήθειες είναι θεμέλια για την αυτοφροντίδα. Δίνοντας έμφαση στον εαυτό σας και στην κάλυψη αυτών των αναγκών, στοχεύετε  στην καλύτερη ποιότητα ζωής.

Υιοθετήστε συνήθειες που σας ευχαριστούν: 

Ξεκινήστε την ημέρα σας με αισιοδοξία. Ασχοληθείτε με ευχάριστες δραστηριότητες οπου σας γεμίζουν θάρρος, σιγουριά και ελπίδα για τον εαυτό σας.

Βάλτε ξεκάθαρους στόχους:

Ξεκινήστε βάζοντας συγκεκριμένους-ξεκάθαρους  στόχους, κι έπειτα ορίστε  βήματα για τον καθένα ξεχωριστά. Όσο περισσότερο διαχωρίζετε έναν στόχο σε μικρότερα, τόσο περισσότερες πιθανότητες να φτάσετε πιο κοντά στους στόχους σας.

Εναρμόνισε τους στόχους με τα θέλω σας:

Δώστε προτεραιότητα σε αυτά που σας κάνουν να αισθάνεστε ευχάριστα.

Αξιολογήστε την οπτική σας σε τακτική βάση:

Βοηθήστε τον εαυτό σας να βλέπει την εξέλιξη τακτικά. Αν κάποιος είναι σε θέση να δει την εξέλιξη της  προσπάθειας του, είναι πιο εύκολο να βιώσει την ελπίδα για το μέλλον.

Συγχαρείτε τον εαυτό σας για αυτά που έχετε καταφέρει !

Τολμήστε, δεν είστε μονοί !

Αγαπήστε τον εαυτό σας !

Η αναγέννηση της Ελπίδας είναι το μεγαλύτερο δώρο του Πάσχα.

Χρόνια Πολλά,

Χριστός Ανέστη!!!

Πολυκάρπου Ανδριανή,Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια,ΜΑ Συμβουλευτική Ψυχολογία, Συνθετική Συστημική Προσέγγιση, @Polykarpou_psychologist

References

Hanson (2009). What exactly is hope and how we can measure it. Positive Psychology.org.uk.

Flett, G. L., Baricza, C., Gupta, A., Hewitt, P. L., & Endler, N. S. (2011). Perfectionism, psychosocial impact and coping with irritable bowel disease: A study of patients with Crohn’s disease and ulcerative

Lisa G., Atara MacNamara. (2005). Taking positive changes seriously. Toward a positive psychology of cancer survivorship and resilience

 

Αυτοσυμπόνοια: Έννοια κλειδί για την βελτίωση της σχέσης με τον ευατό μας και την ποιότητα ζωής των ατόμων με καρκίνο.

Η αυτοσυμπόνια, έτσι όπως έχει οριστεί από τη Neff (2003) αφορά στην ικανότητα του ατόμου να συμπεριφέρεται στον εαυτό του ακριβώς όπως θα συμπεριφερόταν σε ένα αγαπημένο του πρόσωπο σε κάποια στιγμή ανάγκης: με ευγένεια, ζεστασιά κι αποδοχή. Με άλλα λόγια, πρόκειται για μία γενικότερη στάση κατανόησης κι αποδοχής απέναντι στις πλευρές του εαυτού μας σε στιγμές πόνου ή αποτυχίας. Ο πόνος αυτός μπορεί να προέρχεται είτε από τις εξωτερικές συνθήκες, είτε από τις πράξεις του ίδιου του ατόμου, τις αποτυχίες ή τις προσωπικές του αδυναμίες.

Πιο συγκεκριμένα, η αυτοσυμπόνια αποτελείται από τρία στοιχεία:

a) την καλοσύνη προς τον εαυτό σε στιγμές πόνου ή αδυναμίας, η οποία έρχεται σε αντιδιαστολή με την έντονη επικριτική, εχθρική και μειωτική θεώρηση του εαυτού, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη γενικότερη αξία του,

b) την κοινή ανθρωπιά, δηλαδή τη θεώρηση των αρνητικών πλευρών ως μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας, καθώς όλοι οι άνθρωποι έχουν ατέλειες, κάνουν λάθη κι αποτυγχάνουν, παρά να ιδωθούν ως ξεχωριστές, θέτοντας το άτομο στον κίνδυνο να απομονωθεί από το κοινωνικό σύνολο, και

c) την ενσυνειδητότητα, δηλαδή την ικανότητα του ατόμου να διατηρεί τις επώδυνες σκέψεις και τα συναισθήματά του σε μία συναισθηματική ισορροπία και γαλήνη, ακόμη κι όταν αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις, αντί από τη μία πλευρά να τα αποφεύγει, κι από την άλλη πλευρά να ταυτίζεται σε υπερβολικό βαθμό και να πιστεύει λανθασμένα, πως “είναι” τα συναισθήματα του.

Η ενσυνειδητότητα είναι η μέση λύση μεταξύ αυτών των δύο, δηλαδή τα άτομα δεν καταπιέζουν, ούτε αρνούνται τα επώδυνα συναισθήματα, ούτε όμως τα δραματοποιούν, αλλά αναγνωρίζουν κι αποδέχονται την αρνητική εμπειρία.

Συνεχίζοντας, αξίζει να διαχωρίσουμε την αυτοσυμπόνια από άλλες παρεμφερείς ψυχολογικές έννοιες, οι οποίες ενδέχεται πολύ συχνά να συγχέονται με αυτή.

Η πρώτη από αυτές, είναι η έννοια της αυτολύπησης. Η αυτολύπηση ως έννοια φαίνεται να μοιράζεται με την αυτοσυμπόνια μόνο το στοιχείο της καλοσύνης προς τον εαυτό. Εντούτοις, το άτομο σε αυτολύπηση, αδυνατεί να θέσει την κατάσταση του σε προοπτική και να εστιάσει σε οτιδήποτε πέρα από το προσωπικό του δράμα. Ωστόσο, τα άτομα με αυτοσυμπόνια διατηρούν μια υγιή απόσταση από τα προβλήματά τους, χωρίς ωστόσο να τα αγνοούν.

Η δεύτερη έννοια είναι αυτή της αυτοεπιείκειας. Η μεγαλύτερη αμφισβήτηση για την αυτοσυμπόνια προκύπτει από το φόβο των ατόμων, ότι αν την υιοθετήσουν θα είναι πολύ εύκολο γι’ αυτούς να αφεθούν και να αποφεύγουν οτιδήποτε μπορεί να τους είναι επίπονο,ανεξαρτήτως αν είναι αναγκαίο. Παρ’ όλα αυτά, η επίγνωση που περιλαμβάνει η αυτοσυμπόνια, σχετίζεται με την ικανότητα του ατόμου να αναγνωρίζει πως σκοπός είναι να βρίσκει θετικά στοιχεία σε όλες σχεδόν, τις εμπειρίες, ακόμα και τις επώδυνες και πως η αντιμετώπιση και βίωση του πόνου είναι αναγκαία προς τον τελικό σκοπό της ψυχικής και σωματικής υγείας. Συχνά, οι επώδυνες ή δυσάρεστες εμπειρίες είναι αναπόφευκτες, ή ακόμα κι αναγκαίες, και η παραδοσιακή τακτική αναζήτησης της ηδονής κι αποφυγής του πόνου δεν ενδείκνυται για μια ισορροπημένη ζωή.

Η τρίτη και τελευταία έννοια, είναι αυτή της αυτοεκτίμησης. Ωστόσο, η βασική διάκριση μεταξύ αυτοσυμπόνιας και αυτοεκτίμησης έγκειται στον διαφορετικό προσανατολισμό των δύο αυτών εννοιών. Η αυτοεκτίμηση στηρίζεται σε συνεχείς αξιολογήσεις του εαυτού και των άλλων, προκειμένου να ρυθμιστεί η αίσθηση της προσωπικής αξίας του ατόμου, έτσι ώστε να το κάνει να νιώθει καλύτερα. Αντίθετα, η αυτοσυμπόνια δεν απαιτεί συγκρίσεις. Αναγνωρίζει την αποτυχία ως αναπόφευκτη και μάλιστα, την αξία της μακροπρόθεσμα. Εξ’ ορισμού, εξάλλου, η αυτοσυμπόνια προορίζεται για τις στιγμές που η ζωή παίρνει απροσδόκητες, άβολες ή επώδυνες τροπές. Τα συμπονετικά προς τον εαυτό τους άτομα δεν τείνουν να συγκρίνονται με τους άλλους, ούτε να διαθέτουν κάποιο ειδικό χαρακτηριστικό για να νιώθουν καλά με τον εαυτό τους.

Τέλος, μία από τις πιο διαδεδομένες βιωματικές ασκήσεις, η οποία έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική για την καλλιέργεια αυτού του νέου τρόπου σχετίζεσθαι με τον ευατό, ονομάζεται

<<Διάλειμμα Αυτοσυμπόνιας>>.

Το διάλειμμα αυτοσυμπόνιας αποτελεί μία δραστηριότητα η οποία είναι εύκολο να εφαρμοστεί οποιαδήποτε στιγμή κατά τη διάρκεια της ημέρας ή της νύχτας. Ο συμμετέχων ανακαλεί στη μνήμη του ένα γεγονός που του ήταν δυσάρεστο, και προκαλεί μόνος του σκέψεις με τα τρία συστατικά της αυτοσυμπόνιας που έχει μάθει. Στόχος της άσκησης είναι ο συμμετέχων να αναγνωρίζει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις σωματικές αντιδράσεις του, όταν βρίσκεται σε μια κατάσταση που του προκαλεί άγχος και στρες. Στόχο, επίσης, αποτελεί το άτομο να αποδεχθεί την κατάσταση αυτή ως πραγματικότητα και να αναγνωρίσει ότι ο πόνος αποτελεί μέρος της ύπαρξής μας και ότι είναι κάτι που συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους. Και τέλος, να ανακαλύψει βοηθητικές φράσεις, που αντιστοιχούν στο κάθε στάδιο, ώστε να τις ανακαλεί τις στιγμές που νιώθει πόνο και βιώνει αρνητικά συναισθήματα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡ ΑΦΙΑ

Neff, K. D. (2003b). Self-Compassion: An alternative conceptualization of a healthy attitude toward oneself.

Βιβλίο: Κατακτώντας την Ευημερία. Θετικές παρεμβάσεις, τεχνικές και βιωματικές ασκήσεις, Εκδόσεις ΤΟΠΟΣ

ΛΙΘΟΞΟΪΔΟΥ ΣΟΦΙΑ, Ψυχολόγος, Μεταπτυχιακή φοιτήτρια Θετικής Ψυχολογίας, Ασκούμενη στο Κέντρο Ημέρας Ίασις- ΑμΚΕ Ίασις

Δημιουργία 106 δομών Ψυχικής Υγείας

Τη δημιουργία 106 δομών Ψυχικής Υγείας, ανακοίνωσε σήμερα η υφυπουργός Υγείας Ζωή Ράπτη. Σύμφωνα με σχετική ενημέρωση, θα χρηματοδοτηθούν με 55 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και οι διαδικασίες προχωρούν με γοργούς ρυθμούς.
 
Αναφέρθηκε πως έχουν ολοκληρωθεί 66 διαγωνισμοί για ισάριθμες νέες δομές και ήδη έχουν αδειοδοτηθεί 54 νέες Μονάδες (7 Μονάδες Έγκαιρης Παρέμβασης, 10 Κινητές Μονάδες, 21 Κέντρα Ημέρας και 15 Οικοτροφεία και Ξενώνες).
 
Οι Μονάδες Ψυχικής Υγείας που πρόκειται να τεθούν σε λειτουργία το προσεχές διάστημα είναι:
  • 12 οικοτροφεία και ένας ξενώνας για ενηλίκους με σοβαρές ψυχικές διαταραχές.
  • 8 μονάδες έγκαιρης παρέμβασης στην ψύχωση.
  • Κέντρα Ημέρας Ενηλίκων, στα οποία περιλαμβάνονται 6 Κέντρα Ημέρας και 5 Κινητές Μονάδες Υποστήριξης, 4 Κέντρα Ημέρας για υποστήριξη εργαζομένων και 2 Κέντρα Ημέρας για στήριξη της οικογένειας.
  • Για παιδιά και εφήβους δημιουργούνται 6 Κέντρα Ημέρας και μία Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας.
Από τα παραπάνω, 2 Κέντρα Ημέρας αφορούν Διατροφικές Διαταραχές, 2 Κέντρα Ημέρας για κακοποιημένα παιδιά και 1 Κέντρο Ημέρας για παιδιά και εφήβους με νεοπλασματικές ασθένειες και 3 ξενώνες παραβατικών εφήβων.
  • Για την Άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ, 8 οικοτροφεία, 6 Κέντρα Ημέρας και 4 Κινητές Μονάδες για την υποστήριξη ασθενών, συγγενών και φροντιστών.

Έξι τρόποι για ψυχική υγεία αυτά τα Χριστούγεννα

Αν διστάζετε να μιλήσετε σε γνωστούς σας επειδή ανησυχείτε ότι δεν θα έχουν χρόνο, σκεφτείτε πώς θα αντιδρούσατε αν σας προσέγγιζαν. Αν εσείς θα βρίσκατε χρόνο γι’ αυτούς, οι πιθανότητες είναι ότι θα το κάνουν κι εκείνοι. Ακόμη και αν πρόκειται απλώς για μια κουβέντα.

Ψυχική Υγεία: Χιονάνθρωποι, τραπέζια γεμάτα φαγητό και οικογένειες που περνούν υπέροχα μαζί – αυτές είναι οι εικόνες που πιθανώς σας έρχονται στο μυαλό όταν σκέφτεστε τα Χριστούγεννα. Στην πραγματικότητα, τα συναισθήματα μοναξιάς ενισχύονται για πολλούς τα Χριστούγεννα. Τα πάρτι και οι κοινωνικές συναναστροφές που προηγούνται της μεγάλης ημέρας ακολουθούνται γρήγορα από ένα παρατεταμένο κενό, καθώς τα γραφεία, τα σχολεία και τα καταστήματα κλείνουν για την εορταστική περίοδο. Μπορεί να νιώθουμε ότι όλος ο κόσμος έχει εμπλακεί σε μια παγκόσμια εμπειρία των Χριστουγέννων από την οποία εμείς είμαστε αποκλεισμένοι..

Μπορεί να σας βοηθήσει να έχετε κατά νου ότι πολύ λιγότεροι άνθρωποι κάνουν μια γυαλιστερή οικογενειακή γιορτή βγαλμένη από διαφήμιση της Coca-Cola απ’ό,τι θα περιμένατε. Για ορισμένους ανθρώπους αυτή θα είναι μια πολυάσχολη περίοδος, αλλά για άλλους θα είναι μια περίοδος ήρεμης περισυλλογής. Τα Χριστούγεννα είναι μια ποικίλη εμπειρία. Έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι τα Χριστούγεννα μπορεί να είναι μια περίοδος μειωμένης ευημερίας ακόμη και για τους ανθρώπους που περιβάλλονται από τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Οι λόγοι περιλαμβάνουν οικογενειακές εντάσεις και οικονομικές ανησυχίες.

Φέτος η κρίση του κόστους ζωής και οι εργατικές διαμάχες θα βάλουν τα σχέδια πολλών ανθρώπων σε χάος. Όλα αυτά θα διαταράξουν το στερεότυπο των παγκόσμιων Χριστουγέννων γεμάτων χαρά που όλοι οι άλλοι βιώνουν χωρίς εμάς. Και ενώ συχνά σκεφτόμαστε την απομόνωση ως κάτι που επηρεάζει τους μεγαλύτερους ηλικιακά, η έρευνα επιβεβαιώνει ότι η μοναξιά επηρεάζει όλους τους ανθρώπους όλων των ηλικιών. Ορισμένες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι στην πραγματικότητα οι νεότεροι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να αναφέρουν ότι αισθάνονται μοναξιά από ό,τι άλλες ηλικιακές ομάδες.

Μπορεί να υπάρχει τεράστιος πειρασμός να ξεφυλλίσουμε τις ροές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης όταν είμαστε μόνοι μας για να δούμε τι κάνουν όλοι οι άλλοι. Όμως, τα υψηλά επίπεδα κατανάλωσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συνδέονται με αυξημένη αρνητική διάθεση και επιδείνωση της μοναξιάς. Αντ’ αυτού, αν ανησυχείτε για το αν θα περάσετε τα Χριστούγεννα μόνοι σας, γιατί να μην δοκιμάσετε μερικές από αυτές τις συμβουλές.

  • Συνδεθείτε με άλλους

Βγάλτε τον εαυτό σας προς τους φίλους, την οικογένεια, τα αγαπημένα σας πρόσωπα ή μια ομάδα με την οποία νιώθετε σύνδεση. Για παράδειγμα, ενταχθείτε σε μια ομάδα τρεξίματος αν σας αρέσει η άσκηση. Το να είστε μέλος μιας ομάδας με την οποία μοιράζεστε ένα σκοπό και μια ταυτότητα μπορεί να σας ανεβάσει τη διάθεση.

  • Εθελοντισμός

Εξετάστε το ενδεχόμενο εθελοντισμού σε οποιαδήποτε ηλικιακή ομάδα, κοινότητα, καταφύγιο ζώων ή φιλανθρωπικό ίδρυμα. Ο εθελοντισμός μπορεί να μειώσει τη μοναξιά και να αυξήσει το αίσθημα σύνδεσης.

  • Αφιερώστε χρόνο για την ευγνωμοσύνη

Όταν νιώθουμε μόνοι μπορεί να καταλήξουμε σε έναν αρνητικό βρόχο όπου τα συναισθήματα μοναξιάς οδηγούν σε αρνητικές σκέψεις που ενισχύουν τη μοναξιά. Το να αφιερώνετε ένα λεπτό για να εξασκήσετε την ευγνωμοσύνη σπάει αυτόν τον κύκλο.

  • Ενημερωθείτε για τα βιβλία και τα box sets

Επιτρέψτε στον εαυτό σας να κολλήσει σε ένα καλό βιβλίο. Το διάβασμα μπορεί να φτιάξει τη διάθεσή σας. Αν δεν είστε σίγουροι για το διάβασμα, μπορείτε πάντα να ακούσετε ένα ακουστικό βιβλίο ή να επιδοθείτε σε ένα box set για το οποίο δεν θα είχατε χρόνο κανονικά.

  • Ασκηθείτε

Τα σωματικά και ψυχικά οφέλη της άσκησης για την υγεία είναι γνωστά. Ακόμη και η πιο ήπια άσκηση μπορεί να κάνει θαύματα για να σας φτιάξει τη διάθεση. Το να αφιερώσετε χρόνο για να εστιάσετε με το νου σας σε έναν περίπατο και να σκύψετε στη μοναξιά μπορεί να σας βοηθήσει να βγείτε από την κατρακύλα.

  • Απολαύστε τις τελετουργίες

Το να περνάτε τις γιορτές μόνοι σας δεν σημαίνει ότι τα Χριστούγεννα δεν μπορούν να είναι ξεχωριστά. Αν τα Χριστούγεννα είναι κάτι που αγαπάτε, τότε οι τελετουργίες που συνδέονται με τα Χριστούγεννα μπορούν να ενισχύσουν την ψυχική σας υγεία και να καταπολεμήσουν τη μοναξιά. Υπενθυμίστε στον εαυτό σας ότι μπορείτε να αποφασίσετε τι σημαίνουν τα Χριστούγεννα για εσάς και πώς θέλετε να τα περάσετε, και αυτό είναι ένα δώρο.

Περισσότερα στο  healthweb.gr