Κατηγορία: στοχευμένη θεραπεία

Η Ελλάδα ανοίγει νέους δρόμους στην εξατομικευμένη ογκολογική φροντίδα

Η πρόσβαση των ασθενών σε εξατομικευμένες θεραπείες γίνεται πλέον πραγματικότητα στην Ελλάδα! Η πρόσφατη απόφαση του Υπουργείου Υγείας (ΦΕΚ Β’ 5627/20‑10‑2025, Απόφαση Δ3(α) 41081/2025) για την έγκριση και αποζημίωση σημαντικών βιοδεικτών σηματοδοτεί ένα κρίσιμο βήμα στην κατεύθυνση της σύγχρονης ογκολογικής φροντίδας.

Οι βιοδείκτες είναι ουσιαστικά ειδικοί δείκτες που ανιχνεύονται με μοριακές εξετάσεις και βοηθούν τους γιατρούς να επιλέξουν την πιο κατάλληλη θεραπεία για κάθε ασθενή, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του όγκου του. Στην Ελλάδα, μέχρι πρόσφατα, είχαν ενταχθεί στο δημόσιο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης μόνο ορισμένοι βασικοί βιοδείκτες, όπως οι μοριακές υπογραφές για τη διενέργεια ή όχι χημειοθεραπείας στον πρώιμο καρκίνο μαστού (2018) και οι έλεγχοι για κληρονομικότητα καρκίνου μαστού και ωοθηκών μέσω των μεταλλάξεων στα γονίδια BRCA1/2.

Η νέα απόφαση, ωστόσο, διευρύνει σημαντικά την έγκριση και αποζημίωση βιοδεικτών, (επιπλέον βιοδείκτες για 39 ενδείξεις) επιτρέποντας στους ογκολόγους να προσαρμόζουν τη θεραπεία με βάση τα ακριβή χαρακτηριστικά του όγκου κάθε ασθενούς.

Με αυτή την πρωτοβουλία, η Ελλάδα προχωρά ένα βήμα πιο κοντά στην υιοθέτηση διεθνών πρακτικών εξατομικευμένης ιατρικής και ενσωματώνει βασικές αρχές της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής κατά του Καρκίνου, μειώνοντας ανισότητες και ενισχύοντας την πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες.

Η επικαιροποίηση και διεύρυνση των βιοδεικτών στο δημόσιο σύστημα συνταγογράφησης θα συνεχιστεί, προκειμένου να καλύπτονται οι συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες της κλινικής πράξης. Πρόκειται για ένα δυναμικό βήμα που, αν και είναι μόνο η αρχή, δημιουργεί στέρεες βάσεις για συνεχή πρόοδο και βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.

Η πρόοδος αυτή δεν αφορά μόνο την τεχνολογία ή τα φάρμακα, αλλά κυρίως τους ανθρώπους. Κάθε νέα έγκριση, κάθε ενημέρωση στον κατάλογο βιοδεικτών, αποτελεί ένα βήμα προς την ολιστική φροντίδα του ασθενή, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη και την ελπίδα ότι η Ελλάδα μπορεί να προσφέρει σύγχρονες, ασφαλείς και αποτελεσματικές λύσεις στην ογκολογική θεραπεία.

Με αυτά τα βήματα, οι ασθενείς και οι οικογένειές τους μπορούν να αισθάνονται ότι η χώρα μας επενδύει όχι μόνο στην καινοτομία, αλλά και στην ουσιαστική υποστήριξή τους. Η πορεία της εξατομικευμένης ογκολογικής φροντίδας στην Ελλάδα μόλις ξεκίνησε — και οι προοπτικές είναι ενθαρρυντικές.

Διαβάστε το ΦΕΚ εδώ

Ενημερωθείτε για το τι είναι οι καρκινικοί δείκτες εδώ

Κείμενο/Προσαρμογή: Ιφιγένεια Αναστασίου για το Κάπα3

Το Μικροβίωμα του Εντέρου: Ένας Κρυφός Σύμμαχος στην Αντιμετώπιση του Καρκίνου

Το ανθρώπινο έντερο φιλοξενεί τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς, γνωστούς ως μικροβίωμα του εντέρου, οι οποίοι παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πέψη, το ανοσοποιητικό σύστημα και τη συνολική υγεία. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι αυτοί οι μικροί «κάτοικοι» μπορούν να επηρεάσουν και την αποτελεσματικότητα των θεραπειών κατά του καρκίνου. Η κατανόηση αυτής της σχέσης ανοίγει νέες δυνατότητες για πιο εξατομικευμένη και αποτελεσματική φροντίδα των ασθενών.

Ενίσχυση της Ανοσοθεραπείας μέσω του Μικροβιώματος

Οι καινοτόμες θεραπείες, όπως η θεραπεία CAR-T, οι αναστολείς σημείων ελέγχου του ανοσοποιητικού (ICIs), οι ογκολυτικοί ιοί (OVs) και η CpG-ολιγονουκλεοτιδική ανοσοθεραπεία, έχουν μεταμορφώσει την αντιμετώπιση του καρκίνου τα τελευταία χρόνια. Μελέτες δείχνουν ότι η σύνθεση του μικροβιώματος επηρεάζει την ανταπόκριση των ασθενών σε αυτές τις θεραπείες.

Ορισμένα βακτήρια, όπως τα Ruminococcus, Faecalibacterium και Akkermansia, σχετίζονται με καλύτερα αποτελέσματα CAR-T, ενώ η χρήση ευρέος φάσματος αντιβιοτικών μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Το μικροβίωμα μπορεί επίσης να ενισχύσει την απόκριση στους ICIs, ενεργοποιώντας τα ανοσοκύτταρα που καταπολεμούν τους όγκους. Οι OVs και οι CpG-ολιγονουκλεοτιδικές θεραπείες επωφελούνται επίσης από ένα ισορροπημένο μικροβίωμα.

Με λίγα λόγια, ένα υγιές μικροβίωμα μπορεί να μετατρέψει «ψυχρούς όγκους σε θερμούς», καθιστώντας τους πιο ανταποκρινόμενους στις σύγχρονες ανοσοθεραπείες.

Μικροβίωμα και Παραδοσιακές Θεραπείες

Το μικροβίωμα επηρεάζει και τη χημειοθεραπεία και τη ραδιοθεραπεία. Ορισμένα βακτήρια μπορούν να βελτιώσουν το μεταβολισμό των φαρμάκων, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα ή μειώνοντας τις παρενέργειες. Για παράδειγμα, τα Enterococcus hirae και Barnesiella intestinihominis αυξάνουν την ανταπόκριση στη κυκλοφωσφαμίδη μέσω ενεργοποίησης ανοσοκυττάρων.

Ωστόσο, διαταραχές του μικροβιώματος—λόγω αντιβιοτικών ή ακτινοβολίας—μπορούν να αυξήσουν την τοξικότητα των θεραπειών, προκαλώντας φλεγμονή ή στοματίτιδα. Στρατηγικές όπως η μεταμόσχευση κοπράνων (FMT) και ορισμένα προβιοτικά έχουν δείξει δυνατότητα να αποκαταστήσουν την ισορροπία, μειώνοντας τις παρενέργειες και βελτιώνοντας τα αποτελέσματα.

Συμπληρωματικές Προσεγγίσεις: Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική και Προβιοτικά

Η Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική (TCM) μπορεί να ωφελήσει μέσω του μικροβιώματος, καθώς τα συστατικά ορισμένων βοτάνων μετατρέπονται από τα βακτήρια σε πιο δραστικές αντι-καρκινικές ενώσεις. Ορισμένα TCM βότανα και σκευάσματα προάγουν ευεργετικά βακτήρια και περιορίζουν τα βλαβερά.

Επιπλέον, προβιοτικά, πρεβιοτικά και συνβιοτικά μπορούν να υποστηρίξουν τη θεραπεία, ενισχύοντας την ανοσολογική λειτουργία, μειώνοντας τη φλεγμονή και ενδυναμώνοντας την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων. Συνδυαστικά με χημειοθεραπεία ή ανοσοθεραπεία, τα συνβιοτικά έχουν δείξει μείωση των παρενεργειών και βελτίωση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων.

Νέες Προσεγγίσεις: Μηχανική Παρέμβαση στο Μικροβίωμα

Επιστήμονες αναπτύσσουν και στοχευμένες παρεμβάσεις στο μικροβίωμα, όπως:

  • Μηχανικά τροποποιημένα μικρόβια για την απευθείας παράδοση αντι-καρκινικών ουσιών στον όγκο.
  • Φαγοθεραπεία, με ιούς που επιλεκτικά καταστρέφουν επιβλαβή βακτήρια.
  • Νανοϊατρική και OMVs (πρωτείνες εξωτερικής μεμβράνης) για στοχευμένη παράδοση φαρμάκων και ανοσοενεργών μορίων.

Παρά το ότι βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο, δείχνουν το τεράστιο δυναμικό του μικροβιώματος στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των θεραπειών.

Προοπτικές: Προσωποποιημένη Ιατρική και Μικροβίωμα

Το μέλλον της ογκολογίας φαίνεται να περιλαμβάνει προσωπικά μικροβιωτικά προφίλ. Η ανάλυση των βακτηρίων και των μεταβολιτών κάθε ασθενούς θα επιτρέπει εξατομικευμένες θεραπείες, μεγιστοποιώντας την αποτελεσματικότητα και μειώνοντας τις παρενέργειες.

Παρά τις προκλήσεις, όπως οι διαφορές μεταξύ ατόμων και θέματα ασφάλειας, το μικροβίωμα αποτελεί ένα υποσχόμενο πεδίο στην προσαρμοσμένη ογκολογία, προσφέροντας νέες ευκαιρίες για αποτελεσματική, ασφαλή και εξατομικευμένη φροντίδα.

Διαβάστε το πλήρες άρθρο εδώ

Κείμενο/προσαρμογή: Ιφιγένεια Αναστασίου για το ΚΑΠΑ3