Η Δύναμη της Κοινωνικής Στήριξης στη Φροντίδα του Καρκίνου

Γιατί η ανθρώπινη σύνδεση είναι εξίσου σημαντική με τη θεραπεία

Οι ειδικοί ψυχικής υγείας τονίζουν πόσο σημαντικό είναι να έχουμε γύρω μας ανθρώπους που μας στηρίζουν. Η κοινωνική υποστήριξη όπως η οικογένεια, φίλοι, συνάδελφοι ή η κοινότητά μας επηρεάζει άμεσα την συναισθηματική ισορροπία και ποιότητα ζωής. Με έρευνες να δείχνουν ότι η στήριξη μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να βοηθήσει στην ανάρρωση και την προσαρμογή κατόπιν από μια σοβαρή ασθένεια.

Ομαδικές δράσεις, όπως ομάδες υποστήριξης ή κοινότητες ασθενών, έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμες, καθώς δίνουν την ευκαιρία στους ανθρώπους να μοιραστούν εμπειρίες, να νιώσουν κατανόηση και να μειώσουν το ψυχολογικό στρες (Jackson και συν., 2019). Στην περίπτωση των ασθενών με καρκίνο, η στήριξη από το οικογενειακό και κοινωνικό περιβάλλον συνδέεται με λιγότερο άγχος, αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση και μεγαλύτερη αίσθηση ελέγχου κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Η πρακτική υποστήριξη φαίνεται να είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους ηλικιωμένους ασθενείς, που συχνά αντιμετωπίζουν και σωματικές δυσκολίες (Ahmad et al., 2013).

Η κοινωνική στήριξη δεν αφορά μόνο τη βοήθεια, επιπλέον, ενισχύει την αισιοδοξία και την ανθεκτικότητα, στοιχεία πολύτιμα για την αντιμετώπιση του καρκίνου. Όταν οι κοινωνικές σχέσεις καλλιεργούν την ελπίδα και την αυτοπεποίθηση, λειτουργούν ως προστατευτικός παράγοντας απέναντι στο άγχος και την κατάθλιψη, μειώνοντας τον ψυχολογικό αντίκτυπο της ασθένειας (Ruiz-Rodríguez και συν., 2022).

Η σχέση ανάμεσα στη στήριξη και την ψυχική ανθεκτικότητα φαίνεται να είναι αμφίδρομη. Σύμφωνα με μελέτη, όσοι δέχονται περισσότερη υποστήριξη διαχειρίζονται καλύτερα τη νόσο, ενώ όσοι διαχειρίζονται πιο αποτελεσματικά τις δυσκολίες τους τείνουν να διατηρούν πιο δυνατές κοινωνικές σχέσεις (Bottaro και συν., 2023). Ένας κύκλος σύνδεσης που ενισχύει την ανάρρωση.

Εξίσου σημαντική είναι και η πηγή της υποστήριξης. Οι ασθενείς συνήθως θεωρούν την οικογένεια, τους φίλους και τον σύντροφο ως τις βασικές πηγές συναισθηματικής βοήθειας. Ωστόσο, όταν το είδος της υποστήριξης δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες τους, μπορεί να εκλαμβάνεται ως λιγότερο ουσιαστική ή ακόμη και άχρηστη.

Παράλληλα, οι επαγγελματίες υγείας αποτελούν συχνά την πρώτη και πιο σταθερή πηγή καθησυχασμού. Οι παραπάνω έρευνες έδειξαν ότι οι ασθενείς που νιώθουν πως οι γιατροί και οι νοσηλευτές τους ακούν, τους σέβονται και τους ενημερώνουν με σαφήνεια, αντιμετωπίζουν τη θεραπεία με μεγαλύτερη ψυχραιμία και λιγότερο άγχος. Η ανοιχτή, ενθαρρυντική και συμπονετική επικοινωνία από τους επαγγελματίες υγείας ενισχύει την ψυχική ανθεκτικότητα των ασθενών και τη συνεργασία στη φροντίδα, δημιουργώντας έναν θετικό κύκλο μεταξύ στήριξης και ευεξίας.

Στο πλαίσιο του Κάπα3, η αξία αυτής της σύνδεσης αναδεικνύεται καθημερινά. Μέσα από προγράμματα, έρευνες και δράσεις, προωθείται η δημιουργία κοινοτήτων όπου κανείς δεν είναι μόνος ή μόνη. Η κοινωνική στήριξη δεν συμβαίνει μόνο στα νοσοκομεία, συμβαίνει στα σπίτια, στους χώρους εργασίας και στις κοινότητες.
Η ίαση δεν συμβαίνει μόνο στα νοσοκομεία· συμβαίνει και στα σπίτια, στους χώρους εργασίας και στις κοινότητες, όπου κυριαρχούν η κατανόηση και η συμπόνια.

Βιβλιογραφία

 Ahmad, M., Khan, M. A., & Shirazi, M. (2013). Perception of Social Support by Cancer Patients. International Journal of Psychology and Behavioral Sciences3(5), 115–122. https://doi.org/10.5923/j.ijpbs.20130305.01

Bottaro, R., Craparo, G., & Faraci, P. (2023). What is the direction of the association between social support and coping in cancer patients? A systematic review. Journal of Health Psychology28(6), 135910532211311. https://doi.org/10.1177/13591053221131180

Jackson, M., Jones, D., Dyson, J., & Macleod, U. (2019). Facilitated group work for people with long-term conditions: A systematic review of benefits from studies of group-work interventions. British Journal of General Practice69(682), 363–372. https://doi.org/10.3399/bjgp19x702233

Ruiz-Rodríguez, I., Hombrados-Mendieta, I., Melguizo-Garín, A., & Martos-Méndez, M. J. (2022). The importance of social support, optimism and resilience on the quality of life of cancer patients. Frontiers in Psychology13. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.833176

 

Άρθρο από: Δέσποινα Χρυσοστομίδου, Ψυχολόγος για το Kapa3 Research Insights

Η Κάπα3 στο Patients Summit 2025: Δυναμική παρουσία για τους ογκολογικούς ασθενείς και τις οικογένειές τους.

Με ιδιαίτερη επιτυχία ολοκληρώθηκε το Patients Summit 2025, η ετήσια πανελλαδική συνάντηση που διοργανώνει η Ένωση Ασθενών Ελλάδας και έχει καθιερωθεί ως ο σημαντικότερος θεσμός διαλόγου και συνεργασίας των συλλόγων ασθενών της χώρας. Το συνέδριο έφερε στο ίδιο τραπέζι εκπροσώπους συλλόγων, επαγγελματίες υγείας, φορείς πολιτικής και κοινωνικής καινοτομίας, με κοινό στόχο να ενισχυθεί η φωνή των ασθενών και να διαμορφωθεί ένα πιο ανθρώπινο, συμμετοχικό και αποτελεσματικό σύστημα υγείας.

Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν εμπειρίες, να παρουσιάσουν επιτυχημένες πρακτικές και να συζητήσουν για ζητήματα που αφορούν τη βιωσιμότητα των συλλόγων, την πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες, τη χρήση ψηφιακών εργαλείων στην υγεία, αλλά και την ενδυνάμωση των ασθενών στη λήψη αποφάσεων. Μέσα από θεματικά πάνελ και εργαστήρια, τονίστηκε η ανάγκη για συνεργασία, διαφάνεια και αξιοποίηση δεδομένων που μπορούν να οδηγήσουν σε στοχευμένες λύσεις με πραγματικό κοινωνικό αντίκτυπο.

To Κάπα3 συμμετείχε ενεργά στο συνέδριο, εκπροσωπώντας τους ογκολογικούς ασθενείς και τις οικογένειές τους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρουσία της στο “Εργαστήριο Στρατηγικής: Πως μετριέται η αξία μας;”, όπου το Κάπα3 παρουσίασε το παράδειγμα και τη φιλοσοφία λειτουργίας του γύρω από τη συλλογή και αξιοποίηση δεδομένων ως εργαλείο ανάπτυξης καινοτόμων δράσεων.

Η συλλογή δεδομένων αποτελεί για το Κάπα3 μια ουσιαστική διαδικασία κατανόησης των πραγματικών αναγκών των ωφελούμενων. Όπως επισημάνθηκε, η ανάλυση αυτών των δεδομένων ,μέσα και από τη συνεργασία με τον βιοστατιστικό του συλλόγου, κ. Κωνσταντίνο Τζάνα, βοηθά το Κάπα3 να διαμορφώνει στοχευμένες και τεκμηριωμένες στρατηγικές. Η συνεχής αξιολόγηση από τους ίδιους τους ασθενείς επιτρέπει την προσαρμογή των υπηρεσιών και την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων, που έχουν ουσιαστικό θετικό αντίκτυπο στη ζωή των ανθρώπων που εξυπηρετεί ο σύλλογος.

Η παρουσία του Κάπα3 στο Patients Summit 2025 ανέδειξε τη σημασία της συνεργασίας, της επιστημονικής τεκμηρίωσης και της συλλογικής δράσης. Ο οργανισμός συνεχίζει να ενισχύει τη φωνή των ογκολογικών ασθενών, επενδύοντας στη γνώση, την καινοτομία και τη διαφάνεια, αξίες που μπορούν να μεταμορφώσουν την εμπειρία του ασθενή και να συμβάλουν σε ένα σύστημα υγείας πιο δίκαιο και ανθρώπινο για όλους.