Ημέρα αφιερωμένη στις κλινικές δοκιμές: 20 Μαΐου. Πώς ξεκίνησε; Τι είναι;Πού βρίσκεται στην Ελλάδα;
Η ιστορία των δοκιμών ανάγεται στο έτος 1747, όταν ο σκωτσέζος ναυτικός γιατρός Τζειμς Λιντ εξήγαγε ένα είδους πείραμα στους ναύτες του. Προκειμένου να αποδείξει την επιρροή της βιταμίνης C στον ανθρώπινο οργανισμό, επιβιβάστηκε σε ένα πλοίο με ναύτες- πάσχοντες από σκορβούτο. Διαχώρισε τους ασθενείς σε δύο ομάδες και εφάρμοσε διαφορετική θεραπεία στην κάθε ομάδα και κατάφερε να αναδείξει την αποτελεσματικότητα στην πρόληψη κατά του σκορβούτου. Έτσι, άνοιξε μία νέα πτυχή στην ιστορία της ιατρικής επιστήμης.
Τι είναι οι κλινικές δοκιμές;
Πρόκειται για μια διαδικασία δοκιμής ενός νέου φαρμάκου, θεραπείας, ή συσκευής ώστε να ελεγχθεί κατά πόσο είναι κατάλληλο να κυκλοφορήσει στην αγορά, στους ασθενείς, Πραγματοποιείται από ομάδα εθελοντών, σύμφωνα με Κώδικα Ορθής Κλινικής Πρακτικής, προκειμένου να καθοριστούν οι παρενέργειες του ελεγχόμενου προϊόντος και αν τελικά θα δημοσιευθεί. Διακρίνεται σε Παρεμβατικές Μελέτες και Μελέτες Παρατήρησης.
Κλινικές Δοκιμές στην Ελλάδα:
Οι κλινικές δοκιμές είναι μια εκπληκτική ευκαιρία για τη χώρα μας να προσελκύσει επενδυτικούς φορείς και να αναπτυχθεί και να αναδειχθεί η οικονομία και η ιατρικής της. Επενδύονται στην Ευρώπη 100 δις για έρευνες, αλλά η Ελλάδα κατακτά μόνο 100 εκ, όταν σε άλλες χώρες είναι έως και πενταπλάσια η απορρόφηση. Δυστυχώς, ως αποτέλεσμα της ελλιπής ενημέρωσης , οι πολίτες στερούνται την ευκαιρία για συμμετοχή στις έρευνες. Επομένως, η Πολιτεία πρέπει να θέσει ως στόχο και την ορθή ενημέρωση των πολιτών της, όπως αναφέρει και η κυρία Αθανασία Παππά, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛΕΑΝΑ).
Πώς διαδραματίζεται μία κλινική δοκιμή;
Γενικά, οι δοκιμές χωρίζονται σε τρεις πρωταρχικές φάσεις:
- Πρώτη φάση, έχει μικρό αριθμό εθελοντών και μικρή διάρκεια ζωής, από 2 έως 3 εβδομάδες, καθώς είναι άγνωστες οι πιθανές παρενέργειες του φαρμάκου
- Δεύτερη φάση, αξιολογείται η αποτελεσματικότητα του φαρμάκου και έχει διάρκεια ζωής από μήνες έως και χρόνια, με εκατοντάδες εθελοντές
- Τρίτη φάση, εδώ γίνεται μια σύγκριση με άλλες αγωγές και παρατηρούνται οι δευτερεύουσες παρενέργειες. Η παρακολούθηση γίνεται σε χιλιάδες εθελοντές με διάρκεια ζωής από 2 έως 4 χρόνια.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Σημαντικό είναι να τονιστεί πως για την διαφάνεια των δοκιμών στην Φάση 1 κι 2 πραγματοποιείται η λεγόμενη <<τυφλή δοκιμή>>. Με άλλα λόγια, οι ασθενείς που υποβάλλονται στο πείραμα δεν γνωρίζουν αν λαμβάνουν θεραπεία με βάση το φάρμακο ή με το εικονικό φάρμακο (placebo). Αυτό γίνεται ώστε να αναπαραχθεί το φαινόμενο της αυθυποβολής.
- Τέταρτη φάση, αφού κυκλοφορήσει το φάρμακο, ορίζει την σωστή λήψη του.
Εν τέλη, οι κλινικές δοκιμές είναι η βάση της προόδου της ιατρικής. Μεγίστης σημασίας είναι η συμμετοχή των εθελοντών, όπως και σε κάθε πτυχή της Κοινωνίας των Πολιτών, ώστε να φτάσει και η χώρα μας να συναγωνίζεται παγκόσμιους οργανισμούς και να λαμβάνει και τις ανάλογες χρηματοδοτήσεις.
Στο παραπάνω πλαίσιο η ομάδα του Κάπα3, διαμόρφωσε σε συνεργασία με τον Καθηγητή Κλινικής Φαρμακολογίας, Γεώργιο Παπαζήση, την ΟΔΥΓΕΙΑ#4, όπου αναφέρεται εκτενώς η αξία στη συμμετοχή των κλινικών δοκιμών.
Δείτε περισσότερα εδώ:https://www.kapa3.gr/wp-content/uploads/2024/03/%CE%9F%CE%94%CE%A5%CE%93%CE%95%CE%99%CE%91-4_site.pdf
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις κλινικές δοκιμές μπορείτε να επισκεφθείτε και το site του Κέντρου Καθοδήγησης Καρκινοπαθών – Κάπα3, εδώ:https://www.kapa3.gr/klinikes-meletes-faseis-farmaka-kai-alles-plirofories-se-enan-mikro-odigo/
Επιμέλεια : Σκλάβου Ελένη, Ασκούμενη Κοινωνική Λειτουργός Κάπα3
Πηγές:
https://imop.gr/urotrials-clinical-trials
https://www.truemed.gr/ygeia/klinikes-dokimes-faseis-poios-mporei-na-summetasxei/
https://health.clevelandclinic.org/placebo-effect
