ΌΛΟΙ ΙΣΟΙ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΑΣΘΕΝΕΙΑ
Η Ευρωπαϊκή Ημέρα για τα Δικαιώματα των Ασθενών τιμάται κάθε χρόνο στις 18 Απριλίου, έπειτα από απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου το 2007, και αφορά στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει τα δικαιώματα των ασθενών και των ληπτών υπηρεσιών υγείας.
Τα δικαιώματα αυτά αποτυπώνονται στη Χάρτα Δικαιωμάτων των Ασθενών, όπως αυτή συντάχθηκε το 2002 κατόπιν πρωτοβουλίας του Δικτύου Ενεργών Πολιτών (Active Citizenship Network- ACN) μαζί με άλλες 12 Ευρωπαϊκές Οργανώσεις. Η Χάρτα αποτελεί ένα κείμενο στο οποίο διακηρύσσονται 14 δικαιώματα, που στο σύνολο τους έχουν ως στόχο να εγγυηθούν «ένα υψηλό επίπεδο προστασίας της ανθρώπινης υγείας» και να εξασφαλίσουν την υψηλή ποιότητα υπηρεσιών που παρέχονται από τους εθνικούς φορείς υγείας στην Ευρώπη.
Τα δικαιώματα της Χάρτας, συνιστούν μέρος του Ευρωπαϊκού Δικαίου και αφορούν όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως φύλου, φυλής, χρώματος, εθνοτικής καταγωγής ή κοινωνικής προέλευσης, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας, γενετήσιου προσανατολισμού και περιουσίας.
Η Χάρτα των Δικαιωμάτων των Ασθενών
1. Δικαίωμα της Πρόληψης
Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να απολαμβάνουν την παροχή των κατάλληλων υπηρεσιών προκειμένου να εμποδίσουν την εμφάνιση μίας ασθένειας
2. Δικαίωμα της πρόσβασης
Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα της πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας που αντιστοιχούν στις ανάγκες τους. Οι υπηρεσίες υγείας πρέπει να εξασφαλίζουν πρόσβαση σε όλους χωρίς διακρίσεις ως προς την οικονομική κατάσταση, τον τόπο κατοικίας, το είδος της ασθένειας ή το χρόνο πρόσβασης στις υπηρεσίες.
3. Δικαίωμα της πληροφόρησης
Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα της πρόσβασης σε κάθε είδος πληροφορίας σχετικά με την κατάσταση της υγείας τους, τις υπηρεσίες υγείας και τον τρόπο να τις χρησιμοποιήσουν καθώς επίσης και σε κάθε πληροφορία που είναι διαθέσιμη κατόπιν έρευνας και τεχνολογικής καινοτομίας.
4. Δικαίωμα της συγκατάθεσης
Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα πρόσβασης σε κάθε είδος πληροφορίας ώστε να μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στη λήψη αποφάσεων που αφορούν στην υγεία τους. Η πληροφόρηση πρέπει να αποτελεί προϋπόθεση για κάθε θεραπεία και διαδικασία συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής σε επιστημονικά ερευνητικά προγράμματα.
5. Δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής
Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να επιλέγει ελεύθερα ανάμεσα στις διάφορες θεραπευτικές διαδικασίες και στους ειδικούς των υπηρεσιών υγείας κατόπιν επαρκούς πληροφόρησης.
6. Δικαίωμα της εχεμύθειας και της εμπιστευτικότητας
Όλοι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα να παραμένουν εμπιστευτικά́ τα προσωπικά́ τους δεδομένα συμπεριλαμβανομένων αυτών που αφορούν στην κατάσταση της υγείας τους και στις σχετικές διαγνωστικές ή θεραπευτικές διαδικασίες καθώς επίσης και στην προστασία του ιδιωτικού́ χαρακτήρα των διαγνωστικών εξετάσεων, των επισκέψεων σε ειδικούς και των ιατρικών χειρουργικών πράξεων γενικά́.
7. Δικαίωμα του σεβασμού του χρόνου του ασθενούς
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν την απαιτούμενη θεραπευτική αγωγή σε σύντομο και προκαθορισμένο χρονικό διάστημα. Το δικαίωμα αυτό αφορά σε κάθε φάση θεραπείας.
8. Δικαίωμα της τήρησης των προδιαγραφών ποιότητας
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας τόσο ως προς την εξειδίκευση, όσο και ως προς την τήρηση συγκεκριμένων προδιαγραφών.
9. Δικαίωμα της ασφάλειας
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να είναι απαλλαγμένοι από ζημία που οφείλεται στη φτωχή λειτουργία των υπηρεσιών υγείας, σε λανθασμένες ιατρικές πράξεις και σφάλματα. Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε υπηρεσίες και θεραπείες που να διατηρούν υψηλές προδιαγραφές στον τομέα της ασφάλειας.
10. Δικαίωμα της καινοτομίας
Όλοι οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε καινοτόμες διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων των διαγνωστικών διαδικασιών σύμφωνα με διεθνείς προδιαγραφές ανεξάρτητα από οικονομικούς παράγοντες.
11. Δικαίωμα της αποφυγής του περιττού πόνου και της ταλαιπωρίας
Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να να αποφεύγει όσο το δυνατόν περισσότερο τον πόνο και την ταλαιπωρία σε κάθε φάση της ασθένειας.
12. Δικαίωμα της εξατομικευμένης θεραπείας
Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να λαμβάνει διαγνωστικές ή θεραπευτικές υπηρεσίες προγραμματισμένες, ώστε να ταιριάζουν όσο το δυνατόν περισσότερο στις προσωπικές του ανάγκες.
13. Δικαίωμα έκφρασης παραπόνων
Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να παραπονείται σε περίπτωση που έχει υποστεί ζημία καθώς και να λαμβάνει απάντηση ή άλλου είδους ανατροφοδότηση στα παράπονα του.
14. Δικαίωμα αποζημίωσης
Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να λαμβάνει ικανοποιητική αποζημίωση εντός λογικού χρονικού διαστήματος σε περίπτωση που έχει υποστεί φυσική, ηθική ή ψυχολογική βλάβη ως αποτέλεσμα κάποιας θεραπείας στα πλαίσια των υπηρεσιών υγείας.
Ο σεβασμός των δικαιωμάτων κρίνεται ζωτικής σημασίας, ωστόσο, εκτιμάται πως η ενίσχυσή τους θα καταστεί αποτελεσματική μόνο με τη συνεργασία και τη δέσμευση όλων των ενδιαφερομένων για την υγειονομική περίθαλψη σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Απαραίτητη κρίνεται η αύξηση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τη σημασία των δικαιωμάτων των ασθενών και τις ευθύνες όλων για την εξασφάλιση του σεβασμού τους.
Σε αυτή την κατεύθυνση κινείται και η ομάδα του Κέντρου Καθοδήγησης Καρκινοπαθών-Κάπα3, θέτοντας στο επίκεντρο τον ασθενή και ως βασική προτεραιότητα την ενημέρωσή τους αναφορικά με τα δικαιώματά τους, καθώς και την προσβασιμότητα σε ευεργετικές διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας και την αξιοποίηση των υπαρχουσών δομών και υπηρεσιών που λειτουργούν γι’ αυτό το σκοπό σε όλη την ελληνική επικράτεια.
Μέσα από τον “Προσωπικό Βοηθό Υγείας“- kapa3 app, καθώς και την ιστοσελίδα του Κάπα3,www.kapa3.gr, η οποία αποτελεί έναν Οδηγό Δικαιωμάτων και Παροχών για ασθενείς και φροντιστές, δίνεται η δυνατότητα σε όλους για εύκολη, άμεση πρόσβαση σε έγκυρη και έγκαιρη πληροφόρηση, η οποία καθημερινά ανανεώνεται.
Το πρωτοπόρο και καινοτόμο αυτό εργαλείο για ασθενείς με καρκίνο, ο «Προσωπικός Βοηθός Υγείας», βραβεύτηκε το 2021 ως η πρώτη εφαρμογή για δράσεις συνέργειας υπέρ των ασθενών από την Boussias Conferences.
Κάθε χρόνο, χάρη στις περισσότερες από 100 ενώσεις ασθενών και πολιτών του δικτύου, η Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιωμάτων των Ασθενών γιορτάζεται σε εκατοντάδες πόλεις και με διάφορους τρόπους σε όλη την Ευρώπη, επιτρέποντας στην κοινωνία των πολιτών να εισέλθει πλήρως στις διαδικασίες χάραξης πολιτικής και να επιτύχει σημαντικούς στόχους.
Ένας από αυτούς είναι και η Αξιολόγηση των Γραφείων Προστασίας Δικαιωμάτων στα Νοσοκομεία της χώρας, που για πρώτη φορά οι πολίτες θα μπορούν να αξιολογήσουν τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας στα νοσοκομεία. Συγκεκριμένα, θα έχουν την δυνατότητα να εκφράζουν την άποψή τους γενικά για την εμπειρία τους, τα όσα συνέβησαν στο νοσοκομείο, κατά την επίσκεψη ή την περίοδο νοσηλείας τους, είτε για τους ίδιους είτε για τους οικείους αυτών.
Οι τελευταίες εξελίξεις έχουν δείξει πως
όλοι μαζί μπορούμε να φέρουμε την αλλαγή!
