«Οι άνθρωποι όταν συνειδητοποιούν την ύπαρξη μιας βαριάς νόσου, μαζί με τον πόνο, βιώνουν βασανιστικά τα υπαρξιακά ερωτήματα που έρχονται να ανατρέψουν τη μέχρι τότε πορεία τους».
«Οι δύσκολες καταστάσεις του παρελθόντος μοιάζουν με παιχνιδίσματα, όταν παρουσιάζεται ένας όγκος, μια απειλητική ασθένεια. Οι άνθρωποι όταν νοσηλεύονται για σοβαρές ογκολογικές παθήσεις βρίσκονται σε μια κατάσταση αποτυχίας, δυσφορίας, απογοήτευσης, πόνου και έντασης. Βιώνουν την ύψιστη αγωνία για τη ζωή τους. Η ζωή τους ανατρέπεται και αμφισβητείται το νόημά της».
«Βρίσκονται αντιμέτωποι με σημαντικές αναθεωρήσεις και ριζικές αλλαγές που επηρεάζουν την υπόσταση και τη δομή της οικογένειας. Το παρελθόν μοιάζει απόμακρο, αποκομμένο από το παρόν, εξιδανικευμένο ή ξεχασμένο, ενώ το απειλητικό μέλλον απωθείται καθώς αποφεύγουν να θέσουν μακροχρόνιους στόχους».
Έτσι ξεκινά να ξεδιπλώνει την σκέψη του ο ψυχίατρος – ψυχοθεραπευτής και συγγραφέας Δημήτρης Καραγιάννης αναφερόμενος στην ψυχική κατάσταση των ασθενών μπροστά στην απειλή του καρκίνου. Και συνεχίζει:
Αντιμετωπίζοντας τη ματαίωση
«Οι άνθρωποι που έρχονται αντιμέτωποι με τον καρκίνο, συνειδητοποιούν ότι οι όποιες επενδύσεις τους σε επιτεύγματα ή στόχους αποδείχθηκαν άχρηστες μετοχές που τους οδήγησαν σε ολοκληρωτική ένδεια. Τότε ξεσκεπάζονται από το όποιο κάλυμμά τους και μένουν απροστάτευτοι απέναντι στο παράλογο της ύπαρξης, όταν αυτή στερείται νοήματος που να υπερβαίνει την ατομικότητα.»
«Κάποιες άλλες φορές στο πλαίσιο μιας απεγνωσμένης άμυνας προσποιούνται ότι τίποτα κακό δεν συμβαίνει και ότι όλα θα είναι περαστικά. Στο ένα άκρο κρύβεται μια επαναστατημένη στάση όπου η άρνηση της παραδοχής του πόνου και του κακού στη ζωή, οδηγεί στην αναζήτηση κάποιου αποδιοπομπαίου τράγου .Στο άλλο άκρο, διακρίνεται μια μοιραία στάση όπου ο πόνος είναι δεδομένος και αξεπέραστος και που το μόνο που απομένει είναι η διαχείριση του, ώστε να έχει τη λιγότερη δυνατή επίδραση στη ζωή».
Η συμβολή του στενού περιβάλλοντος
«Οι συγγενείς και οι φίλοι προσπαθώντας να παρηγορήσουν κινδυνεύουν να προσποιούνται και επιδιώκοντας να κουκουλώσουν τις καταστάσεις, δημιουργούν άθελά τους μεγαλύτερη μοναξιά. Η ελπίδα είναι γνήσια όταν συνυπάρχει με την αλήθεια. Όταν οδηγεί στην υπεκφυγή, στην άρνηση ή στη συγκάλυψη της αλήθειας, είναι ψευδαίσθηση και αντιστοιχεί στους αδύναμους».
«Η συμβουλή «Μη στεναχωριέσαι» είναι βαθύτατα απελπιστική. Η άρνηση της αποδοχής της λύπης σημαίνει ότι το άγγιγμα της θλίψης κάποια στιγμή, θα είναι ανυπέρβλητα καταστροφικό. Όντως είναι διαλυτικό, όταν δεν έχεις μοιρασθεί τις θλίψεις των άλλων. Είναι διαλυτικό εάν σε έχουν περιβάλλει με ένα σκηνικό ευδαιμονίας και ευφορίας. Είναι ανυπόφορο αν έχεις καταφέρει να πείσεις τον εαυτό σου, ότι υπάρχει κάποιος τρόπος που εάν τον εφαρμόσεις θα γλιτώσεις από την δοκιμασία της ύπαρξης».
«Η επιταγή «Don’t worry» κατά βάθος δεν στοχεύει σε αυτόν στον οποίο απευθύνεται, αλλά σε εκείνον που την εκφράζει. Αν το μεταφράσουμε θα ακούσουμε: «Μη στεναχωριέσαι και φρόντισε να περνάς ευχάριστα, γιατί εγώ δεν αντέχω δυσάρεστες καταστάσεις». Επομένως φρόντισε να μη στεναχωριέσαι, έστω και αν σου έχει συμβεί κάτι ‘πολύ δυσάρεστο, γιατί τότε δυσκολεύεις και μένα και εγώ δεν το αντέχω.
Συμπόρευση με τον ασθενή
«Η απόφαση να αντέξεις να αναφερθείς στην αλήθεια των γεγονότων και να αποφύγεις να δώσεις ψεύτικες ελπίδες, που τελικά γίνονται φορείς απελπισίας, είναι εξαιρετικά δύσκολη, πολύπλοκη, επώδυνη. Αυτή όμως η απαιτητική συμπόρευση στον πόνο των άλλων γίνεται αφορμή για ουσιαστικές υπαρξιακές αναζητήσεις».
«Άνθρωποι που θα είχαν το απόλυτο άλλοθι για απογοήτευση, όπως άνθρωποι με σοβαρές ανίατες ασθένειες ή γονείς παιδιών με σοβαρή νοητική καθυστέρηση, δίνουν το αναστάσιμο μήνυμα ότι η βαθιά χαρά δεν χαρίζεται, αλλά κατακτιέται μέσα στην παλαίστρα του πόνου».
Η υπαρξιακή προσέγγιση στην ασθένεια
«Είναι μια θεραπευτική στάση που δεν ενοχοποιεί, αλλά ούτε επικαλύπτει τα σημάδια της απειλής από την αρρώστια, δηλώνει ότι ο πόνος είναι πάντα απευκταίος από τη ζωή μας και κανείς δεν μπορεί να προσποιείται ότι τον αποζητά. Αλλά η εμφάνισή του δύναται να θέσει σε λειτουργία υπόγειες δυνάμεις του ανθρώπου που θα του δώσουν τη δυνατότητα όχι μόνο να βιώσει την υπέρβαση του πόνου, αλλά να κατακτήσει στοιχεία σοφίας».
Η ζωή μετά τον καρκίνο
«Η επεξεργασμένη εμπειρία του πόνου δημιουργεί αντισώματα για την υπόλοιπη ζωή. Σε κάνει πιο ταπεινό, καθώς αναγνωρίζεις τα όριά σου. Σου επιτρέπει να είσαι πιο ευαίσθητος στα προβλήματα των άλλων ανθρώπων, δίχως να τους προσβάλλεις με τον οίκτο σου. Σε μαθαίνει να ξεχωρίζεις ποιο είναι το σημαντικό και ποιο το δευτερεύον. Σε υποχρεώνει να απαντήσεις σοβαρά στα υπαρξιακά ερωτήματα. Σήμερα υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που τιμούν την ύπαρξή τους. Άνθρωποι που ως το τέλος της ζωής τους κοσμούν τη σύγχρονη κοινωνία με την εσωτερική τους ποιότητα».
