Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο ρόλος της ανακουφιστικής φροντίδας είναι να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών και των οικογενειών τους που πάσχουν από μία σοβαρή νόσο απειλητική για τη ζωή όπως είναι οι συμπαγείς όγκοι και οι αιματολογικές κακοήθειες. Η ανακουφιστική φροντίδα χρήζει να εφαρμόζεται σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία, στοχευμένη θεραπεία, ακτινοθεραπεία ή και χειρουργική θεραπεία και περιλαμβάνει την αντιμετώπιση συμπτωμάτων από τη νόσο ή επιπλοκών της νόσου ή της θεραπείας.
Η μετάγγιση αίματος βελτιώνει τους ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτώματα βαρειάς αναιμίας ή αιμορραγίες, καταστάσεις που απαιτούν γρήγορη άνοδο του αιματοκρίτη. Οι ασθενείς με αναιμία σχετιζόμενη με τον καρκίνο ή τη χημειοθεραπεία συχνά λαμβάνουν μετάγγιση αίματος ως αντιμετώπιση ρουτίνας, ελλείψει τεκμηριωμένων ενδείξεων. Βεβαίως ναι μεν η πρόοδος των μοριακών ελέγχων έχει κάνει πιο ασφαλείς τις μεταγγίσεις, ωστόσο, ελοχεύει ο κίνδυνος άγνωστων παθογόνων και άυξησης των λοιμώξεων λόγω της μετάγγισης στους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς μας. Μετααναλύσεις μελετών που αφορούν ασθενείς με καρκίνο που έχουν χειρουργηθεί δείχνουν αυξημένο κίνδυνο θνητότητας, νοσηρότητας και υποτροπής καρκίνου στους ασθενείς που έλαβαν μετάγγιση.
Στο συνέδριο ESMO 2021 παρουσιάστηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη του Hattori και των συνεργατών του: εκτίμησαν με ερωτηματολόγια την εμπειρία και την κλινική πρακτική όσον αφορά τη μετάγγιση αίματος σε ασθενείς με αιματολογικές κακοήθειες των αιματολόγων και των ιατρών ανακουφιστικής φροντίδας. Περίπου 600 επαγγελματίες υγείας κατέθεσαν την κλινική πρακτική τους (269 αιματολόγοι και 327 ιατροί ανακουφιστικής φροντίδας). Στους συμπτωματικούς ασθενείς η πλειοψηφία των ιατρών ανακουφιστικής φροντίδας (77.8%) θεωρεί ότι χρήζουν μετάγγισης με τιμή αιμοσφαιρίνης κάτω από 7 g/dL, ενώ η πλειοψηφία των αιματολόγων (78.2%) με τιμή αιμοσφαιρίνης κάτω από 8 g/dL. Στους ασυμπτωματικούς ασθενείς το 73.9% των αιματολόγων θεωρούν ότι οι νοσηλευόμενοι ασθενείς πρέπει να μεταγγίζονται με τιμή αιμοσφαιρίνης κάτω από 7 g/dL, ενώ το 51.3 % των ιατρών ανακουφιστικής φροντίδας με τιμή κάτω από 6 g/dL.
Σύμφωνα με τις συστάσεις του NCCN η μετάγγιση αίματος έχει θέση στην ανακουφιστική φροντίδα ασθενών που έχουν προσδόκιμο επιβίωσης μέχρι και μερικών εβδομάδων. Όσον όμως αφορά τους ασθενείς τελικού σταδίου στην τελευταία μη αναστρέψιμη περίοδο της ζωής του, η μετάγγιση μάλλον δεν προσφέρει κάποιο όφελος.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας της Παθολογικής Ογκολογίας (ESMO-European Society for Medical Oncology) συνιστάται η μετάγγιση αίματος να γίνεται σε ασθενείς με σοβαρά συμπτώματα αναιμίας που χρήζουν άμεση αύξηση αιματοκρίτη και όχι σύμφωνα με κάποια καθορισμένη τιμή της αιμοσφαιρίνης.
Διαβάστε περισσότερα στο άρθρο της Αραβαντινού Φατώρου Ελένη, MD, MSc Παθολόγος Ογκολόγος, Β Ογκολογική Κλινική Metropolitan Hospital στο
