Ολοι οι όγκοι δεν είναι καρκίνοι.Τι σημαίνει η λέξη όγκος

 

Όλοι οι συμπαγείς καρκίνοι είναι όγκοι, αλλά όλοι οι όγκοι δεν είναι καρκίνοι. Η λέξη όγκος σημαίνει οίδημα και αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει κάθε είδους οίδημα που μπορεί να εμφανιστεί σε έναν άνθρωπο. Σήμερα χρησιμοποιείται για να περιγράψει και τους καλοήθεις (μη καρκινικούς όγκους) και τους κακοήθεις (καρκινικούς) όγκους.

Ανάπτυξη όγκου:  Ένας καλοήθης όγκος μπορεί να γίνει αρκετά μεγάλος και να προκαλέσει βλάβη στα γύρω όργανα, πιέζοντάς τα, όμως τα κύτταρα του όγκου δεν εισβάλλουν σε άλλα όργανα. Σε αντίθεση, τα κύτταρα ενός καρκινικού όγκου μπορεί να προσβάλουν τους γύρω ιστούς και όργανα ή να εξαπλωθούν σε άλλα μέρη του σώματος.

Τι είναι οι καλοήθεις όγκοι;

Οι καλοήθεις όγκοι δεν είναι καρκίνοι. Είναι απλά συγκεντρώσεις κυττάρων που, ενώ ακόμα μοιάζουν πολύ με τον ιστό από τον οποίο έχουν ξεπηδήσει, έχουν αρχίσει να αναπαράγονται και πολλαπλασιάζονται γρηγορότερα από όσο έπρεπε. Οι ελιές και οι κρεατοελιές είναι γνωστά παραδείγματα. Οι όγκοι αυτοί συχνά δημιουργούν ένα ισχυρό, ινώδες περίβλημα ή κάψα γύρω τους. Τα κύτταρα των καλοηθών όγκων ποτέ δεν εισβάλλουν σε άλλους ιστούς, δεν απλώνονται σε άλλα μέρη του σώματος, όπως κάνουν τα κύτταρα των κακοήθων όγκων.

Γενικά, οι καλοήθεις όγκοι δεν προκαλούν σοβαρή βλάβη στο σώμα. Όμως, αν γίνουν πολύ μεγάλοι, μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά, εξασκώντας πίεση στα γύρω όργανα. Οι πιο πολλοί καλοήθεις όγκοι δεν απαιτούν θεραπεία. Εκείνοι που απαιτούν, μπορεί ν’ αφαιρεθούν. Σποραδικά, όμως, συμβαίνει μια αλλαγή στα κύτταρα ενός καλοήθους όγκου που τον κάνει να γίνει καρκινικός. Οι καλοήθεις όγκοι μπορεί να προσβάλουν σχεδόν όλους τους ιστούς. Η πλειονότητα των όγκων του μαστού είναι καλοήθεις, όπως και η πλειονότητα των όγκων του σώματος της μήτρας. Ένας μεγάλος αριθμός όγκων του δέρματος και του εγκεφάλου είναι καλοήθεις. Όμως, επειδή ο εγκέφαλος περικλείεται από άκαμπτη οστέινη θήκη, οτιδήποτε αναπτύσσεται μέσα σ’ αυτά μπορεί να προκαλέσει βλάβη, πιέζοντας τις εσωτερικές δομές του εγκεφάλου. Σαν αποτέλεσμα, οι καλοήθεις όγκοι του εγκεφάλου και των μεμβρανών που τον περιβάλλουν (των μηνίγγων) είναι πάντα επικίνδυνοι.

Κακοήθεις Όγκοι: Τα χαρακτηριστικά των κακοηθών όγκων είναι διαφορετικά από εκείνα των καλοηθών. Τα κύτταρα του κακοήθους όγκου δεν παραμένουν σε ένα καλά καθορισμένο, σφαιρικό όγκο. Αντίθετα, εισβάλλουν στους γύρω ιστούς και μπορεί να εξαπλωθούν, σαν τις δαγκάνες ενός κάβουρα (καρκίνου) από όπου προέρχεται και ο όρος καρκίνος. Οι καρκίνοι τρυπώνουν στους γύρω ιστούς και όργανα, ενσωματώνονται με αυτά και συχνά τα καταστρέφουν. Τα κύτταρα των κακοήθων όγκων εξαπλώνονται επίσης κατά μήκος των επιφανειών των ιστών και στα αιμοφόρα και λεμφοφόρα αγγεία για να εισβάλουν σε όργανα σε άλλα μέρη του σώματος.

Πηγή: Ιατρικές Εκδόσεις Μανιατέας, MEDICAL EDITOR (CHARLES B. CLAYMAN, MD)

Κατανοώντας τον καρκίνο

Οι πολλοί και διάφοροι τύποι καρκίνου έχουν πάρει χωριστές ονομασίες  που σχεδόν πάντα περιλαμβάνουν το όνομα του ιστού ή του οργάνου που πρωτοεμφανίζονται. Πέρα από αυτή την ταξινόμηση, όλοι οι καρκίνοι μπορεί να διαιρεθούν σε τρεις κύριες ομάδες, σύμφωνα με τον ιστό προέλευσή τους.

Αρχικά, έχουμε την ομάδα 1 που είναι τα καρκινώματα, όπου είναι η πιο συνηθισμένη ομάδα καρκίνων. Ξεπηδάνε από κύτταρα στο ενδοθήλιο οποιουδήποτε μέρους του σώματος. Τα καρκινώματα περιλαμβάνουν τους καρκίνους που ξεκινάνε από τους βρόχους (καρκίνοι του πνεύμονα), τους καρκίνους του μαστού και του δέρματος και τους καρκίνους του στομάχου, παγκρέατος του παχέος εντέρου και μήτρας.

Επιπλέον, η ομάδα 2 αποτελείται από τα σαρκώματα, τα οποία ξεπηδάνε από τη μάζα των στηρικτικών και συνδετικών ιστών του σώματος, όπως είναι οι μύες, οι τένοντες και τα οστά. Τα σαρκώματα είναι λιγότερο συνηθισμένα από τα καρκινώματα αλλά υπάρχουν περισσότεροι διαφορετικοί τύποι σαρκωμάτων από ότι καρκινωμάτων.

Τέλος, η ομάδα 3 αποτελείται από άλλους τύπους καρκίνου, που συνήθως σήμερα θεωρούνται ότι ξεχωρίζουν από τα σαρκώματα, είναι εκείνοι που ξεκινάνε από το μυελό των οστών και τα λεμφικά συστήματα. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι λευχαιμίες, τα λεμφώματα και τα μυελώματα.

Ένας καρκίνος που παραμένει στη θέση όπου αναπτύχθηκε αρχικά, λέγεται πρωτοπαθής. Τα όρια του πρωτοπαθούς όγκου που εξαπλώνεται δεν είναι συχνά σαφώς καθορισμένα και μπορεί να είναι δύσκολο να καθορίσουμε πόσο πολύ έχει εξαπλωθεί. Για το λόγο αυτό οι χειρουργοί, όταν είναι δυνατόν, αφαιρούν ένα σημαντικό τμήμα ιστών που φαίνονται φυσιολογικοί, γύρω από τον όγκο.

Η ολική αφαίρεση ενός καρκίνου συχνά δεν επιτυγχάνει την πρόληψη μιας υποτροπής στην αρχική θέση, σε κοντινές δομές ή σε άλλα μέρη του σώματος. Αυτό γίνεται γιατί τα καρκινικά κύτταρα συχνά εξαπλώνονται από τον πρωτοπαθή όγκο, μέσω του λεμφικού συστήματος ή της κυκλοφορίας του αίματος, πριν αρχίσει η θεραπεία. Η διαδικασία αυτή λέγεται μετάσταση. Στη διάρκεια της μετάστασης, ένας πρωτοπαθής όγκος στέλνει μικροσκοπικά μικρές, αφανείς, δευτερεύουσες αποικίες σε άλλα σημεία στο σώμα. Στις περιπτώσεις αυτές όμως, η αφαίρεση ενός πρωτοπαθούς όγκου δε θεραπεύει τον καρκίνο, γιατί οι δευτερεύουσες αποικίες τελικά θα σχηματίσουν όγκους.

Πηγή: Ιατρικές Εκδόσεις Μανιατέας, Medical Editor (CHARLES B. CLAYMAN, MD)