Ολοι οι όγκοι δεν είναι καρκίνοι.Τι σημαίνει η λέξη όγκος

 

Όλοι οι συμπαγείς καρκίνοι είναι όγκοι, αλλά όλοι οι όγκοι δεν είναι καρκίνοι. Η λέξη όγκος σημαίνει οίδημα και αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει κάθε είδους οίδημα που μπορεί να εμφανιστεί σε έναν άνθρωπο. Σήμερα χρησιμοποιείται για να περιγράψει και τους καλοήθεις (μη καρκινικούς όγκους) και τους κακοήθεις (καρκινικούς) όγκους.

Ανάπτυξη όγκου:  Ένας καλοήθης όγκος μπορεί να γίνει αρκετά μεγάλος και να προκαλέσει βλάβη στα γύρω όργανα, πιέζοντάς τα, όμως τα κύτταρα του όγκου δεν εισβάλλουν σε άλλα όργανα. Σε αντίθεση, τα κύτταρα ενός καρκινικού όγκου μπορεί να προσβάλουν τους γύρω ιστούς και όργανα ή να εξαπλωθούν σε άλλα μέρη του σώματος.

Τι είναι οι καλοήθεις όγκοι;

Οι καλοήθεις όγκοι δεν είναι καρκίνοι. Είναι απλά συγκεντρώσεις κυττάρων που, ενώ ακόμα μοιάζουν πολύ με τον ιστό από τον οποίο έχουν ξεπηδήσει, έχουν αρχίσει να αναπαράγονται και πολλαπλασιάζονται γρηγορότερα από όσο έπρεπε. Οι ελιές και οι κρεατοελιές είναι γνωστά παραδείγματα. Οι όγκοι αυτοί συχνά δημιουργούν ένα ισχυρό, ινώδες περίβλημα ή κάψα γύρω τους. Τα κύτταρα των καλοηθών όγκων ποτέ δεν εισβάλλουν σε άλλους ιστούς, δεν απλώνονται σε άλλα μέρη του σώματος, όπως κάνουν τα κύτταρα των κακοήθων όγκων.

Γενικά, οι καλοήθεις όγκοι δεν προκαλούν σοβαρή βλάβη στο σώμα. Όμως, αν γίνουν πολύ μεγάλοι, μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά, εξασκώντας πίεση στα γύρω όργανα. Οι πιο πολλοί καλοήθεις όγκοι δεν απαιτούν θεραπεία. Εκείνοι που απαιτούν, μπορεί ν’ αφαιρεθούν. Σποραδικά, όμως, συμβαίνει μια αλλαγή στα κύτταρα ενός καλοήθους όγκου που τον κάνει να γίνει καρκινικός. Οι καλοήθεις όγκοι μπορεί να προσβάλουν σχεδόν όλους τους ιστούς. Η πλειονότητα των όγκων του μαστού είναι καλοήθεις, όπως και η πλειονότητα των όγκων του σώματος της μήτρας. Ένας μεγάλος αριθμός όγκων του δέρματος και του εγκεφάλου είναι καλοήθεις. Όμως, επειδή ο εγκέφαλος περικλείεται από άκαμπτη οστέινη θήκη, οτιδήποτε αναπτύσσεται μέσα σ’ αυτά μπορεί να προκαλέσει βλάβη, πιέζοντας τις εσωτερικές δομές του εγκεφάλου. Σαν αποτέλεσμα, οι καλοήθεις όγκοι του εγκεφάλου και των μεμβρανών που τον περιβάλλουν (των μηνίγγων) είναι πάντα επικίνδυνοι.

Κακοήθεις Όγκοι: Τα χαρακτηριστικά των κακοηθών όγκων είναι διαφορετικά από εκείνα των καλοηθών. Τα κύτταρα του κακοήθους όγκου δεν παραμένουν σε ένα καλά καθορισμένο, σφαιρικό όγκο. Αντίθετα, εισβάλλουν στους γύρω ιστούς και μπορεί να εξαπλωθούν, σαν τις δαγκάνες ενός κάβουρα (καρκίνου) από όπου προέρχεται και ο όρος καρκίνος. Οι καρκίνοι τρυπώνουν στους γύρω ιστούς και όργανα, ενσωματώνονται με αυτά και συχνά τα καταστρέφουν. Τα κύτταρα των κακοήθων όγκων εξαπλώνονται επίσης κατά μήκος των επιφανειών των ιστών και στα αιμοφόρα και λεμφοφόρα αγγεία για να εισβάλουν σε όργανα σε άλλα μέρη του σώματος.

Πηγή: Ιατρικές Εκδόσεις Μανιατέας, MEDICAL EDITOR (CHARLES B. CLAYMAN, MD)

Καρκίνος: Οι παράγοντες κινδύνου που μπορείτε να αποφύγετε

Περίπου το 38% όλων των περιστατικών καρκίνου (πάνω από 135.500) που καταγράφονται στο Ηνωμένο Βασίλειο σε ετήσια βάση θα μπορούσαν να προληφθούν χάρη σε αλλαγές στον τρόπο ζωής, σύμφωνα με τον Μη κερδοσκοπικό οργανισμό Cancer Research UK.

Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι παρότι ένας υγιεινός τρόπος ζωής δεν εξασφαλίζει την προστασία από τον καρκίνο, μπορεί να γείρει τη ζυγαριά υπέρ μας.
Οι αριθμοί φανερώνουν ότι όλοι μπορούμε να λάβουμε μέτρα ώστε να μειώσουμε τον κίνδυνο που διατρέχουμε να εμφανίσουμε καρκίνο.

Η πρόληψη είναι λοιπόν η πιο οικονομικά αποδοτική στρατηγική ενάντια στον καρκίνο.

Η σχετική μελέτη-ορόσημο που δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση British Journal of Cancer, παρουσιάζει αναλυτικά τους κυριότερους τροποποιήσιμους παράγοντες που συμβάλλουν στον καρκίνο:

Η μελέτη του Cancer Research UK δείχνει ότι το κάπνισμα παραμένει ο νούμερο ένα τροποποιήσιμος παράγοντας κινδύνου για την εκδήλωση καρκίνου, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια διαπιστώνεται μια σταθερή μείωση στον αριθμό των καπνιστών. Στο κάπνισμα αποδόθηκαν περίπου 32.200 περιστατικά καρκίνου μεταξύ των αντρών (ποσοστό 17,7% όλων των καρκίνων στον αντρικό πληθυσμό) και περίπου 22.000 περιστατικά καρκίνου μεταξύ των γυναικών (ποσοστό 17,7% όλων των καρκίνων στον γυναικείο πληθυσμό) ετησίως – συνολικά ποσοστό 15,1% όλων των περιστατικών καρκίνου.

Το υπερβολικό βάρος βρέθηκε στη δεύτερη θέση των τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου. Κάθε χρόνο, περίπου 22.800 καρκίνοι (6,3% όλων των περιστατικών) διαγιγνώσκονται στο ΗΒ σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα, με δείκτη μάζας σώματος 25 και άνω. Από αυτούς, 13.200 αφορούν άντρες και 9.600 αφορούν γυναίκες.Το υπερβολικό βάρος έχει συνδεθεί με 13 διαφορετικές μορφές καρκίνου, μεταξύ των οποίων ο καρκίνος του εντέρου, του μαστού και των νεφρών. Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, πάνω από 1 στα 20 περιστατικά καρκίνου θα μπορούσε να προληφθεί εάν το βάρος παρέμενε μέσα στα όρια του φυσιολογικού.

Στην υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αποδόθηκε ποσοστό 3,3% όλων των περιστατικών καρκίνου σε ετήσια βάση,  ενώ αντίστοιχο είναι και το ποσοστό που αποδόθηκε στην πολύ μικρή κατανάλωση φυτικών ινών.

Όλοι μπορούμε και είναι στο χέρι μας να το κάνουμε, ακολουθώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής να ελλατώσουμε τον κίνδυνο νόσησης από καρκίνο.

Θα πρέπει να θυμόμαστε όλοι ότι :

Ο καρκίνος προκαλείται από γενετικές μεταλλάξεις που συσσωρεύονται με την πάροδο του χρόνου στο DNA ενός κυττάρου. Αυτές οι μεταλλάξεις μπορεί να προκληθούν από τον τρόπο ζωής και τους περιβαλλοντικούς παράγοντες, καθώς και από τυχαία τύχη. Όλοι μαζί αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξη καρκίνου.

Τι προκαλεί όμως αυτές τις γενετικές μεταλλάξεις;

Πράγματα μέσα και έξω από το σώμα μας μπορεί να προκαλέσουν γενετικές μεταλλάξεις. Οι φυσικές διαδικασίες της ζωής δημιουργούν μόρια που καταστρέφουν το DNA και προκαλούν μεταλλάξεις. Τα καλά νέα είναι ότι τα κύτταρά μας έχουν εξελίξει κιτ επισκευής για να διορθώνουν μεταλλάξεις και να αποτρέπουν την ανάπτυξη καρκίνου.

Τα πράγματα στο περιβάλλον μας και στον τρόπο ζωής μας μπορούν επίσης να προκαλέσουν γενετικές μεταλλάξεις.

Οι ακτίνες U V από τον ήλιο μπορούν να διεισδύσουν μέσω του δέρματός μας, στα κύτταρα και να καταστρέψουν το DNA . 

Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει χημικές ουσίες που εισέρχονται στα κύτταρα στους πνεύμονές μας και προκαλούν βλάβες στο DNA.

 Η παχυσαρκία ή το υπερβολικό βάρος μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στο επίπεδο των ορμονών στο σώμα μας . Αυτό μπορεί να οδηγήσει στη διαίρεση των κυττάρων περισσότερο από όσο θα έπρεπε. Και όσο περισσότερο διαιρείται ένα κύτταρο, τόσο περισσότερο κινδυνεύει να συλλάβει γενετικές μεταλλάξεις.

Η συνεχής έκθεση για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να προκαλέσει μεγαλύτερη ζημιά από ό,τι μπορούν να αντιμετωπίσουν τα κύτταρα μας. Και τότε είναι που εμφανίζονται γενετικές μεταλλάξεις που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο.

Ορισμένοι τύποι καρκίνου προκαλούνται επίσης από μόλυνση με έναν ιό, όπως ο ιός του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ο HPV. Αυτός ο ιός εισέρχεται στα κύτταρα και παράγει πρωτεΐνες που λένε στο κύτταρο να διαιρείται με ανεξέλεγκτο τρόπο. Χάρη στην έρευνα, έχουμε τώρα ένα εμβόλιο κατά του HPV. Αυτό το εμβόλιο έχει οδηγήσει σε κατακόρυφη πτώση των κρουσμάτων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας σε χώρες σε όλο τον κόσμο.

Υπάρχουν σημαντικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να μειώσετε τις πιθανότητές σας να αναπτύξετε καρκίνο. Μην καπνίζετε, αποφύγετε να περνάτε πολύ χρόνο στον ήλιο και διατηρήστε ένα υγιές βάρος μέσω μιας ισορροπημένης διατροφής και τακτικής άσκησης. Αλλά να θυμάστε, ο καθένας είναι διαφορετικός, και κάθε καρκίνος είναι διαφορετικός, επομένως δεν υπάρχει μαγική σφαίρα.

https://www.worldwidecancerresearch.org/news-opinion/2021/august/what-causes-cancer/

Ο Καρκίνος του Τραχήλου της Μήτρας και η Eλληνική Σύμπραξη Δυνάμεων

Η 73η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας με το Ψήφισμα WHA73.2/11.4, 03/08/2020 για την υιοθέτηση και ενσωμάτωση της Παγκόσμιας Στρατηγικής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την επιτάχυνση της εξάλειψης του καρκίνου τραχήλου μήτρας ως προβλήματος δημόσιας υγείας, παροτρύνει τα κράτη μέλη να εφαρμόσουν τις παρεμβάσεις που συνιστώνται σ’ αυτήν.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) θέτει τους εξής στόχους έως το 2030:

  • 90% των κοριτσιών μέχρι 15 ετών να έχουν εμβολιαστεί πλήρως εναντίον της μόλυνσης με τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV).
  • 70% των γυναικών να εξετασθούν προληπτικά με ένα τεστ υψηλής ακριβείας (HPV DNA testing) σε ηλικία 35 ετών και ξανά σε ηλικία 45 ετών.
  • 90% των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας να τύχουν ενδεδειγμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης και υποστηρικτικής φροντίδας.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε το 2021 μέσω της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το «Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Καταπολέμηση του Καρκίνου» (EUROPE ’S BEATING CANCER PLAN), το οποίο, αποδεχόμενο την Παγκόσμια Στρατηγική του Π.Ο.Υ, προωθεί ως κύριες δράσεις της, τον HPV-εμβολιασμό τουλάχιστον του 90% του πληθυσμού-στόχου της ΕΕ για τα κορίτσια και σημαντική αύξηση του εμβολιασμού των αγοριών, Εφαρμογή Εθνικών Προγραμμάτων προ συμπτωματικού Ελέγχου (ΕΠΠΕ) με νέες κατευθυντήριες οδηγίες για τον καρκίνο τραχήλου μήτρας, η οποία να διασφαλίζει ότι αντανακλούν τις τελευταίες διαθέσιμες επιστημονικές τεκμηριώσεις.

Στην Ελληνική περίπτωση

  • Ο HPV-εμβολιασμός συμπεριλαμβάνεται μεν στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, αλλά με χαμηλή μέχρι σήμερα εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού-στόχου, στον οποίο δεν συμπεριλαμβάνονται και τα αγόρια.
  • Δεν υπάρχει οργανωμένο Εθνικό Πρόγραμμα προ συμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο τραχήλου μήτρας με σαφείς κατευθυντήριες οδηγίες για εφαρμογή εξετάσεων «υψηλής ακριβείας» (HPV DNA testing).
  • Υπάρχει έλλειψη επαρκούς αριθμού εξειδικευμένων ογκολογικών κέντρων για την ενδεδειγμένη θεραπεία και υποστηρικτική φροντίδα των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας.

Σύμφωνα με τον Νόμο για την «Πρόληψη, προστασία και προαγωγή της υγείας», Ν.4675:2020 – Πρόγραμμα «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ» «… οι βασικές αρχές που διέπουν τις υπηρεσίες και δράσεις δημόσιας υγείας υπέρ των πολιτών είναι: Εναρμόνιση προς τις συστάσεις των διεθνών οργανισμών και θεμελίωση των δράσεων δημόσιας υγείας σε επιστημονικά τεκμηριωμένες θέσεις.

Για τους λόγους αυτούς, 125 Φορείς  από όλη την Ελλάδα, άμεσα ή έμμεσα σχετιζόμενοι με την πρόληψη και αντιμετώπιση του καρκίνου τραχήλου μήτρας και των άλλων παθήσεων που προκαλούνται από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), υποστηρίζουν την εφαρμογή της Παγκόσμιας Στρατηγικής του Π.Ο.Υ. και απευθύνουν «ΑΙΤΗΜΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ», όπως προβεί στις επιβεβλημένες ενέργειες και ρυθμίσεις, με κυριότερους στόχους αυτούς που έθεσε ο Π.Ο.Υ να εφαρμοστούν έως το 2030.

Το Κέντρο Καθοδήγησης Καρκινοπαθών στηρίζει την πρωτοβουλία της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Αντιμετώπισης του Ιού των Ανθρώπινων Θηλωμάτων (HPV) [Ελληνικής HPV Εταιρείας] και βρίσκεται δίπλα στην τεράστια αυτή σύμπραξη δυνάμεων έναντι του ιού.