Στις 24 Φεβρουαρίου 2023 τέθηκε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Υγείας «Εκσυγχρονισμός του δικαίου για τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων»
Με το σχέδιο νόμου επικαιροποιείται το πλαίσιο των μεταμοσχεύσεων, διασφαλίζονται τα δικαιώματα των ασθενών, ιδίως κατοχυρώνεται η συναίνεση κατόπιν ενημέρωσης και επιχειρείται να επιτευχθεί η αύξηση και ενίσχυση των μεταμοσχεύσεων προς όφελος των συμπολιτών που το έχουν ανάγκη.
Ειδικότερα θεσπίζονται οι γενικές αρχές, οι όροι και οι προϋποθέσεις για την δωρεά από άνθρωπο, ζώντα ή αποβιώσαντα, και τη χρήση οργάνων, ιστών και κυττάρων, με σκοπό την μεταμόσχευση ή άλλη θεραπευτική ή επιτρεπτή χρήση. Όλες οι σχετικές διαδικασίες διενεργούνται με γνώμονα την προστασία της προσωπικότητας και της υγείας των εμπλεκόμενων προσώπων και με απόλυτο σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και αξία.
Βασικά σημεία του σχεδίου νόμου είναι:
α) η αναβάθμιση της Επιτροπής Ζώντα Δότη και η οργάνωση αυτής σε δύο αυτοτελή τμήματα, ώστε να μην υπάρχει καθυστέρηση στην παροχή της σχετικής άδειας,
β) η θέσπιση της υποχρέωσης των Μονάδων Μεταμόσχευσης να παρακολουθούν τον δωρητή τουλάχιστον μία φορά κατ’ έτος και εφ’ όρου ζωής του,
γ) η πρόβλεψη, στην περίπτωση που δεν υπάρχει εκφρασμένη βούληση του αποβιώσαντα και δεν ανευρίσκονται οικείοι του, ότι η αφαίρεση οργάνου – μοσχεύματος πραγματοποιείται, υπό την τήρηση συγκεκριμένων δικλίδων ασφαλείας,
δ) η εισαγωγή της έννοιας του καρδιακού θανάτου, παράλληλα με τη δυνατότητα επικαιροποίησης κάθε φορά των σχετικών πρωτοκόλλων και διαδικασιών, ώστε να παραμένουν εναρμονισμένα με τις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις,
ε) η θέσπιση ως κανόνα της κατά προτεραιότητας διενέργειας των χειρουργικών πράξεων της αφαίρεσης και της μεταμόσχευσης σε σχέση με τις λοιπές χειρουργικές επεμβάσεις,
στ) η θέσπιση Δικτύων Δωρεάς και Μεταμόσχευσης Οργάνων,
ζ) η αναβάθμιση του ρόλου του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, ο οποίος μετονομάζεται σε «Ελληνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων», εξοπλίζεται με επιπλέον αρμοδιότητες, ιδίως ως προς την αδειοδότηση, την αξιολόγηση και τον έλεγχο των Δομών Μεταμοσχεύσεων της χώρας, και προβλέπεται ότι θα επικουρείται από ειδικές επιτροπές για την παροχή επιστημονικής συνδρομής σε εξειδικευμένα ζητήματα,
η) η θεσμοθέτηση κριτηρίων αξιολόγησης των μεταμοσχευτικών κέντρων, συστήματος παρακολούθησης και ελέγχου της συνδρομής των κριτηρίων αυτών
θ) η πρόβλεψη της δημιουργίας ενός ενιαίου Πληροφοριακού Συστήματος
Μεταμοσχεύσεων (ΠΣΜ) που ενσωματώνει όλες τις πληροφορίες που σχετίζονται με τη δωρεά, την αντιστοίχιση και την κατανομή οργάνων, τη μεταμόσχευση και τη μακροπρόθεσμη μετα – μεταμοσχευτική παρακολούθηση.