Η σχετιζόμενη με τον καρκίνο κόπωση είναι ένα εξουθενωτικό σύνδρομο που επιμένει για πολλούς επιζώντες από καρκίνο για χρόνια μετά τη θεραπεία. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πρώιμη και επίμονη κόπωση, λειτουργική έκπτωση, κατάθλιψη και γνωστικές δυσκολίες (1).
Τα ενεργειακά ποτά καταναλώνονται όλο και περισσότερο από νεαρούς ενήλικες και αθλητές. Οι κύριοι στόχοι στην εμπορία αυτών των προϊόντων είναι η αύξηση της σωματικής αντοχής και της ικανότητας συγκέντρωσης καθώς και η βελτίωση της συναισθηματικής κατάστασης. Με αυτά τα αποτελέσματα τα ενεργειακά ποτά είναι ελκυστικές ουσίες για τους ασθενείς. Γνωρίζουμε ότι στην κλινική πρακτική οι ασθενείς χρησιμοποιούν διάφορα συμπληρώματα σε διάφορες καταστάσεις, ειδικά όταν αντιμετωπίζονται με χημειοθεραπεία για καρκίνο. Οι αλληλεπιδράσεις φαρμάκων με αυτά τα προϊόντα και επίσης η δυσλειτουργία οργάνων δεν είναι σπάνιες και μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή (2).
Αναφέρονται παρενέργειες σε διάφορα συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού από την κατανάλωση εμπορικών ενεργειακών ποτών , όπως το μυοσκελετικό, το καρδιαγγειακό, το νευρικό, το γαστρεντερικό. Όμως η κυριότερη παρενέργεια των ενεργειακών ποτών αφορά το ήπαρ. Συγκεκριμένα, η κατανάλωσή τους μπορεί να οδηγήσει σε ηπατική στεάτωση, διάχυτη πάχυνση χοληδόχου κύστης, χολοστατική ηπατίτιδα, μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος και κυρίως επηρεάζει το μεταβολισμό φαρμάκων. Στην περίπτωση της χημειοθεραπείας, αυτό μπορεί να αυξήσει την τοξικότητα της (3).
Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε πως μπορούμε να βρούμε την ενέργεια που αναζητάμε σε φυσικά ενεργειακά ροφήματα τα οποία, εκτός από την απαιτούμενη ενέργεια, προσφέρουν ενδυνάμωση της άμυνας του οργανισμού, μείωση της τοξικότητας και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Κάποια παραδείγματα είναι :
1) Coco-Hydro Smoothie: Το νερό καρύδας και οι μπανάνες περιέχουν υψηλές ποσότητες καλίου, βοηθώντας στη ρύθμιση και τη διατήρηση υγιών κυττάρων και τη παραγωγή ενέργειας. Τα οφέλη του νερού καρύδας για την υγεία αποδίδονται στην παρουσία βιοδραστικών ενώσεων, όπως βιταμίνες, αμινοξέα, οργανικά οξέα, ένζυμα και φαινολικά οξέα.
Υλικά: ½ φλιτζάνι νερό καρύδας, ½ φλιτζάνι γάλα αμυγδάλου, ½ μια ώριμη μπανάνα και ½ ένα πορτοκάλι.
2) Χυμός μούρων: Τα μούρα είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, οι οποίες συμβάλλουν στην αργή απελευθέρωση ενέργειας από τα φυσικά σάκχαρα που περιέχουν. Το λάιμ προσθέτει μια πικάντικη γεύση και ενισχύει τη δράση των μούρων.
Υλικά: 1 φλιτζάνι νερό, 1 φλιτζάνι διάφορα μούρα, και το χυμό από 1 λάιμ.
3) Παγωμένο Πράσινο Τσάι Chia: Το πράσινο τσάι ενεργοποιεί ήπια τον οργανισμό, ενώ οι σπόροι Chia είναι πλούσιοι σε πρωτεΐνες και καλά ωμέγα-3 λιπαρά, προσφέροντας μακράς διαρκείας ενέργεια. Το μέλι προσθέτει γλυκύτητα και δίνει επιπλέον ενέργεια
Τρόπος παρασκευής: Ανακατέψτε 1 φλιτζάνι πράσινο τσάι, 1 κουταλιά της σούπας σπόρους chia και 1 κουταλάκι του γλυκού μέλι.
4) Πικάντικo ρόφημα; Παρέχει καταπραϋντικές και αντι-φλεγμονώδεις ιδιότητες.
Τρόπος παρασκευής: Σιγοβράστε 2 φλιτζάνια ζεστό νερό σε μια μικρή κατσαρόλα. Προσθέστε 1 μικρό κομμάτι φρέσκο τζίντζερ, κομμένο σε φέτες. Στη συνέχεια, ¼ κουταλάκι του γλυκού κουρκουμά, 1 ½ κουταλάκι του γλυκού μέλι, και ¼ κουταλάκι του γλυκού κάρδαμο.
Σχετικά με τα συστατικά των αναφερόμενων ροφημάτων: Το νερό καρύδας, το πράσινο τσάι, τα μούρα, η βιταμίνη C, το τζίντζερ, ο κουρκουμάς αλλά και το μέλι έχουν συνδεθεί με αντιφλεγμονώδη δράση, ανοσοδιεγερτικές ιδιότητες, αναστολή της αγγειογένεσης, προστασία από βλάβες του DNA, καθώς και με μείωση του ρυθμού πολλαπλασιασμού των κακοήθων κυττάρων. Τα αυξανόμενα στοιχεία υποδεικνύουν ότι τα οφέλη για την υγεία αποδίδονται στις βιοδραστικές ενώσεις τους, κυρίως στις φαινολικές ουσίες όπως τα φλαβονοειδή (4, 5, 6, 7). To τζίντζερ και το μέλι συμβάλλουν επίσης στη μείωση των ανεπιθύμητων συμπτωμάτων της χημειοθεραπείας (8, 9).
Θυμηθείτε να καταναλώνετε πάντα φυσικά ροφήματα αλλά με μέτρο και ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής. Επιπλέον, συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία υγείας πριν κάνετε σημαντικές αλλαγές στη διατροφή σας ή χρησιμοποιήσετε συμπληρώματα.
Άρθρο από
Βασίλης Κουκουλάς1, Α. Παόλα Ρόχας2
1. Προπτυχιακός Φοιτητής, Τμήματος Νοσηλευτικής, Εργαστήριο Βασικών Επιστημών Υγείας Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
2. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Τμήματος Νοσηλευτικής, Εργαστήριο Βασικών Επιστημών Υγείας, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Βιβλιογραφία
1.Inglis JE, Lin PJ, Kerns SL, et al. Nutritional interventions for treating cancer-related fatigue: a qualitative review. Nutr Cancer. 2019;71(1):21-40. doi:10.1080/01635581.2018.1513046
2.Costantino A, Maiese A, Lazzari J, Casula C, Turillazzi E, Frati P, Fineschi V. The Dark Side of Energy Drinks: A Comprehensive Review of Their Impact on the Human Body. Nutrients. 2023 Sep 9;15(18):3922. doi: 10.3390/nu15183922.
3. Paydas S, Sonay Y, Avci A, Duman BB, Tümkaya E. Energy drinks and chemotherapy: can these products cause detrimental effects in cancer patients receiving chemotherapy? Eur J Intern Med. 2013 Jan;24(1):e3-4. doi: 10.1016/j.ejim.2012.10.003.
4. Manna K, Khan A, Kr Das D, Bandhu Kesh S, Das U, Ghosh S, Sharma Dey R, Das Saha K, Chakraborty A, Chattopadhyay S, Dey S, Chattopadhyay D. Protective effect of coconut water concentrate and its active component shikimic acid against hydroperoxide mediated oxidative stress through suppression of NF-κB and activation of Nrf2 pathway. J Ethnopharmacol. 2014 Aug 8;155(1):132-46. doi: 10.1016/j.jep.2014.04.046.
5. Kristo AS, Klimis-Zacas D, Sikalidis AK. Protective Role of Dietary Berries in Cancer. Antioxidants (Basel). 2016 Oct 19;5(4):37. doi: 10.3390/antiox5040037.
6. Villegas C, Perez R, Sterner O, González-Chavarría I, Paz C. Curcuma as an adjuvant in colorectal cancer treatment. Life Sci. 2021 Dec 1;286:120043. doi: 10.1016/j.lfs.2021.120043. Epub 2021 Oct 9. PMID: 34637800.
7. Villegas C, Perez R, Sterner O, González-Chavarría I, Paz C. Curcuma as an adjuvant in colorectal cancer treatment. Life Sci. 2021 Dec 1;286:120043. doi: 10.1016/j.lfs.2021.120043. Epub 2021 Oct 9. PMID: 34637800.
8. Waheed M, Hussain MB, Javed A, Mushtaq Z, Hassan S, Shariati MA, Khan MU, Majeed M, Nigam M, Mishra AP, Heydari M. Honey and cancer: A mechanistic review. Clin Nutr. 2019 Dec;38(6):2499-2503. doi: 10.1016/j.clnu.2018.12.019.
9. Kim SD, Kwag EB, Yang MX, Yoo HS. Efficacy and Safety of Ginger on the Side Effects of Chemotherapy in Breast Cancer Patients: Systematic Review and Meta-Analysis. Int J Mol Sci. 2022 Sep 24;23(19):11267. doi: 10.3390/ijms231911267.