Η κλιματική αλλαγή είναι μια πραγματικότητα που αφορά το περιβάλλον αλλά και τους ανθρώπους που το απαρτίζουν.
Αναλογα με το σημείο του χάρτη στο οποίο βρισκόμαστε, οι άνθρωποι επηρεάζονται με διαφορετικό τρόπο έχοντας διαφορετικές συνέπειες. Οι χώρες του Βορρά έρχονται κάθε χρόνο αντιμέτωπες με ήπιους χειμώνες. Ενώ οι χώρες του Νότου αντιμετωπίζουν ένα δύσκολο καλοκαίρι που χαρακτηρίζεται απο έντονους καύσωνες και ξηρασίες. Η κλιματική αλλαγή είναι μια πραγματικότητα που καλούμαστε να διαχειριστούμε καθημερινά. Η φύση και το περιβάλλον βάλλονται και ο άνθρωπος ο οποίος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης οφείλει να αξιολογήσει τη κατάσταση και να δράσει σε πολλαπλά επίπεδα ώστε να αντιμετωπίσει τις καταστροφικές επιπτώσεις.
Οι πολύπλευρες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επιδρούν στο περιβάλλον,στην κοινωνία και στον Τομέα της υγείας. Η αύξηση της θερμοκρασίας, η ατμοσφαιρική ρύπανση η ερημοποίηση και τα ακραία καιρικά φαινόμενα έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση των περιβαλλοντικών προσφύγων εξαιτίας των φυσικών καταστροφών αλλά και την μη ασφαλή ποιότητα και διάθεση νερού και τροφής σε αναπτυγμένες και μη χώρες.
Παράλληλα ειδικά η μη ανεπτυγμένες χώρες είναι αυτές που πλήττoνται σε μεγαλύτερο βαθμό εξαιτίας του χαμηλού εισοδήματος και της ποιότητας των υποδομών αλλά. Η δυσκολία πρόσβασης στην υγεία των κατοίκων των μη ανεπτυγμενων χωρων είναι κάτι που θα πρέπει να μας απασχολεί. Λοιμωξεις, επιδημίες διατροφικές διαταραχές, αναπνευστικά καρδιολογικά και δερματολογικά προβλήματα είναι μόνο λίγα απο τα θεματα υγειας που διογκώνονται και επηρεάζονται απο την κλιματική αλλαγή.
Οι εργαζόμενοι επηρεάζονται και αυτοί απο την κλιματική αλλαγή και κατ ‘ επέκταση αυτό έχει επίδραση και στην οικονομία της κάθε χώρας.
Το “θερμικό περιβάλλον εργασίας” στο οποίο τα άτομα εκτίθενται σε υψηλές θερμοκρασίες ή εργάζονται κατά την διάρκεια ενός καύσωνα μπορούν να προκαλέσουν θερμική καταπόνηση με πιο συχνά συμπτώματα την ναυτία, της ελλειψη συγκεντρωσης και εγρηγορσης αλλά και της σύγχυση και τη διάσπαση προσοχής το ατόμου. Οι εργαζόμενοι που βρίσκονται συνεχώς σε εξωτερικούς χώρους εξαιτίας της φύσης της εργασίας είναι και αυτοι που επηρεάζονται περισσότερο.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει μειώσει κατά πολύ την ποιότητα του αέρα και τα άτομα καθημερινά εισπνέουν ρύπους οι οποίοι επηρεάζουν την υγεία τους. Η υπερβολική έκθεση του ανθρώπου στις υπεριώδης ακτινοβολίες και ειδικά της UV-B μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του δέρματος και εγκαύματα.
Οι εργαζόμενοι που καλούνται να αναλάβουν ρόλο σε έκτακτες περιπτώσεις και να βγουν στην πρώτη γραμμή όπως σε μια δασική καταστροφή απο πυρκαγιά, σε πλημμύρες, σε λοιμούς αλλά και σε βιομηχανικά ατυχήματα μεγάλης κλίμακα μπορεί να χρησιμοποιούν προστατευτικά μέσα αλλά δεν παύει σε εκτίθενται σε υπερβολικές για τα ανθρώπινα δεδομένα συνθήκες εργασίας και σε καρκινογόνες και επικίνδυνες ουσίες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Η έκθεση τους αυτή σε ανθυγιεινες και επικίνδυνες συνθήκες εργασίας σε συνδυασμό με περιορισμένο χρόνο ανάπαυσης έχει ψυχολογικές διαστάσεις επιβαρύνοντας την ψυχική υγεία των εργαζομένων.
Στην προσπάθεια των κρατών για την διαχείριση της κλιματικής αλλαγής άνοιξε ο δρόμος για την πράσινη ανάπτυξη και την χρήση τεχνολογιων και μέσων που ευνοούν την αξιοποίηση της ηλιακής, αιολογικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας.
Η πράσινη ανάπτυξη μέρα με την μέρα μεγαλώνει και σαν τομέας απασχολεί μεγάλο αριθμό εργαζομένων. Με αυτή την νέα αλλαγή όμως αναδύονται και νέοι κίνδυνοι εργασίας όπου φέρνουν τους εργαζόμενους αντιμέτωπους με δυσμενής συνθήκες εργασίας όπως εργασία σε μεγάλα ύψη και σε απομονωμένες περιοχές (όπως για παράδειγμα η τοποθέτηση ανεμογεννητριών ) αλλά και η εκθεση τους σε βαρέα μεταλλά και βιολογικούς παράγοντες σε τομείς διαχείρισης αποβλήτων και ανακύκλωσης.
Στις 11 Μαρτίου του 2024 ο Ευρωπαικός Οργανισμός περιβάλλοντος δημοσίευσε μια έκθεση όπου καταγράφονται 36 σημαντικοί κλιματικοί κίνδυνοι για το περιβάλλον σε Ευρωπαϊκό επίπεδο σε πέντε τομείς όπως στα τρόφιμα, την υγεία, τα φυσικά οικοσυστήματα, στις υποδομές, στις χρηματοδοτήσεις και φυσικά ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω και στην οικονομία.
Η Ευρώπη πρέπει να δράσει σε πολλαπλά επίπεδα για την αντιμετώπιση των καταστροφικών επιπτώσεων.
Στην έκθεση αναγράφονται 4 βασικά πεδία δράσης:
Η βελτίωση της διακυβέρνησης
Η ενεργοποίηση δορυφορικής υπηρεσίας για ενημέρωση των κρατικών μηχανισμών σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης ώστε να βρίσκονται σε ετοιμότητα
Η αξιοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών
Η δημιουργία κατάλληλων προϋποθέσεων για την χρηματοδότηση της ανθεκτικότητας μηχανισμών για την κλιματική αλλαγή.
Τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται από την κλιματική αλλαγή φέρνουν στην επιφάνεια την ανάγκη για νέες πολιτικές με έμφαση στην δημόσια υγεία και στην εστίαση στα νέα αναδυόμενα επαγγέλματα και στους τρόπους με τους οποίους εξασφαλίζεται η ασφάλεια και η υγεία των εργαζομένων. Ωστόσο η εξέλιξη και η αλλαγή θα πρέπει να συντελεστεί και στον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να δρουν απο εδώ και στο εξής οι επαγγελματίες σε εξωτερικούς χώρους, καθώς και οι εργαζόμενοι σε φυσικές καταστροφές και στο τομέα της καθαριότητας ωστέ να διαφυλάσσεται ενα το πιο βασικό αγαθό του ανθρώπου η Υγεία.
Επιμέλεια :Αμαλία Κουτούμα,Κοινωνιολόγος Καπα3
Πηγή: << Υγιεινή και Ασφάλεια της Εργασίας>> του ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε